Les 3, Endoscopisch onderzoek

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Begeleiden bij endoscopieën, puncties en biopsieën.

Onderzoeken: Algemeen overzicht

- Klinisch chemisch onderzoek

- hematologisch onderzoek

- Histopathologisch onderzoek 

- bacteriologisch onderzoek 

- endoscopisch onderzoek

- beeldvormend onderzoek 

- Functieonderzoek

Inleiding tot volgende studiedelen

Huiswerk gemaakt?

Bedenk welke onderzoeken je zou willen afnemen bij mw. En waarom/waarop?

• Feces kweek
• Bloedkweken

Wat weten jullie al over het onderwerp en wat willen jullie erover weten?

Begeleiden bij endoscopieën, puncties en biopsieën.

Endoscopische onderzoeken

Endo = binnen, scopie = bekijken

Diverse soorten Scopieën: 

- Holle organen : bijvoorbeeld: gastroscopie of bronchoscopie

- Gewrichten > Artrosopie

- Buikholte > laparoscopie

- Overige scopieën: 

      Echo-endoscopie

      Videocapsule endoscopie. 

Zorg tijdens endoscopieën

Noteer welke 
verpleegkundige 

zorg er uitgevoerd 

wordt.

Wat voor onderzoek
doet de verpleegkundige?

Informeren

Bloeddruk meten

Saturatie bepalen

Pols meten

Infuusnaald plaatsen

Wat voor nazorg werd er toegepast?

Controles,

Kon mw. slikken?

Voorlichting voor thuis

Starre scoop

Flexibele scoop

Endoscopie gewrichten(Artroscopie)

3Canules:

Scoop met licht en spoeling

Spoelvloeistof kan eruit

Tang etc kan erin

Kijkoperatie:

Bijwerken meniscus

Conditie kraakbeen

Bijwerken ruw oppervlak

Soorten verdoving:

- spinaal

Epiduraal

Of geheel

Endoscopie via de buikholte (Laproscopie)

Soorten:

• Gynaecologische
  
• Chirurgische
  

Reden:

• Verwijdering galblaas
  
• Gynaecologische onderzoek
  
• Nemen biopten
  
• Sterilisatie
  

Opdracht

Ga met je groepje een Mindmap maken over scopieën :

• Verwerk hierbij de verschillende soorten scopieën bij holle organen.
  
• De voorbereiding die je nodig hebt.
  
• De nazorg die hierbij past.
  
• Mogelijke bijwerkingen/complicaties
  
• Na afloop kijken jullie bij elkaar wat jullie hebben gemaakt.
  

Welke onderzoeken
hebben jullie gevonden?

Soorten Endoscopische onderzoek

Endoscopie holle organen
Via waar wordt dit ingebracht?

Mond

Neus

Anus

Urethra

Vagina

Onderzoek via de mond/neus

Gastroscopie

Oesofagoscopie

Gastro-duodenscopie

Rhino en laryngoscopie

Bronchoscopie

Gastro, maag,

Oesofagus, slokdarm, biopten, spataderen, oprekken, controle

Gastroduo, slokdam maag, dunnen darm, zweren check, voedingsonde/PEG

Rhino, neus/keel, biopten/check

Broncho/longen

Onderzoek via vagina/penis/rectum

Cystoscopie

Hysteroscopie

Colposcopie

Colonscopie

Rectosigmoïdscopie

Protoscopie

Cysto, blaas urethra, prostaat, check, stenen verwijderen, poliepen

Hysteropscopie: baarmoeder, biopten en verwijdering poliepen.

Colposcopie: vagina/baarmoedermond, biopten/uitstrijkjes

Colonscopie: dikke darm, biopten/controle, verwijderen poliepen

Rectosigmoïdscopie, Rectum, sigmoïd, biopten/controle, verwijderen poliepen, diveticelikels, optrekken

Proctoscopie, anale kanaal, biopten, aambei, fissuren

Bloedingen

Vasovagale reactie

Misselijkheid

Verward na een roesje

Niet kunnen slikken na de verdoving

Etc.

Voor en Nazorg

Observatie/controle van de patiënt

Verwerken materiaal

Zie Zorgpad voor uitgebreidere voor/nazorg per behandeling. 

Punctie/ Biopt

Punctie: Een punctie is het opzuigen van vloeistof of weefsel via een ingestoken naald.

Bioptie: Een biopsie is het wegnemen van weefsel uit een levend organisme voor onderzoek.

Soorten puncties

Bot

Gewricht

Kaak/bijholtes

Beenmerg

Orgaanpunctie

Pericard punctie

Plaurapunctie

Ascites punctie

Wat voor onderzoek wordt er gedaan met biopten/Puncties?

Welk onderzoek wordt er met de biopten gedaan? Histopathologische

Welk onderzoek wordt er met puncties gedaan? Bv chemische/bacteriologische

Taken verpleegkundige

Informeren

Luisteren

Observeren

Registreren

Casus

Mevrouw Yilmaz (42) is een geboren en getogen Rotterdamse. 

Mevrouw Yilmaz werkt als voedingsassistente in een verpleeghuis. Helaas zit ze sinds een paar maanden thuis omdat ze last heeft van buikpijn, diarree en vermoeidheid.

Sinds drie dagen heeft ze heftige buikkrampen met bloederige dunne ontlasting. Met dehydratieverschijnselen wordt mevrouw opgenomen op een afdeling van het Albeda Ziekenhuis.

Mw. gaat voor een Gastroscopie.

Jij bereid haar voor. 

Wat ga je doen?

