Paragraaf 4.1/4.2: Indeling van de levende natuur/Bacteriën, virussen en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 4.1: Indeling van de levende natuur

Leerdoelen

1. Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

o

Leerdoelen 4.1 behaald? Rondje leerdoelen!

1.  Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

virus

bacterie

dier

plant

schimmel

plant

dier

schimmel

bacterie

Paragraaf 4.2: Bacteriën, virussen en schimmels

Basisstof 2

Je kunt de kenmerken van bacteriën, virussen en schimmels noemen

Leerdoelen

1. Je kunt kenmerken van bacteriën noemen.
   
2. Je kunt kenmerken van virussen noemen.
   
3. Je kunt kenmerken van schimmels noemen.

Bacteriecel

1. Celwand: stevige laag om de bacteriecel
2. Celmembraan: Een dun vlies om het cytoplasma. Bepaald wat er in en uit de cel gaat.
3. Cytoplasma: Water met opgeloste stoffen.

Geen celkern: één groot cirkelvormig chromosoom ligt los in het cytoplasma

Bacteriën zijn prokaryoot

Bacteriecellen

Plasmide:

klein cirkelvormig DNA molecuul, kan uitgewisseld worden met andere bacterie

Hoe groot/klein is een bacterie?

Roze = bloedcel

Paars = groepjes bacteriën

Blauw = bacterie

Achtergrond = menselijke cel

celdeling bacterie

Celdeling

Een bacterie deelt in de perfecte omstandigheid ongeveer elk half uur. 

> Wat zou er met de celdeling gebeuren

als je het in de koelkast stopt?

> En in de vriezer?

Productie van levensmiddelen en medicijnen

Schadelijke bacteriën         

Voedselbederf

Nuttige en schadelijke bacteriën

Schadelijke bacteriën

Ze kunnen ons besmetten en ziek maken. 

Als je er ziek van bent krijg je van de dokter  antibiotica 

Bouw virus

Het Coronavirus is een virus.

Een virus bestaat uit DNA of RNA, verpakt in een laagje eiwit.

BINAS 77 A/B

Hiv/aids

Hiv is het virus

Aids is de ziekte

Wel het virus, niet ziek: seropositief

In Nederland goed te behandelen met Aidsremmers

Viruswerking

1. Virussen injecteren hun RNA of DNA in een cel
2. Cellen kunnen het RNA omzetten in DNA 
3. Het virus DNA kan worden ingebouwd in het DNA van de cel 
4. Als het virus DNA tot expressie komt worden er viruseiwitten gemaakt
5. De viruseiwitten maken nieuwe virusdeeltjes die de cel kunnen verlaten

Verschil bacterie virus

• Bacterie is een cel en een virus niet (leeft niet)
• Bacterie kan zichzelf delen en een virus niet
• Bacterie is veel groter dan een virus

Bacteriofaag

• Virus dat bacteriën als gastheer gebruikt
• Erfelijk materiaal bacteriofaag dringt bacterie binnen
• Erfelijk materiaal ondergaat replicatie
• Nieuwe bacteriofagen geproduceerd, bacterie valt uiteen

Gentherapie

Schimmels

Schimmel

Celkenmerken

Schimmels hebben een celkern. 

Ze hebben ook een celwand. 

Ze hebben geen bladgroenkorrels. 

Ze zijn heterotroof.

Ze zijn belangrijk voor de afbraak van organische stoffen in de natuur.

Schimmels

Meestal ongeslachtelijk voortplanting d.m.v. sporen en vermeerdering cellen van Mycelium --> schimmeldraden.

Verteren voedsel extracellulair (buiten de cel), en nemen voedingsstoffen op.

Nuttige schimmels

Speciale soorten schimmels spelen een rol bij het maken van voedingsmiddelen.

Champignons en cantharellen zijn schimmels die we kunnen eten.

Schimmelkaas

1

Gist is een eencellige schimmel.

Gebruikt voor het rijzen van deeg

2

Schimmel speelt een rol bij maken van bier / wijn

3

cantharellen en champignons

4

Gisten (eencellige schimmels)

Anaerobe dissimilatie Alcoholgisting

• Gist wordt gebruikt voor de
  productie van brood, wijn,
  en bier. Door alcoholgisting
  ontstaan alcohol en CO2

Meercellige schimmels

Veel schimmels zijn reducenten, ze mineraliseren dood organisch materiaal. Deze mineralen kunnen gebruikt worden voor de groei van planten

Aan de slag!

 

Havo:

Paragraaf 4.1: opdrachten 1 t/m 9

Paragraaf 4.2: opdrachten 14 t/m 25

Opdrachten niet af = huiswerk