6.2 - Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Welkom

Ga rustig zitten

Voor deze les:

Boek, schrift op tafel

IPAD in je tas 

Hoe zit het ook alweer:

In je locker:

•  Telefoon
• jas (of op de kapstok)

In het lokaal:

• Opgeladen Ipad mee
• Gevuld etui
• Boeken en schrift mee
• Steek vinger op bij vraag

Thema 6 Mens en Milieu

B2

Voedselproductie

Leerdoelen

- Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water uitleggen en mogelijke oplossingen hiervoor aandragen.

- Je kunt uitleggen op welke manieren een optimale productie van voedsel kan worden verkregen en wat de eventuele gevolgen hiervan voor de natuur zijn.

- Je kunt de verschillen in de wijze van voedselproductie in de gangbare en de biologische landbouw beschrijven.

Vermesting

= overbemesting van de bodem, waardoor er veel voedingsstoffen in het oppervlaktewater komt (verstoring evenwicht)

Eutrofiëring

• Stalmest: via reducenten
• Kunstmest (anorganisch)

Meer voedingsstoffen

 --> algen in het voordeel --> minder licht, waterplanten gaan dood, algen kunnen goed groeien

--> nog meer nadeel.

Wanneer algen sterven --> afbraak door reducenten --> zuurstof gebrek water --> vissensterfte

Stappenplan eutrofiëring

1. Er is eutrofiëring: teveel mineralen in het water
2. Door deze mineralen kunnen algen snel vermenigvuldigen: waterbloei
3. De laag algen blokkeert de doorgang van zonlicht naar planten op de bodem, waardoor de bodemplanten niet aan fotosynthese kunnen doen. 
4. De bodemplanten gaan dood en worden afgebroken door reducenten, die hierbij zuurstof verbruiken
5. Zonder zuurstof gaan de vissen ook dood. 

Bestrijding plagen en ziektes

Monocultuur = op grote oppervlakte één soort gewas verbouwen --> maakt efficiënt bewerken mogelijk

Nadelen:

• Groot voedselaanbod en ontbreken natuurlijke vijand --> plagen
• Makkelijke verspreiding ziektes

Oplossing?

• (Preventieve) bestrijding: chemisch, mechanisch en biologisch

Monocultuur

Wisselcultuur

Chemische bestrijding

Pesticiden:

• Insecticiden/herbiciden
• Effectief
• Soortspecifiek vs. niet-soortspecifiek

Nadelen:

• Dood ook nuttige soorten
• Resistentie
• Persistent: zeer langzame afbraak --> accumulatie
• Uitspoelen --> vervuiling drinkwater

Probleem pesticiden: Accumulatie

Sommige pesticiden zijn persistent: kan niet of zeer langzaam natuurlijk worden afgebroken

De pesticiden hopen op door de voedselketen heen: Accumulatie

De biomassa neemt af in ieder trofisch niveau, maar de hoeveelheid pesticide blijft gelijk.

Toppredator krijgt hierdoor teveel pesticide binnenen kan ziek worden.

Biologische bestrijding

Natuurlijke vijanden 

• Predatoren (= roofdieren)
• Parasieten (bijv. sluipwespen bij witte vliegen)
• Ziekteverwekkers (zoals bacteriën en schimmels)

Vruchtwissel:

• ziekteverwekkers verdwijnen
• betere benutting voedingsstoffen

Voordelen:

• soort specifiek
• geen accumulatie gifstoffen
• geen resistentie

Nadeel:

• Natuurlijke vijand niet plaatsgebonden

Biologische bestrijding

Gebruik maken van natuurlijke vijanden.

Voorbeeld: last van witte vliegen? 

Zet sluipwespen in om de witte vliegen uit te roeien 

Mechanische bestrijding

maken

maak opdracht: 17, 18 en 19

Verandering van erfelijke eigenschappen

- Veredeling: selectie van gunstige

eigenschappen, zoals vruchtbaarheid, 

voedingswaarde of opbrengst.

- Genetische modificatie.

Heeft ook nadelen. Verminderde

genetische variatie.

Verbeteren landbouw

Biologische landbouw = landbouw met specifieke regels voor akkerbouw en veeteelt

• Geen kunstmest en niet meer voedingsstoffen dan nodig
• Vruchtwissel (geen monocultuur)
• Natuurlijke vijanden tegen plagen
• Biologisch geteeld veevoer
• Standaard minimale leefruimte/welzijn
• Geen preventieve antibiotica

maak

opdracht 23, 25, 27, 

Leerdoelen

- Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water uitleggen en mogelijke oplossingen hiervoor aandragen.

- Je kunt uitleggen op welke manieren een optimale productie van voedsel kan worden verkregen en wat de eventuele gevolgen hiervan voor de natuur zijn.

- Je kunt de verschillen in de wijze van voedselproductie in de gangbare en de biologische landbouw beschrijven.