Hart en bloedsomloop (hypertensie en decompensatio cordis)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

   Hart en bloedsomloop                

Hypertensie

en

Hartfalen

Inhoud

- Algemene herhaling anatomie-fysiologie hart-vaatstelsel.

- Bloeddruk en hypertensie

- Hartfalen

Wat ik graag van zou willen bespreken en/of leren is......

Functie van hart en bloedsomloop

Bloed moet stromen!!!!

Aan stilstaand bloed heb je NIETS!

Hart en bloedvaten hebben tot doel om stoffen op te nemen uit de weefsels, te transporteren naar andere weefsels en daar weer af te geven. 

Linker ventrikel

Rechter ventrikel

Linker atrium

Rechter atrium

Rechter arteria pulmonalis

Linker arteria pulmonalis

Rechter venae pulmonalis

Linker venae pulmonalis

Vena cava inferior

Vena cava superior

Aorta

Wat is de functie van hartkleppen?

1. Verder duwen van het bloed
2. Scheiden van zuurstofrijk en zuurstofarm bloed
3. Zorgen dat bloed niet terug kan stromen
4. Regelen van de stroomsnelheid van het bloed

                   Bloedsomloop

In de grote bloedsomloop zijn de 

slagaders zuurstofrijk, in de kleine 

bloedsomloop zijn ze zuurstofarm. 

Voor de aders geldt het omgekeerde.

In de haarvaten verandert het bloed 

van samenstelling. 

Kleine bloedsomloop

De kleine bloedsomloop heeft slechts één functie: 

- gaswisseling van zuurstof en koolstofdioxide. 

Dit is echter wel van levensbelang; 

geen kleine bloedsomloop = geen zuurstof in het lichaam 

                                                                                                          = geen leven.  

Grote bloedsomloop

De grote bloedsomloop:

- Brengt zuurstof en voeding naar de weefsels/ organen.

- Haalt koolstofdioxide en andere afvalstoffen op uit de weefsels/ organen. 

- Neemt opgenomen voedingsstoffen mee uit de darmen.

- Brengt afvalstoffen naar de lever en de nieren. 

- Brengt hormonen van de hormoonklieren naar de rest van het lichaam. 

- Brengt antistoffen uit de lymfeklieren naar de plek van de infectie. 

- Verdeelt de warmte over het lichaam. 

Wanneer je bij iemand de pols voelt, wat voel je dan precies?

1. Het uitrekken van de slagaderwand
2. Het uitrekken van de aderwand
3. Het sluiten van de hartkleppen
4. Het sluiten van de kleppen in de aders

Wanneer je onder narcose gaat, wordt je beademd. Je hart blijft echter zelf doorkloppen. Hoe komt dit?

1. Ademhaling wordt aangestuurd door de hersenen; de hartslag niet.
2. Het deel van de hersenen dat hartslag regelt is niet gevoelig voor de narcose.
3. Ademhaling wordt niet aangestuurd door de hersenen; de hartslag wel.
4. In de narcose zit een medicijn dat je hartslag gaat regelen.

Electrische activatie hartspier

Wat zijn de kransslagaders?

1. Bloedvaten met zuurstofrijk bloed in de huid.
2. Bloedvaten met zuurstofrijk bloed op het hart.
3. Bloedvaten met zuurstofarm bloed in de buikholte.
4. Bloedvaten met zuurstofarm bloed in de schedelholte.

Bloeddruk en hypertensie

Is de bloeddruk in alle bloedvaten even hoog?

1. Ja, in alle bloedvaten is de bloeddruk (bijna) hetzelfde
2. Nee, de bloeddruk in de hele grote bloedsomloop is hoger dan in de hele kleine bloedsomloop
3. Nee, de bloeddruk is hoger in de haarvaten dan in de aders en slagaders
4. Nee, de bloeddruk is hoger in de slagaders dan in de haarvaten en aders.

Een arteriële bloeddrukmeting levert 2 waarden op, bijv. 125 / 83.

Wat is de medische naam voor het eerste getal?

1. Diastolische bloeddruk
2. Systolische bloeddruk
3. Primaire bloeddruk
4. Secundaire bloeddruk

Wat is de 'systole'?

1. De fase waarin de hartkamers samentrekken.
2. De fase waarin de hartkamers ontspannen.
3. De fase waarin de slagaderwanden samentrekken.
4. De fase waarin de slagaderwanden ontspannen.

Bloeddruk

De hoogte van de bloeddruk is afhankelijk van 4 factoren: 

• De hoeveelheid bloed in de vaten/ de vulling van de vaten.
• De kracht waarmee de linker kamer het bloed uitpompt.
• De perifere weerstand (= mate van vernauwing van de arteriolen (slagadertakjes)).
• De ruimte in de slagaderen en de rekbaarheid van de slagaderwand.

Het hartminuutvolume geeft aan hoeveel bloed het hart per minuut uitpompt.

Hoe bereken je het hartminuutvolume?

1. 2 x de hartfrequentie
2. 4 x de hartfrequentie
3. hartfrequentie x slagvolume
4. hartfrequentie / slagvolume

Hebben hartfrequentie en slagvolume invloed op de bloeddruk?

