Democratie & rechtstaat (tijdvak 9)

Kenmerkende aspecten

1. Het voeren van twee wereldoorlogen
2. De crisis van het wereldkapitalisme
3. Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën: communisme en nationaalsocialisme
4. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
5. Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
6. Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
7. Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
8. De Duitse bezetting van Nederland

Leerdoelen

Je kan uitleggen hoe de partijendemocratie zich ontwikkelde

Je kan uitleggen hoe de partijendemocratie zich ontwikkelde in tijden van crisis en oorlog.

Leerdoel 1

Je kan uitleggen hoe de partijendemocratie zich ontwikkelde

Districtenstelsel

Tot 1918 werd er gestemd via het districtenstelsel.

Voordelen van het districtenstelsel

1) Kandidaten persoonlijk bekend bij kiezers

2) Kandidaten kennen het gebied, de bevolking en de problemen

3) Vergroten politieke interesse

Nadelen van het districtenstelsel

1) The winner takes it all: uitgebrachte stemmen op verliezers tellen niet meer mee

2) Alleen de lokale kandidaat is bekend, kandidaten uit andere gebieden niet

3) Kleine partijen maken vaak weinig kans

Evenredige vertegenwoordiging

• Na 1918 werd er gestemd via het systeem van evenredige

vertegenwoordiging

• Een partij die 10% van de stemmen haalt, heeft recht op ongeveer 10% van de zetels. 

Welke voor- of nadelen heeft het systeem van evenredige vertegenwoordiging? Geef aan of het een voor- of nadeel is dat je opschrijft!

Voordelen van evenredige vertegenwoordiging

1) Alle (geldige) stemmen tellen

2) Ook kleine partijen hebben meer kans

3) Meer kleine partijen, meer overleg nodig: grote partijen kunnen dus soms niet zonder kleine partijen

Nadelen van evenredige vertegenwoordiging

1)Vaak alleen nummer 1 van de lijst (de lijsttreker) is bekend

2) Vaak veel kandidaten uit de Randstad. Mensen in de provincie voelen zich niet serieus genomen

3) Veel kleinere partijen (versplintering)

Partijendemocratie

Partijendemocratie: politieke partijen maken de beslissingen en niet individuele parlementsleden.

Kenmerken:

-de partij stelt de kieslijst samen

- partijen zijn hechte fracties met veelal hetzelfde standpunt.

Leerdoel 2

Je kan uitleggen hoe de partijendemocratie zich ontwikkelde in tijden van crisis en oorlog.