5/4 Formuleren 4 + 6 incongruentie 3h

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

dinsdag 5/4 3h

• toets grammatica na meivakantie (di 10 mei)
• Herhalen Formuleren 4 beknopte bijzin

• herhalen uitleg Formuleren 6 Incongruentie
• maken opdracht 1 en 2
• zelfstandig voorbereiden op de toets spelling en formuleren (maken oefentoets op ELO, oefenen digitale methode, Cambiumned)

Hoofdzin of bijzin?

Hoe herken je een hoofdzin? De pv en het ow staan naast elkaar (er kan niets tussen).

Voorbeeld: Als ik nieuwe schoenen koop, wil ik ze meteen aan. 

Hoe herken je een bijzin? Je kunt nog iets tussen het ow en de pv zetten. Voorbeeld: Toen ik thuis kwam, stond mijn boze moeder me op te wachten.

Beknopte bijzin

Bij een beknopte bijzin ontbreken de persoonsvorm en het onderwerp. Er is wel een verzwegen onderwerp. Dat is eigenlijk een onderwerp dat niet genoemd wordt. Het verzwegen onderwerp moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin, anders klopt de zin niet.

1. Wachtend op de bus, hielden ze elkaars hand vast. GOED (ze wachten)

2. Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder. FOUT (de bus drinkt geen koffie)

vervolg beknopte bijzin

Als een beknopte bijzin niet klopt (omdat het ow in de hoofd- en bijzin niet hetzelfde zijn), is er sprake van een foutieve beknopte bijzin.

De beknopte bijzin

Beknopt = korter / ingekort

1. Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp
2. Een beknopte bijzin heeft geen  persoonsvorm
3. Een beknopte bijzin heeft als vorm: te + infinitief, of
4. Een beknopte bijzin heeft als vorm: voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord.

Beknopte bijzin goed of fout?

Om vast te stellen of de beknopte bijzin goed of fout is, volg je 3 stappen.

1. noteer het ow van de hoofdzin
2. wat is het verzwegen ow van de bijzin?
3. hetzelfde? Zo niet, dan fout.

Beknopte (foutieve) bijzin

In een beknopte bijzin ontbreekt het onderwerp. Voorbeeld: Liggend in de zon las ik een boek.

Eigenijk staat er: Terwijl ik in de zon lag, las ik een boek. Het onderwerp van deze bijzin is 'ik' , net zoals het onderwerp van de hoofdzin. Dit is dus een goede beknopte bijzin.

Voorbeeld foutieve bijzin: Liggend in de zon schonk mijn moeder fris voor mij in. Onderwerp bijzin = ik, onderwerp hoofdzin = mijn moeder. Dit is dus een foutieve beknopte bijzin. Controleer dus altijd of het (verzwegen) onderwerp van de bijzin en de hoofdzin hetzelfde zijn!

nakijken werkboek

• nakijken blz. 135 opdracht 5

Formuleren 6 :Incongruentie

Als het getal (enkelvoud of meervoud) van het onderwerp en dat van de persoonsvorm niet overeenkomen, is er sprake van incongruentie. Incongruentie is dus altijd fout

Incongruentie kan de volgende oorzaken hebben:

oorzaken incongruentie

• Het onderwerp lijkt meervoud, maar is enkelvoud. bv. een aantal, een deel, minder dan de helft
• De persoonsvorm en het onderwerp staan ver uit elkaar door andere zinsdelen die er tussen staan
• Het meewerkend voorwerp wordt aangezien als onderwerp. bv.  (aan) De omstanders werd verzocht een stapje terug te doen. 

maken werkboek

Formuleren 6

• maken opdracht 1 samen
• zelfstandig maken opdracht 2

Test LessonUp

Pak je laptop

Log in in LessonUp (code volgt hierna)

test 6 vragen

Incongruentie:
De media besteedt veel aandacht aan de formatie van het kabinet.

1. Juist
2. Onjuist

Volgende zin goed(congruentie) of fout?
Een aantal mensen komt altijd te laat.

1. congruentie
2. incongruentie

Waar zit de incongruentie?

1. Deze geradicaliseerde jongeren streven
2. een samenleving streven
3. Deze geradicaliseerde jongeren zijn
4. een samenleving streeft

Incongruentie of niet?
De juistheid van de cijfers werden in twijfel getrokken door de accountant.

1. Juist
2. Onjuist

Incongruentie of niet?
Tachtig procent van de eindexamenleerlingen is geslaagd.

1. Juist
2. Onjuist

In welke zin is sprake incongruentie?

1. De nieuwe leden werden gevraagd de contributie steeds voor het einde van de maand te betalen.
2. Pieter studeert nu veel langer, maar de nieuwe studie bevalt hem echter beter.
3. Na het sporten kwam Jette achter de ontdekking dat haar fiets gestolen was.
4. Aan de goede bedoelingen van zijn docent heeft mijn broer lang getwijfeld.

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. goede beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Liggend op zijn badmat las Achmed zijn dagblad.

1. goede beknopte bijzin
2. foutieve beknopte bijzin

Na een lange wandeling bleken de boeken niet aanwezig te zijn.

1. foutieve beknopte bijzin
2. goede beknopte bijzin

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. goede beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Huppelend van blijdschap, kwam het meisje de klas binnen.

1. goede beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Liggend in het gras scheen de zon behoorlijk fel.

1. goede beknopte bijzin
2. foutieve beknopte bijzin