Wat vertel je aan mw.? Hoe gaat het onderzoek eruit zien?

Voorbereiding voor haar gastroscopie

Ongeveer 6 uur voor het onderzoek nuchter.

Informeren: voor het onderzoek krijgt de zorgvrager meestal een drankje om schuimvorming in de maag tegen te gaan.

Soms wordt voor het onderzoek de keel verdoofd. De verdovingsvloeistof is bitter van smaak en veroorzaakt een doof en stijf gevoel in de keel en de tong. 

De zorgvrager voelt niets van het afnemen van een biopt.

Zorg voor een beschermende onderlaag en een bekken voor overtollig speeksel.

Onderzoek zelf

Ligging: linker-zij

De endoscopie-assistent plaatst een bijtring tussen de kaken van de zorgvrager om zijn gebit en de endoscoop te beschermen.

Bij het inbrengen van de slang kan een kokhalsneiging ontstaan.

Adviseer proberen te ontspannen.

Tijdens het onderzoek wordt lucht ingeblazen om e.e.a. goed te kunnen inspecteren dit kan een opgeblazen gevoel geven en/of boeren. Dit is normaal maar kan gênant voelen.

Nazorg

Pijnklachten?

Misselijkheid of duizeligheid?

Na keelverdoving alert slikproblemen letten.

De eerste uren na het onderzoek mag de zorgvrager niet eten of drinken.

Tegen pijn in de keel kun je keelpastilles geven.

(Huiswerk)Opdracht

Ga voor jezelf na in 'zorgpad' wat de verpleegkundige voorbereiding en nazorg is voor de 'functie' en 'endoscopische' onderzoeken.

Bij dit onderzoek wordt gekeken naar de aanwezigheid van de meest voorkomende, snelgroeiende micro-organismen (bacterien en gisten).

Past bij: Zorgpad Algemeen ziekenhuis, Hoofdstuk 4: begeleiden bij onderzoek en behandeling

1. urine kweek
2. banale kweek
3. Fecesweek
4. bloedkweek

Een patient plast per 24 uur 450 ml. Dit noem je?

1. anurie
2. oligurie
3. polyurie
4. nycturie

In het ziekenhuis wordt er bij een patiënt onderzoek gedaan naar de bacterie staphylococcus aureus (in therapie resistente vorm: MRSA).
Welke lichaamsvocht moet je hiervoor verzamelen?

1. wondvocht
2. braaksel
3. sputum
4. neusslijm

Bij bloedafname komt dit in buisjes terecht. Deze buisjes hebben binnenin allemaal een andere chemisch oplossing om onderzoek mogelijk te maken.
Stelling: bloedafname moet in een vaste volgorde gebeuren van buisje gebeuren om de betrouwbaarheid van de uitslagen te kunnen garanderen.

1. waar
2. niet waar

Klinisch chemisch onderzoek

microbiologisch onderzoek

histopathologisch onderzoek

Welk resultaat hoort bij welk soort onderzoek? 

Past bij: Zorgpad Algemeen ziekenhuis, Hoofdstuk 4: begeleiden bij onderzoek en behandeling

zoutgehalten, zoals natrium, kalium, magnesium

aanwezigheid van een bacterie, schimmel/gist, parasiet of virus

aanwezigheid van kankercellen

afwijkende functie van lichaamscellen vaststellen

onderzoek naar hoogte van cholesterol

onderzoek naar werking schildklier

Stelling: bij het maken van een CT scan, maakt met gebruik van elektromagnetisme

1. waar
2. niet waar

Een zorgvrager gaat naar het ziekenhuis voor een X-abdomen. wat voor onderzoek wordt hier gedaan?

1. Een echografie onderzoek van de buik
2. Een CT scan van de longen
3. Een Röntgenfoto van de buik.
4. Een Röntgenfoto van het been

Welk onderzoek wordt gebruikt om een collumfractuur vast te stellen

1. CT scan
2. Rontgenfoto
3. MRI scan
4. PET scan

Klinisch chemisch onderzoek

microbiologisch onderzoek

histopathologisch onderzoek

Welk lichaamsmateriaal hoort bij welk soort onderzoek? 

Past bij: Zorgpad Algemeen ziekenhuis, Hoofdstuk 4: begeleiden bij onderzoek en behandeling

Urine en feces

Urine en feces

bloed

bloed

bloed

wondvocht

wondvocht

chirurgisch verwijderde knobbel uit het lichaam

24 uurs urine

een huidbiopt

een uitgesneden tumor

Röntgenstraling wordt voor therapie (kankerbestraling) en als diagnostiek (X-foto) gebruik).
Stelling: bij een X-foto is de stralingsdoses zo laag dat het altijd ongevaarlijk is. Er zijn geen beperkingen of extra beschermende maatregelen noodzakelijk

1. waar
2. niet waar

Bij dit endoscopisch onderzoek van de darm moet de zorgvrager 2 dagen van te voren beginnen met laxeren

1. colonoscopie
2. proctoscopie
3. rectosigmoidoscopie
4. gastroscopie

Stelling: met een röntgenfoto kun je alleen botten beoordelen. Verder niks.

1. waar
2. niet waar

Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van geluid en de weerkaatsing hiervan.

1. MRI scan
2. Rontgenfoto
3. Endoscopie
4. Echografie

Endoscopie. welke functie is er niet mogelijk via een endoscoop?

1. een 'hapje' nemen in de vorm van biopsie of afknippen van een uitstulping
2. echografie vanuit de binnenkant van het orgaan.
3. röntgenfoto maken van binnenuit.
4. spoelen, waarbij vocht en cellen verzameld worden.