Lezen - blok 4 - H3O - les 1 - overtuigende teksten, feiten & meningen / hoofdzaken, bijzaken , kern

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands!

1. Zorg dat je spullen (inclusief laptop) klaar liggen op tafel.
2. Ga daarna lezen in je leesboek / werken aan je fictieopdracht

Startopdracht

1. Terugblik vorige les, huiswerk bespreken;
2. Wat gaan je deze les leren (lesdoel); 
3. Basis - hoofdzaken, bijzaken en kernzinnen
4. K/TL - overtuigende teksten, feiten en meningen
5. Uitleg theorie, instructie opdrachten;
6. Zelfstandig werken aan opdrachten;
7. Lesafsluiting: evaluatie les, huiswerk, volgende les.

Lesprogramma - Lezen Blok 4

Lezen Blok 3 = afgerond

Nakijkbladen staan in Teams Nederlands

Wat weet je nog over Lezen Blok 3?

Vorige les

Indeling blokuur 

	Fase 1	Fase 2	Klaar?
Basis	Lezen Blok 4 Uitleg theorie en opdrachten	Lezen Blok 3 Maken Zelftoets	Lezen in je leesboek / boekverslag maken
K/TL	Lezen Blok 3 Maken zelftoets en bijspijkeropdrachten	Lezen Blok 4 Uitleg theorie en opdrachten	Lezen in je leesboek / boekverslag maken

Uitleg Basis - Lezen Blok 4

Lesdoel:

• Je leert hoofdzaken en bijzaken in teksten herkennen.
• Je leert hoe je op verschillende manieren een tekst kunt samenvatten.

Kunnen

Je weet wat de volgende begrippen betekenen:

- hoofdzaken

- bijzaken

- kernzinnen

Je kunt het verschil tussen hoofd- en bijzaken zien in een tekst. 

Je kunt een korte samenvatting maken van een tekst.

Weten

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Uitleg hoofdzaak en bijzaak

Niet alle informatie in een tekst is even belangrijk. 

De belangrijkste informatie noem je de hoofdzaak. De minder belangrijke dingen zijn bijzaken. 

De bijzaken helpen je om de tekst beter te begrijpen of ze maken de tekst leuker om te lezen.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Uitleg kernzin

In een alinea staat de hoofdzaak meestal in de eerste of de laatste zin. Dat is de kernzin. 

In de andere zinnen staan bijzaken. Ze geven uitleg of voorbeelden bij de kernzin.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

1. Noteer de hoofdzaak.
2. Noteer of de rest van de alinea een uitleg of een voorbeeld is.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Zelfstandig werken - BASIS

Lees	Blok 4 - Lezen 4.14 Opbouw van alinea's
Maak	1. Lees tekst 5 verkennend en maak opdracht 1 , 2. EXTRA - Lees tekst 5 grondig . Pak het stencil: onderstreep de kernzinnen van de alinea's. 3. Maak opdracht 2 en 3
Hoe	Alleen en in stilte
Tijd	20 minuten
Klaar	Maak de Zelftoets Lezen Blok 3 / Lezen in je leesboek -fictieopdracht
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Uitleg Kader en TL - Lezen Blok 4

• Het strand is een fijne plek.
• Het zeewater is zout.
• Haaien zijn alleen gevaarlijk.
• Zonnebrand beschermt je huid tegen verbranding.

Het strand is een fijne plek.

Het zeewater is zout.

Haaien zijn alleen gevaarlijk.

Zonnebrand beschermt je huid tegen verbranding.

Overtuigen

Overhalen / aansporen

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Uitleg overtuigende tekst

In sommige teksten laat de schrijver duidelijk weten wat zijn mening is. Hij vertelt wat hij van het onderwerp vindt en hoopt dat jij het met zijn mening eens bent.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Uitleg overtuigende tekst

In sommige teksten laat de schrijver duidelijk weten wat zijn mening is. Hij vertelt wat hij van het onderwerp vindt en hoopt dat jij het met zijn mening eens bent.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Feiten en meningen

Als je een overtuigende tekst leest, moet je goed letten op het verschil tussen feiten en meningen.

