H2 De Cel 1

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 1

De cel

Celmembraan

Dun laagje van 8 - 10 nm dik.

Belangrijkste functie is bescherming en het reguleren van het transport van stoffen tussen de celinhoud en de omgeving. 

Alleen zichtbaar met de elektronenmicroscoop.

De Celkern

Heeft een diameter van 4 tot 6μm

Bestaat uit een korrelige massa (kernplasma) waarin de nucleoli (kernlichaam) zich bevindt. 

Omgeven door een dubbele membraan, de kernenvelop. Hierin bevinden zich vele openingen (± 100nm groot), de kernporiën.

Door de aanwezigheid van de kernenvelop ontstaat er een eigen milieu. 

Kernlichaampjes (nucleus) zorgen voor de aanmaak en het transport van deeltjes die later de ribosomen worden.

Chromatine

Bevindt zich in de kernplasma. 

Bestaat DNA en hieraan verbonden eiwitten. 

Komt als een enorme hoeveelheid dunne draden in de celkern voor en kan zich hierdoor spiraliseren. 

Tijdens de spiralisatie wordt het zichtbaar onder de mic als chromosomen

Wat is de functie van een celmembraan?

Wat zijn kernporiën?

1. openingen in de kern
2. tussen ruimte tussen de dubbele membranen
3. dunne draden in de kern
4. eiwitten

Waaruit bestaat chromatine?

Ribosomen

Kunnen vrij in het cytoplasma liggen en of gebonden aan het ER of kernenvelop

Komen in alle actieve cellen voor en zijn de makers van eiwitten.

De eiwitten die door vrije ribosomen gemaakt worden, hebben de functie van enzymen in het cytoplasma. Gebonden ribosomen maken eiwitten voor de ruwe ER.

Cellen die veel eiwitten bevatten hebben duidelijke kernlichaampjes omdat ribosomen voor een deel in de kernlichaampjes gemaakt kunnen worden.

Endoplasmatisch Reticulum

Is een systeem van blaasjes en buisjes die omgeven worden door membranen. Vorm en grootte kunnen variëren.

Ruwe ER dankt z'n naam aan de gebonden ribosomen. Deze ribosomen brengen hun gemaakte eiwitten hierdoor in het ER.

ER-kanalen zijn daarom ook transport wegen voor eiwitten tussen de verschillende delen.

Glad ER is betrokken bij de vorming en het transport van lipiden en de ontgifting van stoffen (dit laatste gebeurt voornamelijk in de levercellen).

Wat is de functie van ribosomen?

Wanneer spreek je van ruw ER?

1. als de ribosomen vrij in het cytoplasma liggen
2. als de ribosomen gebonden zijn aan het ER
3. als de ribosomen in de buisjes en blaasjes van het ER liggen
4. als de ribosomen aan de kernenvelop gebonden zijn

Waarom heeft een cel eiwit nodig?

Wat is de functie van glad ER?

1. vormen van eiwitten en emulgatie van vetten
2. vorming van eiwitten en koolhydraten
3. Vorming van vetten en ontgifting van stoffen
4. vorming van ribosomen en transport van stoffen

Golgi-apparaat

Bestaat uit platte blaasjes omringd door vesicles

 Vesicles komen van het ER en fuseren met het Golgi-apparaat. Golgi ontstaat dus voornamelijk door afsnoering van vesicles (blaasjes) van het ER.

In de platte blaasjes worden eiwitten en stoffen omgebouwd voor hun functie binnen en buiten de cel. Vervolgens worden de klaargemaakte producten opgeslagen in de vesicles.

Wanneer nodig zullen de vesicles in het cytoplasma versmelten met de celmembraan en zo het product buiten de cel te brengen. Dit proces heet exocytose (denk aan vorige periode!!).

Lysosomen

Zijn kleine blaasjes gevuld met enzymen. Worden gevormd door Golgi-apparaat. 

De enzymen zorgen voor vertering en afbraak van grote moleculen, maar ook het afbreken van celorganellen. De enzymen kunnen voedseldeeltjes of dus celorganellen afbreken zodat ze opgenomen kunnen worden in de cel

De membraan van de lysosoom heeft een 'coating' tegen de verterende werking van zijn eigen enzymen. Hierdoor kunnen de enzymen ook niet ontsnappen. 

Hoe ontstaat een Golgi-apparaat

1. door afsnoering van vet bolletjes
2. door de synthese van eiwitten
3. door secretie van koolhydraten
4. door afsnoering van blaasjes door het ER

Wat zijn de functies van het Golgi-apparaat?

1. opslaan en uitscheiden van vetten
2. opslaan en uitscheiden van eiwitten
3. opslag van vetten
4. opslag van koolhydraten

Hoe ontstaan lysosomen?

Wat bevatten lysosomen en waarom worden ze zelfmoordzakjes genoemd?