Grammatica & Zinnen schrijven les 3: voegwoorden/signaalwoorden en zinsverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands

Grammatica & Zinnen schrijven

    Signaalwoorden en zinsverbanden

Lesdoel

Herhaling van §2 en 3 van cursus 1: Signaalwoorden en tekstverbanden

Chronologisch / tijd

Geeft de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde aan

Signaalwoorden: daarna, dan, eerst, toen, vervolgens, voordat, vroeger.

Voorbeeldzin: Eerst komt er nog een proefwerkweek, voordat mijn zomervakantie begint.

Concluderend

Schrijver trekt een conclusie uit eerdere informatie uit de tekst. Signaalwoorden: dus, al met al, concluderend, daarom

Voorbeeldzin: Ik vind signaalwoorden moeilijk en daarom moet ik nu goed opletten.

Opsommend

Zaken worden achter elkaar beschreven 

Signaalwoorden: bovendien, daarnaast, ook, om te beginnen, ten eerste, ten tweede, tenslotte, verder, vervolgens

Voorbeeldzin: Om te beginnen ga ik mijn leerwerk plannen om vervolgens elke dag wat te leren.

Samenvattend

Schrijver geeft een korte samenvatting van wat al eerder in de tekst staat

Signaalwoorden: al met al, kortom, met andere woorden, samengevat.

Voorbeeldzin: Ik heb straks 8 toetsen de maken in de proefwerkweek en voor elke toets moet ik veel leren. Kortom: ik zit alleen maar op m'n kamer de komende dagen.

Tegenstellend

Schrijver laat tegenovergestelde zaken zien

Signaalwoorden: aan de ene kant, aan de andere kant, daarentegen, hoewel, maar, ondanks dat.

Voorbeeldzin: Ik vind het wel belachelijk veel om zoveel toetsen te krijgen, maar als ik mijn huiswerk altijd gemaakt en gesnapt heb, moet het gaan lukken!

Toelichtend

Schrijver laat extra informatie zien (vaak in de vorm van een voorbeeld)

Signaalwoorden: als, bijvoorbeeld, denk aan, neem nou, zo, zoals

Voorbeeldzin: Van die 8 toetsen, denk ik dat er eentje goed te doen is. Neem nou Nederlands; eigenlijk weet ik precies wat ik daarvoor moet kunnen.

Doel-middelverband

Geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken

Signaalwoorden: door middel van, met behulp van, om te, opdat, zodat

Voorbeeldzin: Voor alle andere toetsen ga ik mezelf opsluiten in mijn kamer (middel),  zodat ik alle rust heb om te leren (doel).

Oorzakelijk verband

Laat zien waardoor iets gebeurt (buiten je wil)

Signaalwoorden: als gevolg van, daardoor, doordat, zodat, waardoor.

Voorbeeldzin: Doordat het glad is (oorzaak), gaan veel fietsers onderuit (gevolg).

Redengevend verband

Laat zien waarom iets gebeurt/iemand iets doet

Signaalwoorden: daarom, dankzij, dus, namelijk

Voorbeeldzin: Omdat het glad is (reden), loop ik heel voorzichtig naar school (besluit).

Toegevend verband

Geeft de andere kant van een zaak aan

Signaalwoorden: hoewel, desondanks, ook al, ofschoon, weliswaar

Voorbeeldzin: Hoewel ik veel moet leren voor de toetsweek, kan ik daar wel mooie cijfers halen.

Vergelijkend verband

Laat overeenkomst óf verschil zien

Signaalwoorden: evenals, in vergelijking met, net....als, meer/betergroter dan 

Voorbeeldzin: Voor de toetsweek in januari hoefde ik minder te doen in vergelijking met de aankomende toetsweek.

Voorwaardelijk verband

Maakt duidelijk onder welke voorwaarde iets gebeurt

Signaalwoorden: als, in het geval dat, mits, tenzij.

Voorbeeldzin: Ik ga gewoon over naar de derde klas, mits ik natuurlijk de proefwerkweek niet verpruts.

Opdracht bij geluidsfragmenten

Luister naar de geluidsfragmenten. Het zijn er 6!.

Bij ieder fragment horen 2 slides:

- open vraag: Welk signaalwoord hoor je?

- quizvraag: Welk zinsverband hoort daarbij?

Opdracht:

Noteer het signaalwoord dat je hoort. 

Kies het bijbehorende zinsverband.

Fragment 1
Welk signaalwoord hoor je?

Fragment 1
Welk zinsverband hoort daarbij?

1. oorzaak-gevolg
2. tegenstelling
3. vergelijking
4. voorwaarde

Fragment 2
Welk signaalwoord hoor je?

Fragment 2
Welk zinsverband hoort daarbij?

1. oorzaak-gevolg
2. reden
3. conclusie
4. voorbeeld

Fragment 3
Welk signaalwoord hoor je?

Fragment 3
Welk zinsverband hoort daarbij?

1. doel-middel
2. oorzaak-gevolg
3. vergelijking
4. reden

Fragment 4
Welk signaalwoord hoor je?

Fragment 4
Welk zinsverband hoort daarbij?

1. doel-middel
2. voorbeeld
3. oorzakelijk
4. reden

Fragment 5
Welk signaalwoord hoor je?

Fragment 5
Welk zinsverband hoort daarbij?

1. oorzaak-gevolg
2. vergelijking
3. tegenstelling
4. reden

Fragment 6
Welke signaalwoorden hoor je?

Fragment 6
Welk zinsverband hoort daarbij?

1. middel-doel
2. opsomming
3. reden
4. voorwaarde