gedrag 1.1.

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Gedrag

Wat is gedrag?

leerdoelen

Je moet kunnen beschrijven wat gedrag is.

Je moet weten wat een gedragsketen is.

Je moet weten wat een prikkel en respons is.

Je moet weten wat een inwendige en uitwendige prikkel is. 

belangrijke termen

gedrag

handelingen

gedragsketen

prikkel

respons

motivatie

Dierengedrag

In het volgende filmpje gaan we kijken naar het gedrag van dieren. 

Wat denk jij dat gedrag is?

Hoe ontstaat gedrag?

Wat is gedrag?

Gedrag is alle waarneembare handelingen van een mens of dier.

Gedrag wordt veroorzaakt door prikkels

gedragsketen

Mensen en dieren hebben altijd een stappenplan voor hun gedrag. Zo een stappenplan noem je een gedragsketen. Een voorbeeld:

Waar komt gedrag vandaan?

Gedrag is een reactie is op een inwendige of uitwendige prikkel.

Prikkel -> impuls -> respons

inwendig/uitwendig

alles en iedereen leert, altijd. gedrag kun je dus ook leren. denk aan een hond die je traint. denk aan leren eten met mes en vork of stokjes.

soms is bepaald gedrag er al vanaf de geboorte. dit komt door erfelijke factoren, want niemand heeft het ze aangeleerd. eten als je honer hebt bijvoorbeeld heeft niemand je geleerd, dat kon je al.

Respons

reactie op een prikkel die je zichtbaar wordt als gedrag.

Bijv. een telefoon oppakken als je de telefoon over hoort gaan.

Hoe onderzoek je gedrag?

Gedrag is natuurlijk heel erg groot. Dat is lastig te onderzoeken. Daarom knippen we gedrag in kleine stukjes. Deze kleine stukjes noemen we handelingen. Hierdoor kunnen we het gedrag goed bekijken.

Hoe onderzoek je gedrag?

Deze handelingen kunnen we in een tabel zetten. Zo'n tabel noemen we een ethogram. Hieronder zie je een voorbeeld van een ethogram. 

Links zet je de handeling neer. Bij elke handeling 

bedenk je een passende afkorting. Deze komt in de

middelste rij. De omschrijving (uitleg) van de 

handeling komt rechts. 

Waarom onderzoek je gedrag?

Je onderzoekt het gedrag van een dier omdat je iets wilt weten over dat dier. De politie wil weten of een bepaalde hond geschikt is als politiehond. Daarvoor onderzoeken ze eerst het gedrag van de hond. Als dat in orde is, mag de hond aan de cursus voor politiehonden beginnen. In de dierentuin maken verzorgers ethogrammen om de dieren goed te leren kennen. Ze ontdekken dan snel of een dier zich thuis voelt, goed in de groep past en ook of hij ziek is.

Sleutelprikkel

Sleutelprikkel -> een prikkel die een vaste reactie veroorzaakt

sleutelprikkel

een sleutelprikkel is een prikkel die een doorslaggevende rol speelt bij gedrag

Signalen

Signalen kunnen worden afgegeven via:

1. Geuren
2. Kleuren
3. Geluiden
4. Houdingen
5. Gebaren