Onderwerp en persoonsvorm

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Onderwerp en persoonsvorm

Het onderwerp (O)

• Het onderwerp is het zinsdeel over wie of waarover iets gezegd wordt.
• Het onderwerp is vaak een persoon (wie?) of een zaak (wat?) die een handeling doet of een gebeurtenis of toestand meemaakt.

• Kan uit verschillende woorden bestaan.

                         Aan de piano zit Benny.

                        Agnetha en Björn vormen een koppel.

                        De vier bandleden zijn nog steeds goede vrienden.

 

Hoe vind je het onderwerp (O)?

• Maak een ja/nee-vraag van je zin. O: komt dan op de tweede plaats, na de persoonsvorm.

         'Brengt de dierenverzorger de leeuw een vers stuk vlees

• Verander het getal van de persoonsvorm (enkelvoud <--> meervoud). Elk onderwerp in de zin verandert mee.

               De dierenverzorger brengt de leeuw een vers stuk vlees.

               De dierenverzorgers brengen de leeuw een vers stuk vlees.

De persoonsvorm (PV)

Werkwoord in de zin dat meer vertelt over wat het onderwerp doet.

Onderwerp en persoonsvorm zijn congruent. Ze staan in hetzelfde getal. 

• Veel mensen zingen mee met de liedjes. O + PV in het meervoud.
• Ik zing mee met de liedjes. O + PV in het enkelvoud.

Hoe vind je de persoonsvorm? (PV)

1. Maak een ja/nee-vraag van je zin. PV = eerste plaats
   'Brengt de dierenverzorger de leeuw elke dag een vers stuk vlees?' 
   
2. Verander het getal van het onderwerp (enkelvoud <--> meervoud). Elke PV in de zin verandert mee.
   'De dierenverzorger brengt de leeuw elke dag een vers stuk vlees.'
   'De dierenverzorgers brengen de leeuw elke dag een vers stuk vlees.'
3. Pas de tijd van de zin aan (t.t. <--> v.t.). Elke PV in de zin verandert  ook.
   De dierenverzorger bracht de leeuw gisteren een vers stuk vlees.

Oefenen

ONDERWERP

PERSOONSVORM

In 1974 brak ABBA door op het Eurovisiesongfestival.

Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid vormen samen de Zweedse popgroep ABBA.

Nu zingen nog vele mensen uit volle borst mee met hun liedjes.

Waarschijnlijk zal je enkele liedjes herkennen.

Maak een vraagzin

Maak een vraagzin.
Ik ga naar huis.

Maak een vraagzin.
Ik heb een leuke vakantie gehad.

Maak een vraagzin.
Mijn zusje maakt plezier met haar nichtje.

Maak een vraagzin.
We brachten een bezoekje aan de markt.

Maak een vraagzin.
De mensen vluchten voor de gevechten.

Wat is de persoonsvorm

in deze zin?

Marian liep naar de bakker.

Jan lust heel graag snoepjes.

Heeft Laura dat boek al gelezen?

Mag ik jou iets vragen?

De buurman verbreedt zijn oprit.

Weet je nu hoe je de persoonsvorm kan vinden in een zin?

😒🙁😐🙂😃

Wat is het onderwerp

in deze zin?

Wat is het onderwerp?
Ik sta elke ochtend op om 6 uur.

Wat is het onderwerp?
Mijn kinderen kregen gisteren een nieuwe tandenborstel cadeau.

Wat is het onderwerp?
Je tanden poetsen is heel belangrijk.

Wat is het onderwerp?
Beseffen jullie dat wel?

Wat is het onderwerp?
Je adem kan er ook van stinken.

Wat is het onderwerp?
Je poetst dus best je tanden.

Wat is het onderwerp?
De tandarts controleert best één keer per jaar je tanden.

Wat is het onderwerp?
Op vijf minuten ben je er van af!

Weet je nu hoe je het onderwerp kan vinden in een zin?

😒🙁😐🙂😃

Quizje

wat is het onderwerp van:
de meisjes rijden paard?

1. meisjes
2. de meisjes
3. rijden
4. paard

Wat is het onderwerp in deze zin?

Mijn fiets is stuk.

1. fiets
2. Mijn fiets
3. is
4. stuk

Wat is het onderwerp?
'Bert fietst naar huis.'

1. Bert
2. fietst
3. naar
4. huis

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?
Ronaldo is een bekende voetballer.

1. is
2. Ronaldo
3. een
4. bekende voetballer

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?
De juf kan niet voetballen.

1. de juf
2. niet
3. kan
4. voetballen

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?
Heeft Pieter een doelpunt gemaakt?

1. heeft
2. een doelpunt
3. Pieter
4. gemaakt

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?
Rik kreeg van de trainer een voetbal.

1. Rik
2. kreeg
3. de trainer
4. een voetbal

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?
De voetbalschoenen vindt Jan niet mooi.

1. vindt
2. mooi
3. Jan
4. de voetbalschoenen

Wat is het onderwerp en de persoonsvorm in deze zin? 'Mijn moeder maakt lekker eten klaar.'

1. moeder
2. eten
3. maakt
4. lekker

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Onze juf schrijft een verhaal.

1. onze juf
2. schrijft
3. een
4. verhaal

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Onze juf danst in haar tuin.

1. onze juf
2. haar tuin
3. in
4. danst

Wat is de persoonsvorm in onderstaande zin?
De broers en zussen komen supporteren voor Tim.

1. komen
2. supporteren
3. broers en zussen
4. Tim

Wat is het verbum/persoonsvorm:
'Gloria is gaan lopen'

1. Gloria
2. is
3. gaan
4. lopen

Wat is de persoonsvorm?
Na het zwemmen maken we onze toets.

1. zwemmen
2. maken
3. we
4. onze toets

Persoonsvorm:
'Melissa ging aan de keukentafel zitten.'

1. Melissa
2. ging
3. de keukentafel
4. zitten

'Alle kinderen vinden de persoonsvorm in deze zin.'
De persoonsvorm is:

1. kinderen
2. vinden
3. persoonsvorm
4. deze

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

1. juist
2. fout

Wat is de persoonsvorm in onderstaande zin?
De winterstop is begonnen.

1. begonnen
2. de
3. winterstop
4. is

Oefeningen in het boek

lwb p. 181-183