2.4 Pausen en Koningen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

2.4 Pausen en Koningen

Kenmerkende aspecten
15 Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
17 | Het begin van staatsvorming en centralisatie

Lees de intro en leg uit wat het belang was van de schenking van Constantijn voor de paus

Tweezwaardenleer

• tweezwaardenleer- wereldlijke en geestelijke macht werkten samen en versterkten elkaar (vroege ME)
• waar ligt het primaat?

Investituurstrijd

Volgens het Kerkelijk recht:

Inwoners mogen zelf bisschop kiezen, de Paus bezegelt dit met de symbolen (investituur) van de bisschop

Praktijk:

Duitse koning koos de bisschop
Bisschop als vazal
Leen blijft één generatie

excommunicatie Hendrik IV

Canossa (1077)

Voorlopig einde investituurstrijd:

Concordaat van Worms (1122):
bisschoppen ontvangen van
1.  de paus: geestelijke macht
2. de keizer: wereldlijke macht

gevolg voor de Duitse keizers:

minder macht: hoge geestelijken waren hoge edelen > disloyaal >
verbrokkeling Duitse Rijk

Wat is staatsvorming?

• Het streven van vorsten naar een aaneengesloten grondgebied met een stevig bestuurssysteem
• Bestuursstructuur vanuit een hoofdstad
• Uniformiteit
• Culturele eenheid

Wat is centralisatie?

• Het streven van vorsten naar een staat waarin alles vanaf een plek centraal wordt georganiseerd.
• Een geografisch geheel met een hoofdstad
• Centraal politiek centrum
• Centrale administratie

 

Centralisatie in Frankrijk

• 100-jarige oorlog
• 1337 - 1453
• Franse edelen + Engelse koning verslagen door Franse koningen
• Jeanne D'arc
  

Centralisatie in Engeland

Succesvolle start door Willem de Veroveraar, moeizaam vervolg o.a. door:Jan zonder Land  (1199-1216)

• Magna Carta:
  geen nieuwe belastingen zonder toestemming van:parlementen (> Staten-Generaal) en bescherming tegen rechterlijke willekeur 

De tweezwaardenleer hield in dat de wereldlijke macht de hoogste macht had

1. waar
2. niet waar

Centralisatie is het begin van het einde van welk systeem?

1. Feodalisme
2. Tweezwaardenleer
3. Staatsvorming
4. Investituurstrijd

Centralisatieproces succesvol

Centralisatieproces niet succesvol