Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
1 / 46
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4
Cette leçon contient 46 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.
La durée de la leçon est: 45 min
Éléments de cette leçon
5.1 De Renaissance
KA:
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
Slide 1 - Diapositive
Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je uitleggen:
Welk mens- wereldbeeld ontstond in Italië
Hoe kunstenaars en geleerden de klassieke oudheid gingen navolgen.
Hoe de renaissance werd verspreid
Slide 2 - Diapositive
Wat weet jij eigenlijk van de Renaissance?
Slide 3 - Carte mentale
Typisch Middeleeuwse kunst
Kunst in de Renaissance
Slide 4 - Diapositive
Slide 5 - Diapositive
Slide 6 - Diapositive
Nieuw mens- en wereldbeeld
Noord-Italiaanse stadstaten maakten een enorme groei door:
Economie: Groeiende handel met Midden-Oosten en rijke Vlaamse handelssteden.
Politiek: Noord-Italiaanse stadstaten maakten zich los van de Duitse keizer en de Paus.
De rijke Italiaanse handelaren De Medici en hun kunstenaars kregen een nieuw mens- en wereldbeeld: kijk op het leven van mensen en de wereld om hen heen.
Middeleeuwen: Memento Mori (gedenk te sterven) --> Renaissance: Carpe diem (pluk de dag)
Renaissance = 'Wedergeboorte' van de Klassieke Oudheid
'Waarom in Italië?'
Slide 7 - Diapositive
Noem een oorzaak van het ontstaan van de renaissance in Italië.
Slide 8 - Question ouverte
Navolging van de oudheid
Nieuwe belangstelling voor klassieke erfgoed (nalatenschap). = Renaissance (wedergeboorte)
Architectuur en kunst op basis van de klassiek vormentaal.
De Italiaanse kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed om de klassieke kunst te evenaren en te overtreffen.
Renaissance kunstvormen waren:
Realistisch
Voor het vermaak
Meer aandacht voor kleuren, diepte en perspectief
Onderwerpen gericht op de Oudheid / in de stijl van de Oudheid
Beeldhouwers onderzochten de anatomie, houdingen en gezichtsuitdrukkingen van mensen om personages levensecht te kunnen uitbeelden. Een hoogtepunt werd het werk van Michelangelo. Zijn gebeeldhouwde figuren zagen er mooier en volmaakter uit dan echte mensen. Het idee dat ze een verbeterde versie van de natuur creëerden, maakte dat beeldhouwers en schilders niet meer werden gezien als ambachtslieden, maar als kunstenaars die boven gewone mensen verheven waren.
Slide 9 - Diapositive
De ontdekking van het perspectief droeg ook bij aan een vernieuwing in de schilderkunst. Renaissanceschilders als Leonardo da Vinci maakten realistische, schijnbaar driedimensionale schilderijen. Ze bestudeerden de natuur om deze zo perfect mogelijk af te beelden. Leonardo sneed in lijken om te zien hoe het menselijk lichaam in elkaar zat en maakte honderden gedetailleerde tekeningen van skeletten en lichaamsdelen. Dit soort onderzoek was een voorbeeld van de nieuwe wetenschappelijke belangstelling die begon te ontstaan.
Slide 10 - Diapositive
Het orgineel:
rond 120 na Chr.
De kopie:
rond 1580 na Chr.
Slide 11 - Diapositive
Sint-Pietersbasiliek, Rome
Slide 12 - Diapositive
Slide 13 - Diapositive
Slide 14 - Diapositive
Slide 15 - Diapositive
Slide 16 - Diapositive
Slide 17 - Diapositive
Slide 18 - Diapositive
Slide 19 - Diapositive
Slide 20 - Diapositive
Slide 21 - Diapositive
Wat is de renaissance?
Slide 22 - Carte mentale
Nieuw mens- en wereldbeeld
Noord-Italiaanse stadstaten maakten een enorme groei door:
Economie: Groeiende handel met Midden-Oosten en rijke Vlaamse handelssteden.
Politiek: Noord-Italiaanse stadstaten maakten zich los van de Duitse keizer en de Paus.
De rijke Italiaanse handelaren De Medici en hun kunstenaars kregen een nieuw mens- en wereldbeeld: kijk op het leven van mensen en de wereld om hen heen.
Middeleeuwen: Memento Mori (gedenk te sterven) --> Renaissance: Carpe diem (pluk de dag)
Renaissance = 'Wedergeboorte' van de Klassieke Oudheid
'Waarom in Italië?'
