Les 6 hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Les 6 hoofdstuk 1

Organisatie tijd

boeken op tafel

Pen

Lees/ Verwerkingstijd

Maak de vragen bij les 5 af. Klaar?

Lees paragraaf 1.3 van je tekstboek.

Bekijk wat je moet doen voor les 5

in je werkboekje

Lestijd 15 minuten

Waar staat (WIC) voor?

1. Wereldwijde champagne
2. West-Indische Compagnie
3. Westindischecompagne
4. West Indische WC

De trans-Atlantische slavenhandel was onderdeel van de

1. VOC
2. Handelskapitalisme
3. Driehoekshandel
4. WIC

Welke producten verhandelde de WIC?

1. Slaven
2. Wijn
3. Specerijen
4. Graan

De WIC voer op

1. Indonesië
2. Suriname
3. Scandinavië
4. Amerika

WIC is opgericht in

1. 1702
2. 1602
3. 1721
4. 1621

Wat is het grootste verschil tussen de VOC en de WIC?

1. De WIC deed aan slavenhandel
2. De VOC deed aan kaapvaart
3. De WIC ging richting het Oosten
4. De VOC werd later opgericht dan de WIC

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je de kenmerken van de rijkdom in de Republiek herkennen en uitleggen

In de Gouden Eeuw komt 

er meer bevolking in de Republiek

Meer bevolking betekent ook:

• Meer ruimte nodig voor huizen, in bijvoorbeeld Amsterdam: uitbreiding met drie brede grachten met grote woonhuizen er langs

• Meer voedsel nodig: inpolderen en droogmaken van meren, zoals de Beemster en de Wormer (zorgt ook voor minder overstromingen)

De molengang, uitgevonden door Simon Stevin.

Gebruikt door Jan Adriaanszoon Leeghwater voor het droogleggen van de Beemster

Laat zien dat je het goed hebt 

• Groei van economie zorgden ervoor dat er veel vraag was naar werkkrachten. 
  
• Armen konden, wanneer ze niet rond konden komen, gratis brood halen. Dit was om de ergste armoede te verzachten: bedeling. 
• Schilderijen en netheid. (blz. 15 bron 16 tekstboek)

Rijk in de Gouden Eeuw

• Welvaart door handel
  
  
• Pronken 
  - Buitenhuizen en stadshuizen
   - Kunst: classicisme:  stijl in de kunst en architectuur die de bouwkunst van de klassieke oudheid nadoet
  - Rembrandt van Rijn: De Nachtwacht
  
  
• Paleis op de dam
  

0

Het rijke leven

• Leven in Amsterdam
  - Koets
  
• Voedsel
  - Witbrood, vis en vlees, weinig fruit
  - Veel suikergoed
• Bij ziekte
  - dokter

Arm in de Gouden Eeuw

• Hoge lonen, hoge prijzen
  - zware belastingen moesten door armen worden betaald
  
  
• Liefdadigheid vanuit de kerk en bedeling: uitdelen van brood en turf aan de armen

Het arme leven

• Leven in Amsterdam
  - Trekschuit
  
• Voedsel
  - Roggebrood, boekweitpap, melk, soms kaas en vis
  - Weinig groente en fruit
  Bij ziekte:
• - Chirurgijn

...en arm

• Ambachtslieden en winkeliers: er hoefde maar iets te gebeuren, waardoor ze in de problemen kwamen. Bijvoorbeeld: stijging van broodprijzen

• Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen

• In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op. 

Armenzorg

• Ongeveer 15% van de Amsterdamse bevolking leefde van de armenzorg

• Armenzorg, via: kerk, gilde, de stad en soms rijken

• Rasphuis: soort gevangenis waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht, door hard te werken

Pauzemomentje

Werktijd max. 20 min.

1. Maak de vragen bij les  5en 6 in je werkboekje af
2. Klaar? Lees alvast paragraaf 1.4 voor de volgende les en/of  help andere leerlingen.

Afsluiting

Schrijf 3 woorden op die je deze les hebt geleerd en licht deze toe