Observeren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren en rapporteren

Lesdoelen

• Je kunt  uitleggen waarom observeren belangrijk is
• Je weet wat de SOAP methode is
• Je kunt verschillende vormen van observeren benoemen

Vaardigheden in het beroepsmatig handelen

• Waarnemen
• Observeren
• Signaleren
• Rapporteren 

Waarnemen

Waarnemen

Kijken

Horen

Ruiken

Proeven

Voelen

Iemand ziet erg wit
Welk zintuig kun je inzetten om te bepalen wat de temperatuur van de huid is?

1. Gezichtsvermogen
2. Gehoor
3. Tastzin
4. Reuk

Wat is het verschil tussen waarnemen en observeren?

Observeren

Bewust, doelgericht iets waarnemen

Waarom observeren wij?

• Hulpmiddel om iemand beter te leren kennen
  
• Hulpmiddel om een problematiek nader te onderzoeken
  
• Informatiemiddel bij overdracht
  
• Rapportagesysteem
  
• Toetsingsmiddel voor effectiviteit van de behandeling
  
• Diagnostisch middel
  

Een observatie kan gebruikt worden als:

SOAP

• subjectief
• objectief
• analyse
• plan

De SOAP-methode structureert het rapporteren. Dit geeft niet alleen een beter overzicht, maar biedt ook veel mogelijkheden om beter te observeren, te analyseren en om betere zorgplannen te maken.

Subjectief/objectief

Subjectief

Wat de cliënt zegt over zijn eigen belevingen.

Meneer zegt dat hij zich niet goed voelt. Hij heeft buikpijn en hoofdpijn

Objectief

De directe observatie van de situatie door de medewerker. Met andere woorden: het gedrag van de cliënt zoals de medewerker dit waarneemt.

Meneer heeft koorts (39.4 ) Hij heeft vandaag niet gegeten en alleen  water gedronken.

Analyse

Een conclusie getrokken uit de subjectieve en objectieve gegevens die de medewerker heeft verzameld.

Meneer heeft vermoedelijk een griepvirus opgelopen

Plan

Hier schrijf je op wat je gedaan hebt of de volgende keer zou kunnen doen.

Graag vanavond en morgenochtend nog een keer de temperatuur opnemen en een vochtbalans bijhouden

Observatiemethoden

• Participerend of niet-participerend observeren
  
• Gestructureerd of ongestructureerd observeren

Participerend observeren

Bij een participerende observatie maakt de observator zelf actief deel uit van de situatie waarin geobserveerd wordt.

De observator begeleid zelf de activiteit en observeert tegelijkertijd.

Niet-participerend observeren Bij een niet-participerende observatie maakt de observator zelf geen actief deel uit van de situatie waarin geobserveerd wordt.

De observator observeert, de activiteit wordt niet begeleid of wordt begeleid door een ander.

Gestructureerd observeren

Legt voordat er met de observatie wordt begonnen een aantal concrete gebeurtenissen vast waar naar gekeken gaat worden. De observatie richt zich alleen op het voorkomen van deze gebeurtenissen.

Bijvoorbeeld:

Turfsysteem

Intervalsysteem

Ongestructureerd observeren

Legt van te voren niet vast waar naar gekeken gaat worden. De observatie richt zich op alle gebeurtenissen die er zouden kunnen voorkomen en probeert dit allemaal vast te leggen.

Bijvoorbeeld:

Trefwoordensysteem

Alles wat je ziet letterlijk opschrijven

1. Participerend gestructureerd observeren
   
2. Niet-participerend gestructureerd observeren
   
3. Participerend ongestructureerd observeren
   
4. Niet-participerend ongestructureerd observeren
   

                                       Gestructureerd

                                                    ↑

                 Participerend ←          → Niet-participerend

                                                    ↓

                                    Ongestructureerd

Moment van observeren

Of bepaald gedrag zich wel of niet voordoet kan van een hoop

factoren afhankelijk zijn. Daarom is het belangrijk om op het

juiste moment te observeren zodat je weet dat je meting ook relevant is. 

Je kunt kiezen voor verschillende aanpakken;

• Continue observatie,
  
• Observatie tijdens een of meer vaste tijdstippen,
  
• Observatie tijdens een of meer vaste situaties / activiteiten.
  

Vragen?