V&U hoofdstuk 3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Economie - Havo 5

Lesdoelen

• Uitleggen hoe ontwikkelingen van de verschillende productiefactoren de samenstelling en omvang van de productiecapaciteit kunnen beïnvloeden
• Uitleggen wat de invloed is van de verschillende productiefactoren op de hoogte en groei van het BBP
• Uitleggen hoe zowel de productiecapaciteit als de bestedingen de hoogte van het BBP beïnvloeden
• Uitleggen door welke factoren de arbeidsproductiviteit wordt bepaald.

Startvraag: Noem minimaal één productiefactor en de beloning

0

nos.nl

Arbeidsproductiviteit

De arbeidsproductiviteit is de gemiddelde productie van één werknemer in een bepaalde periode. 

Hoe meer een werknemer in een bepaalde periode kan produceren, hoe productiever hij/zij is.

Bruto Binnenlands product

• Hoogte wordt bepaald door: productiecapaciteit en bestedingen. 
• Productiecapaciteit = wat max geproduceerd kan worden, dus de grens van het BBP.
• Productiecapaciteit = de aanbodkant ofwel de structurele kant van de economie.

Invloed  productiefactoren op de hoogte en groei van het BBP

Kwaliteit en kwantiteit van de beroepsbevolking heeft invloed op de productiecapaciteit en daarmee op het BBP.

Betere kwaliteit -> grotere arbeidsproductiviteit --> grotere totale productie

• Scholing 
• Efficiëntie van de organisatie
• Mate van mechanisering en automatisering van het productieproces
• Arbeidsmentaliteit

Grotere kwantiteit (omvang van aanbod van arbeid op arbeidsmarkt-> grotere totale productie

• omvang van de bevolking
• samenstelling van de bevolking
• participatiegraad
• wetgeving/ leerplichtleeftijd/ pensioenleeftijd

Noem een indicator voor arbeid: kwaliteit en kwantiteit

Arbeidsproductiviteit en loonkosten per product

• Hoe lager de productiekosten, hoe lager de verkoopprijs, hoe sterker de concurrentiepositie.
• Als de arbeidsproductiviteit sterker stijgt dan de loonkosten, dalen de loonkosten per product en dit versterkt de internationale concurrentiepositie

Als de arbeidsproductiviteit in verhouding sneller stijgt dan de lonen, zullen de loonkosten per product..

1. stijgen
2. dalen
3. gelijk blijven

De productiecapaciteit en daarmee de productie is afhankelijk van de hoeveelheid en kwaliteit van de productiefactoren.

 kwanititeit en kwaliteit van productiefactor arbeid bekeken. Wat weet je daar nog van?

Kwaliteit

Scholing

Efficiëntie van de organisatie

Mate van mechanisering en automatisering van het productieproces

Arbeidsmentaliteit

Kwantiteit

omvang van de bevolking

samenstelling van de bevolking

participatiegraad

wetgeving/ leerplichtleeftijd/ pensioenleeftijd

Invloed kapitaal op de productie(capaciteit)?

• Verschillende betekenissen: vaste kapitaalgoederen en geldkapitaal.
• Dit komt samen bij investeringen: bedrijven kopen kapitaalgoederen van geleend geld.
  
• Meer en betere kapitaalgoederen vergroten de productiecapaciteit.
• Nieuwe, betere productieprocessen heten 'innovaties'
• Bijv. door mechanisatie minder mensen nodig.
  
• Door betere productieprocessen dalen de loonkosten per product.
  
• Technische vernieuwingen kunnen arbeids-, kapitaal- en milieubesparend zijn.
  

Invloed natuur op de productie(capaciteit)?

• Natuurlijke omstandigheden bepalen de samenstelling van de productie van een land.
• Belangrijke productiefactor, maar moeilijk te beïnvloeden.

Invloed ondernemerschap op de productie(capaciteit)?

• Ondernemerschap kan gezien worden al een eigenschap van mensen die arbeid verrichten. Daarom vaak onder arbeid.
• Wel: goed ondernemerschap kan zorgen voor een efficiënte organisatie van het productieproces
  

Evaluatie

• Uitleggen hoe ontwikkelingen van de verschillende productiefactoren de samenstelling en omvang van de productiecapaciteit kunnen beïnvloeden
• Uitleggen wat de invloed is van de verschillende productiefactoren op de hoogte en groei van het BBP
• Uitleggen hoe zowel de productiecapaciteit als de bestedingen de hoogte van het BBP beïnvloeden
• Uitleggen door welke factoren de arbeidsproductiviteit wordt bepaald.