Soms kun je een mening herkennen aan woorden als ‘ik vind’ of ‘mijn mening is …’. Maar vaak begint een mening zelfs met ‘Het is …’. Je moet dus goed nadenken bij wat je leest.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Voorbeelden

Het is in ons lokaal nu 19 graden Celsius (feit)

Ik heb gewoon kippenvel! (feit)

Ik vind het hier lekker warm. (mening)

Het is hier ijskoud! (mening)

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

??? Feiten ???? Meningen ???

Controleerbaar: objectief

• Iets dat waar is.

• Je kunt controleren of opzoeken of het echt zo is.

Persoonlijk: subjectief

• Iets waar je het wel of niet mee eens bent.

• Je kunt bedenken wat je er zelf van vindt.

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Waar of niet waar?

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Voordat je tekst 4 gaat lezen..

EenVandaag is een nieuwsprogramma op radio en tv is. 

Het heeft een jongerenpanel dat onderzoek doet onder jongeren tussen de 12 en 24 jaar. Op hun website staan filmpjes over kwesties die jongeren aanspreken. 

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Zelfstandig werken - K/TL

Lees	Blok 4 - Lezen - 4.16 (blz. 186) Overtuigende teksten, feiten en meningen
Maak	1. Lees de tekst verkennend - maak opdracht 1, 2. Lees de tekst grondig. Pak het stencil: onderstreep kernzinnen, markeer alinea's. (stencils met naam inleveren!) 3. Maak opdracht 2
Hoe	Alleen en in stilte
Tijd	10 minuten
Klaar	Lees theorie Overtuigende tekst verwerken. Maak daarna opdracht 3
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Bespreken opdracht 1 + 2

Wat?	Lezen Blok 4 - opdracht 1 + 2
Hoe?	Vergelijk je eigen antwoord met je schoudermaatje. Ander antwoord? Overleg samen wat het juiste antwoord moet zijn.
Resultaat?	Name app - geef antwoord op de vraag. Waren jullie het samen eens over dit antwoord?
Tijd	5 min. vergelijken, 5 min. klassikaal

Tijdens deze fase blik je terug op de vorige les.

Eventueel bespreek je moeilijke opdrachten uit het huiswerk.

Nabespreken opdracht 2 (K/TL)

Leesplan

1. Voor het lezen

2. Tijdens het lezen

3. Na het lezen

Na het lezen stel je jezelf de volgende vragen:

• Ging de tekst over het onderwerp dat je voorspeld had?
• Stond in de tekst wat je verwachtte?
• Controleer of je alles goed hebt begrepen. 

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Wat doe je na het lezen van een overtuigende tekst?

Als je een overtuigende tekst schrijft, hoort er bij Na het lezen een extra vraag:

Hulpvragen:

• Kloppen de feiten in de tekst?
• Komt de tekst uit een betrouwbare bron?
• Heeft de schrijver verstand van het onderwerp?
• Wat heb ik zelf gezien of meegemaakt?

Ben je het eens met de mening in de tekst?

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Zelfstandig werken

Lees	Blok 4 - Lezen - 4.16 (blz. 186) Overtuigende teksten, feiten en meningen
Maak	Maak opdracht 3
Hoe	Alleen en in stilte
Tijd	5 minuten
Klaar	Lezen in je leesboek / werken aan je fictieverslag
Resultaat	Klassikaal nabespreken

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Wat heb je geleerd vandaag?

Kader / TL

1. Leg in eigen woorden uit wat het verschil is tussen een overhalende tekst en een overtuigende tekst.
2. Wat doe je na het lezen van een overtuigende tekst?
3. Wat zou je nog willen weten /oefenen .

Basis

1. Leg in eigen woorden uit wat het verschil is tussen hoofdzaak en bijzaak.
2. Wat zou je nog willen weten / oefen.

Schrijf achterop tekst

Evaluatie en huiswerk

Huiswerk:

• Zie Magister

Volgende les

• Blok 4 - Lezen - vervolg

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.