Thema 1 - Verbranding en ademhaling

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 1

Verbranding en ademhaling

Basisstof 1

- Je kunt uitleggen dat planten bij de fotosynthese energie vastleggen in glucose

- Je kunt uitleggen dat bij de afbraak van glucose energie vrijkomt

Stofwisseling

• Stoffen omzetten in andere stoffen

• Fotosynthese

• Afbraak van glucose (verbranding)

Basisstof 2

- Je kunt het verband uitleggen tussen verbranding in cellen en lichamelijke activiteit

- Je weet dat bij verbranding zuurstof wordt verbruikt en koolstofdioxide ontstaat

Verbranding

• Wat is er nodig om een vuur te laten branden?
• Wat ontstaat er als een vuur brandt?

Verbranding in cel

• Mitochondriën
• Brandstof
• Verbrandingsproducten
• Energie
• Waar hebben we energie voor nodig?

Basisstof 3

- Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen met hun kenmerken en functies

Bronchiën

Luchtpijp vertakt zich in twee bronchiën, elk gaat naar een long

Luchtpijptakje

Kleine vertakking van de bronchiën

Neusholte

Bedekt met neusslijmvlies. Maakt lucht vochtig en verwarmt het. Stofdeeltjes en ziekteverwekkers blijven plakken. Trilharen verplaatsen het slijm naar de keelholte, waar het wordt ingeslikt. Reukzintuig waarschuwt voor stinkende gassen.

Luchtpijp

Kraakbeenringen zorgen dat luchtpijp altijd open staat. Bedekt met slijmvlies.

Verslikken

• Strotklepje zorgt dat voedsel niet in luchtpijp terecht komt
• Huig sluit neusholte af
• Als een van de twee dit niet doet, kun je je verslikken

Basisstof 4

- Je kunt de verschillen noemen tussen ingeademde lucht en uitgeademde lucht

- Je kunt beschrijven hoe een inademing en een uitademing tot stand komen

Gaswisseling

Wat wijst nummer 2 aan?

Is het koolstofdioxidegehalte bij 1 hoog of laag?

Is het zuurstofgehalte bij 3 hoog of laag?

Welke gassen moeten bij de letters P en Q staan?

Wat wijst nummer 2 aan?

Is het koolstofdioxidegehalte bij 1 hoog of laag?

Is het zuurstofgehalte bij 3 hoog of laag?

Welke gassen moeten bij de letters P en Q staan?

Luchtpijptakje

Laag

Laag

P = zuurstof

Q = koolstofdioxide

Borstademhaling

Tussenribspieren spannen aan, ribben en borstbeen bewegen omhoog, borstholte wordt groter. Tussenribspieren ontspannen, ribben en borstbeen bewegen omlaag, borstholte wordt kleiner.

Buikademhaling

Middenrif trekt samen en beweegt omlaag, borstholte wordt groter. Middenrif ontspant en beweegt omhoog, borstholte wordt kleiner.

Basisstof 5

- Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden

Basisstof 6

- Je kunt beschrijven hoe gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen

Tracheeën

Kieuwen

Luchtzakken

• Stofwisseling, fotosynthese, verbranding, energie
• Ademhalingsstelsel, functies, verslikken
• Gaswisseling in longblaasjes
  
• Borst- en buikademhaling
  
• Hooikoorts (VG: astma, COPD)
• Tracheeën, kieuwen, luchtzakken