77-80: De Vijftigers

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

"Men nam stelling tegen sociale en politieke misstanden; dit zag men terug in de levenshouding van de kunstenaar." Deze definitie past bij:

1. abstract expressionisme
2. absurdisme
3. engagement
4. existentialisme

"De mens is een wezen dat geen echte greep op de
realiteit heeft, chaos overwint."
Deze uitspraak past bij:

1. WF Hermans
2. Harry Mulisch
3. Gerard Reve
4. Hella Haasse

"Ik ben de Tweede Wereldoorlog."
Dit is een typische uitspraak van

1. WF Hermans
2. Harry Mulisch
3. Gerard Reve
4. Hella Haasse

Welk boek had een boekenweekgeschenk moeten worden (maar werd het niet)?

1. De vierde man
2. Twee vrouwen
3. De donkere kamer van Damokles
4. Het behouden huis

'Vijftigers / experimentele poëzie'

• Vanaf ca. 1950
• Experimenteel: a) experiment en b) experience (ervaring)
• Experimenterend met taal zochten zij nieuwe uitdrukkingsvormen
• Het klassieke vers werd zoveel mogelijk gedeformeerd.

Kenmerken oud: anekdotische inhoud, vaste versvorm (sonnet bv.)

Kenmerken nieuw: zeer rijke beeldspraak, vrije versvorm, woordspelletjes

Kenmerken van de poëzie van de Vijftigers

• Taal is persoonlijk
  
  
• Rijm, metrum, regelmatige strofebouw en interpunctie komen nauwelijks voor
  
  
• Overdaad aan beeldspraak 
  
  
• De beelden roepen een sfeer op (verband is niet logisch, maar associatief)
  
  
• Sterke betrekking op de omstandigheden waarin de mens moest leven (engagement - De koude oorlog)
  
  
• Nauwe banden met de beeldende kunst

Twee experimentele dichters

§77: Leo Vroman

• Overgangsfiguur
• (tussen de nieuwe experimentele poëzie en de oude traditionele poëzie)
• Autobiografische (bioloog)
• Toegankelijke Vijftiger

§79: Lucebert

• Keizer der Vijftigers
• Licht licht (luce - Bert)
  - Lubertus Swaanswijk
  
• Ook schilder
• Geen toegankelijke Vijftiger
  "De gedichten barsten uit hun voegen van de associaties, neologismen, woordspelingen, paradoxen, tegenstellingen en klanknabootsingen. [E]r worden nogal wat intellectuele eisen aan de lezer gesteld."

Wie kunnen we niet als een pure Vijftiger beschouwen (maar meer als een tussenfiguur)?

1. Lucebert
2. Gerrit Kouwenaar
3. Leo Vroman
4. Paul Rodenko

Wat is geen kenmerk van de poëzie van de Vijftigers?

1. Engagement
2. Humor
3. Overdadige beeldspraak
4. Nauwelijks spelling, interpunctie, rijm en metrum