Slide 23 - Diapositive
Navolging van de oudheid
Nieuwe belangstelling voor klassieke erfgoed (nalatenschap). = Renaissance (wedergeboorte)
Architectuur en kunst op basis van de klassiek vormentaal.
De Italiaanse kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed om de klassieke kunst te evenaren en te overtreffen.
Renaissance kunstvormen waren:
Realistisch
Voor het vermaak
Meer aandacht voor kleuren, diepte en perspectief
Onderwerpen gericht op de Oudheid / in de stijl van de Oudheid
Beeldhouwers onderzochten de anatomie, houdingen en gezichtsuitdrukkingen van mensen om personages levensecht te kunnen uitbeelden. Een hoogtepunt werd het werk van Michelangelo. Zijn gebeeldhouwde figuren zagen er mooier en volmaakter uit dan echte mensen. Het idee dat ze een verbeterde versie van de natuur creëerden, maakte dat beeldhouwers en schilders niet meer werden gezien als ambachtslieden, maar als kunstenaars die boven gewone mensen verheven waren.
Slide 24 - Diapositive
Slide 25 - Diapositive
Slide 26 - Diapositive
Slide 27 - Diapositive
Slide 28 - Diapositive
Slide 29 - Diapositive
Leonardo da Vinci
Homo universalis (Universele mens)
Slide 30 - Diapositive
Slide 31 - Diapositive
Slide 32 - Diapositive
Slide 33 - Diapositive
Slide 34 - Diapositive
Slide 35 - Diapositive
Slide 36 - Diapositive
Slide 37 - Diapositive
Humanisme
Geleerden gingen ook de oudheid bestuderen. Schrijvers en denkers zagen klassieke auteurs als geestverwanten.
Schrijvers en denkers noemden zich humanisten: geleerden die vanaf omstreeks 1500 klassieke teksten bestudeerden.
Humanisten wilden de wereld verklaren op een rationele manier.
Bouwmeester Brunelleschi
Deze muurschildering toont hoe bouwmeester Filippo Brunelleschi een model van de San Lorenzokerk aan financier Cosimo de Medici geeft. In het ontwerp van de kerk gebruikte Brunelleschi de klassieke vormentaal: zuilen, ronde bogen en kroonlijsten. Hij kende de klassieke erfenis goed. Rond 1400 was hij naar Rome gereisd om de ruïnes van antieke gebouwen te bestuderen. Hij groef de resten uit, nam hun maten op en tekende ze na.
Slide 38 - Diapositive
Omstreeks 1500 begon een nieuw tijdperk, waarvoor drie historische begrippen worden gebruikt. Geef aan: – welke begrippen dat zijn en – welke verandering daarmee wordt uitgedrukt ten opzichte van de middeleeuwen.
Slide 39 - Question ouverte
Geleerden die klassieke teksten bestudeerden, noemde zich humanisten. Geef aan: a wat ze met die naam bedoelden en b wat ze met hun studie wilden bereiken.
Slide 40 - Question ouverte
Verspreiding over Europa
In de 16e eeuw werd de renaissance over Europa verspreid. Het ontwikkelde zich daar anders dan in Italië: het richtte zich niet op een klassiek verleden, maar op de wedergeboorte van het oorspronkelijke christendom.
De belangrijkste vertegenwoordiger van dit christelijk humanisme was Erasmus. Hij zocht het zuivere christendom en uitte zijn kritiek op misstanden in het boek Lof der zotheid (1511). Hij ontdekte dat de Vulgaat (= officiële Bijbel) vol vertaalfouten stond
Slide 41 - Diapositive
Beschrijf het mens- en wereldbeeld: - van de middeleeuwers in het algemeen en - van de elite in Italiaanse steden in de 15e en 16e eeuw, hoe was hun wereldbeeld veranderd door de renaissance?
Slide 42 - Question ouverte
a Noem een beeldelement waarmee het schilderij overeenkomt met middeleeuwse schilderijen. b Noem een beeldelement waarmee het schilderij afwijkt van middeleeuwse schilderijen.
Slide 43 - Question ouverte
Leg uit dat dit schilderij ("De geboorte van Venus" van Botticelli uit 1483) past bij beide kenmerkende aspecten van deze paragraaf.
Slide 44 - Question ouverte
Wat weet jij eigenlijk van Renaissance?
Slide 45 - Carte mentale
Slotopdracht
Maak op de ene helft van het vel een tekening/schilderij met renaissance kenmerken en aan de andere zijde eentje met middeleeuwse kenmerken.
Leg uit wat de verschillen zijn in techniek, stijl, onderwerp en thema