Herhaling 2.1 + 2.2

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute n4

Celkern

Bevat DNA-moleculen 

(= chromosomen) en regelt alle belangrijke processen in de cel.

Een gen (specifiek stukje DNA) bevat de code voor de aanmaak van 1 type eiwit. 

Kopie van een gen wordt gemaakt --> mRNA

mRNA gaat via kernporiën naar Ribosomen

Ribosomen

(veelal gelegen op de membranen van het ER)

bolvormige organellen voor productie van eiwitten

(= eiwitsythese)

Het mRNA bindt zich aan de ribosomen.

Ribosomen "lezen" het mRNA-molecuul af en produceren een specifiek eiwit

Endoplasmatisch Reticulum

Netwerk van membranen dat dient voor transport van stoffen binnen een cel

De geproduceerde eiwitten worden via het Endoplasmatisch Reticulum 

(en via het Glad ER) naar het Golgi-systeem vervoerd

Golgi-systeem

plat membranensysteem dat ervoor zorgt dat eiwitten hun specifieke vorm krijgen en buiten de cel kunnen worden afgegeven

Het Golgi-systeem verwerkt het eiwit en verpakt het in Golgi-blaasjes 

Ribosomen

• zijn bolvormige structuren
• aangemaakt in het kernlichaampje
• aanwezig los in het cytoplasma
• aanwezig aan het ruw  endoplasmatisch reticulum (RER)

Wat is de functie van ribosomen?

Functies:

• Eiwitsynthese => maken van eiwit
  
• Vrije ribosomen => eiwitten voor in de cel
  

       b.v. enzymen 

• Gebonden ribosomen=> eiwitten voor buiten de cel
  

       b.v. transporteiwitten, antistoffen

• Antistoffen gemaakt door ribosomen uit witte bloedcellen zitten op de celmembraan.
• Transporteiwitten vervoeren bijv hemoglobine bindt zuurstof en verplaatst zich in het lichaam of transferrine bind ijzer

Endosplasmatisch reticulum

Bestaat uit:

•  blaasjes (cisternae)
  
• Buisje (tubuli) 
• membraan

netwerk (reticulum) 

Membraan in het cytoplasma (endo)

RER-> ruw endoplasmatisch reticulum

ER-> glad endoplasmatisch reticulum

ER

Ruw ER   : 

• netwerk van buizen, met ribosomen aan membraan. 
• transport van eiwit naar golgi-apparaat of           andere bestemming in cel.

Inbouw rer => veel vernieuwd omdat er transportblaasjes worden gevormd van het membraan

Waarom eiwit omgeven door blaasjes? => eiwit komt dan niet terecht in het cytosol.

Golgi-apparaat

Functies golgi systeem:

• Opslag 
• Bewerking
  
• transport

Kan jij naar aanleiding van deze uitleg de route van een eiwit benoemen?

1. Het mRNA bindt aan een ribosoom van het RER

2. Een mRNA-molecuul wordt gemaakt in de celkern

3. In het ER wordt de aminozuurketen tot een echt eiwit gevouwen

4. mRNA-molecuul verlaat de celkern

5. Het ribosoom plakt de aminozuren in de juiste volgorde aan elkaar vast

6. De eiwitten worden opgeslagen in het Golgi-systeem

Energiecentrales van de cel zijn

1. Vacuoles
2. Endoplasmatisch reticulum
3. Golgi-systeem
4. Mitochondriën

Wat hoort bij welke functie? 

Sleep de organellen naar de juiste functie.

Transportsysteem

Levert energie

Maakt RNA

Maakt eiwitten

Celkern

Ribosomen

Glad ER

Mitochondriën

Ruw ER

Golgi-systeem

Wat is de functie van een lysosoom in de cel?

1. zorgt voor vertering binnen de cel
2. drager van erfelijke eigenschappen
3. vervormen van eiwitten
4. transporteren van stoffen in de cel

Welk nr. is het golgi apparaat en wat doet die?

1. nr 8: het verpakt en bewerkt eiwitten
2. nr 6: het verpakt en bewerkt eiwitten
3. nr 8: het maakt eiwitten
4. nr 6: het maakt eiwitten

Wat is géén functie van het celmembraan?

1. Binden aan signaalstoffen zoals hormonen
2. Doorlaten van CO2 en O2
3. Niet doorlaten van schadelijke stoffen
4. Maken van eiwitten