1. Nee, nauwelijks
2. Nee, tenzij je last hebt van atherosclerose
3. Je, vooral het slagvolume heeft veel invloed
4. Ja, vooral de hartfrequentie heeft veel invloed

Boven welke bloeddrukwaarden is er sprake van 'hoge bloeddruk' (hypertensie)?
Noteer de systolische en diastolisch waarde.

Oorzaken hypertensie

- Vaak niet één duidelijke oorzaak; combinatie van leeftijd, overgewicht, familiaire aanleg en/of leefstijl*, komt vaker voor bij mannen.  (= essentiële hypertensie)

Secundaire hypertensie:

- nierziekte, te hoge productie van schildklierhormoon, cortisol of adrenaline. 

- suikerziekte (diabetes)

-  bijwerkingen medicatie (anticonceptie, NSAID's)

- overmatig gebruik van drop of zoethoutthee

*Leefstijl: roken, alcohol en/of andere drugs, ongezond eten, stress.

Symptomen hypertensie

Alleen bij extreem hoge bloeddruk ontstaan er meestal klacht; misselijkheid; overgeven; wazig zien; hoofdpijn.

Meeste mensen merken niets van hypertensie tot het moment dat ze complicaties krijgen; bijv. ernstige atherosclerose, hart-/herseninfarct, hersenbloeding, hartfalen. 

Symptomen hypertensie

Alleen bij extreem hoge bloeddruk ontstaan er meestal klacht; misselijkheid; overgeven; wazig zien; hoofdpijn.

Meeste mensen merken niets van hypertensie tot het moment dat ze complicaties krijgen; bijv. ernstige atherosclerose, hart-/herseninfarct, hersenbloeding, hartfalen. 

Stelling 1: Atherosclerose is een oorzaak van hypertensie.
Stelling 2: Hypertensie is een oorzaak van atherosclerose.

1. Stelling 1 en 2 zijn beide juist
2. Stelling 1 en 2 zijn beide onjuist.
3. Stelling 1 is juist, stelling 2 is onjuist.
4. Stelling 1 is onjuist, stelling 2 is juist.

Gevolgen/ complicaties
van hypertensie

Diagnostiek

- Herhaaldelijke bloeddrukmetingen, evt. 24-uursmeting.

Onderzoek naar mogelijke oorzaken of complicaties

- Hart: auscultatie, evt. echo of ECG

- Bloedonderzoek: functie organen als nieren, lever en hart.

- Ogen (bij extreem hoge bloeddruk)

Behandeling

Leefstijl:                                                                                        Medicatie: 

- Gezonde voeding; weinig zout, weinig alcohol       - ACE-remmer

- Iedere dag minimaal een halfuur bewegen.             - Diureticum

- Niet roken                                                                                  -  Beta-blokker 

- Afvallen bij overgewicht                                                     -  Calciumantagonist

- Geen drugs gebruiken.

Geef een omschrijving van decompensatio cordis (hartfalen)

Mogelijke oorzaken
van decompensatio
cordis

Oorzaken van hartfalen

Oorzaak is vaak multifactorieel, met één/ enkele hoofdoorza(a)k(en).

- Verminderde pompkracht; o.a. na M.I., bij coronaire arteriosclerose (A.P.) hartritmestoornissen (bijv. atriumfibrilleren), aantasting hartspier (cardiomyopathie) of door gebruik van bijv. bètablokkers.

- Meer pompkracht nodig voor gelijke cardiac output; o.a. hartklepgebreken, hypertensie, longembolie.

- Verhoogde behoefte cardiac output; o.a. COPD/ Astma-aanval, infectie/ koorts, status epilepticus, overgewicht, hyperthyreoïdie

Indeling van hartfalen

Verschillende manieren om hartfalen in te delen: 

- Systolisch of diastolisch: probleem met uitpompen of probleem met vulling. 

- Linkszijdig of rechtzijdig: welk deel van het hart functioneert slechter/ het slechtst.

- Chronisch, acuut of tijdelijk: snelheid van ontstaan en prognose. 

Wel een symptoom

Geen symptoom

Enkeloedeem

Rode, warme handen en voeten

Kriebelhoest

Bleke, koude handen en voeten

Gewichts-toename

Benauwdheid

Gewichts-afname

Wazig zicht

Ernst van hartfalen

Behandeling hartfalen

Medicamenteus

- Diuretica; verminderen het bloedvolume en daarmee de hoeveelheid die het hart moet rondpompen. 

- Beta-blokkers: verlagen de bloeddruk en daarmee ook de last van het hart.

- Vaatverwijders (nitraten, ACE-remmers, AT-II-antagonisten): verlagen de bloeddruk

- Digoxine: verhoogt de pompkracht van het hart

Behandeling hartfalen

Leefregels op het gebied van .....

- inspanning;

- gebruik van zout;

- inname van vocht;

- gewicht;

- gebruik van alcohol en roken;

- slaapproblemen;

- medicatie;

- acceptatie en verwerking;

- mantelzorg.

Behandeling hartfalen

Afhankelijk van oorzaak

- Aanpak hartritmestoornissen; medicatie, operatie, pacemaker

- Aanpak vernauwing kransslagaders; dotteren, bypass

- Hartklep: operatie

- .......

The end