Transport in en uit de cel/ metabolisme/ ATP

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Wat gaan we doen

Huiswerk , Vragen?

leerdoelen doornemen

korte uitleg 

zelfstandig aan de slag

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat de begrippen intercellulair en extracellulair betekenen.

Je kunt toelichten welke rol diffusie en osmose spelen bij passief transport van stoffen via de celmembraan.

Je kunt beschrijven hoe de cel door de enzymatische pomp stoffen naar binnen en naar buiten transporteert.

Je kunt beschrijven hoe de cel door blaasjestransport stoffen naar binnen en naar buiten transporteert.

VRAGEN?

transport in de cel

Passief transport (kost geen energie ATP)

Actief transport (kost energie ATP)

Osmose difussie

Diffusie: beweging van deeltjes van een plaats waar ze in een hoge concentratie voorkomen naar een plaats waar ze in lagere lage concentratie voorkomen

Osmose: beweging van water en gassen door een halfdoorlatend membraan, in de richting van de hoogste concentratie opgeloste stoffen

Actief transport 

Kost energie (ATP)

enzymatische pomp: transportmechanisme in en uit de cel, waarbij vervoersenzymen de stoffen door de celmembraan loodsen

Blaasjes transport: transport van stoffen in en uit de cel waarbij een stukje celmembraan rondom het te transporteren deeltje stulpt en een blaasje vormt

Blaasjes transport

Als de cel deeltjes opneemt, heet dit endocytose. 

Als de cel deeltjes buiten de cel brengt heet dit exocytose.

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat het begrip stofwisseling inhoudt.

Je kunt toelichten wat de opbouwstofwisseling (assimilatie) inhoudt.

Je kunt toelichten wat de afbraakstofwisseling (dissimilatie) inhoudt.

Je kunt de verbrandingsreactie in de cel in een formule weergeven.

Je kunt benoemen wat de verschillen zijn tussen aerobe en anaerobe dissimilatie.

Je kunt aangeven hoe ATP in de cel ontstaat.

Je kunt uitleggen wat de functie is van ATP.

Je kunt uitleggen wat de functie is van enzymen.

Je kunt benoemen wat de zes eigenschappen van enzymen zijn.

Metabolisme

Metabolisme = stofwisseling

omzetten van de ene stof in de andere

Anabool/katabool

Anabool = opbouw, kost energie

 het maken van bouwstoffen noem je opbouwstofwisseling of assimilatie.

Katabool = afbraak geeft energie

er is sprake van afbraak van stoffen dit noem je  afbraakstofwisseling of dissimilatie.

Verbranding in de cel

Veel voorkomende afbraak reactie is de verbranding.

Bij verbranding is altijd zuurstof nodig, daarom wordt verbranding aerobe dissimilatie genoemd

afvalstoffen: CO2 en H2O

anaerobe dissimilatie

anaerobe dissimilatie vindt plaats in de spieren

Dan schakelt de cel over op afbraak van energierijke stoffen, zonder dat daar zuurstof bij gebruikt wordt. Dat noem je anaerobe dissimilatie. Een voordeel is dat de cel toch energie kan vrijmaken.

Energieopbrengst is lager

meer afvalstoffen

Energie in de Cel

ADP en ATP

Zodra er energie door de verbranding vrijkomt, kan er een derde fosfaatmolecuul aan ADP worden gebonden. Dan heet de stof adenosinetrifosfaat (ATP, tri = drie). Tegelijk met het fosfaatmolecuul wordt er een beetje energie opgeslagen. Die derde fosfaatbinding noem je dan ook een energierijke binding. ADP is nu opgeladen; ATP ‘bewaart’ de energie.

Opdracht

Ga aan de slag met de opdracht uit onderwijsonline

Huiswerk

Maak transport in de cel , celstofwisseling en levensloop van de cel 

Lees uit Thieme meuelhof van weefsels dekweefsel en steunweefsel

Levensloop van de cel

Je kunt beschrijven wat de drie levensfasen van een cel zijn.

Je kunt beschrijven hoe de fases van de celdeling verlopen.

Je kunt uitleggen wat met differentiatie van cellen bedoeld wordt.

Je kunt uitleggen wat met specialisatie van cellen bedoeld wordt.

Je kunt uitleggen wat stamcellen zijn

Opdracht

Ga in groepjes van 4-5 personen de leerdoelen uitwerken op een flap over en presenteer deze.