10.3 Koude Oorlog en een nieuwe tijd, 1945-1991 / 1991-heden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Koude Oorlog

Leerdoel

Begrijpen hoe de KO is ontstaan.

Snappen wat de gevolgen zijn.

Begrijpen waarom kapitalisme en communisme lijnrecht tegenover elkaar staan.

Kenmerkende aspecten kunnen uitleggen en gebruiken.

Blokvorming!

Samen kijken naar 10.3 in Tijdvoorgeschiedenis. Zorg dat je dit beheerst!

Welke begrip heeft meer uitleg nodig?

Tijdens de koude oorlog waren de Verenigde Staten en de Soviet-Unie in oorlog met elkaar

1. Juist
2. Onjuist

Conferentie van Potsdam

-toekomst Europa werd besproken

-tegenstelling VS en SU werd duidelijk

-VS maakte duidelijk dat zij een atoombom hadden

-SU probeerde een buffer te creëren.

-Bezettingszones werden afgesproken (ook Berlijn)

Containmentpolitiek

-Trumandoctrine

-Marshallplan (mening Stalin)

-Stimulatie Europese samenwerking

Gevolg: satellietstaten in Oost-Europa met marionettenregeringen

-West-Berlijn lag als een eilandje in de communistische heilstaat

-Stalin sneed de toevoer van goederen af om overname af te dwingen: gevolg: luchtbrug dus mislukt.

De blokkade van Berlijn 1948

Verdeling Duitsland

Verdeling Berlijn

Ontstaan BRD en DDR

IJzeren Gordijn

Er ontstaan twee bondgenootschappen:

Navo en Warschaupact

Angst voor kernoorlog

IJzeren gordijn?

Stalin sterft

5 maart 1953

• 
  

• In de DDR komen ze in verzet, maar dit wordt hard neergeslagen.
• Na een machtsstrijd wordt Chroesjtsjov de nieuwe leider (1956)
  
• Hij wil afrekenen met de terreur van Stalin: destalinisatie en vreedzame co-existentie.
  

De Hongaarse Opstand

1956

• Sommige landen in het Oostblok dachten dat ze nu Chroesjtsjov aan de macht was, ook meer vrijheid zouden krijgen. In Hongarije brak een opstand uit: ze wilden de Sovjettroepen uit het land, niet meer bij het Warschaupact en vrije verkiezingen.
• Ze dachten dat de Russen niets zouden doen om dit tegen te houden....
• Dit bleek niet waar: de Hongaarse opstand (1956) werd keihard door de Sovjet-Unie neergeslagen.
• Vreedzame co-existentie? Westen kwam niet te hulp.......

Berlijnse Muur 1961

Berlijnse Muur 1961

Mensen mochten niet meer wegvluchten naar het Westen: Braindrain.

Berlijnse muur werd het symbool van het ijzeren gordijn en de Koude Oorlog.

1962: De Cubacrisis

• Wederzijdse afschrikking (zoveel kernwapens)
• Fidel Castra (Cuba) en Turkije)
• Gevolg hoogoplopende spanningen: Cubacrisis
• Gevolg: detente ontspanning (hotline, SALT akkoorden 1972 en 1979)
• 
  

Praagse lente 

jan - aug 1968

• Alexander Dubcek als nieuwe leider Tsjechoslowakije 
• "communisme met een menselijk gezicht" => Gematigde koers 
• Brezjnevdoctrine

Wat is de goede volgorde van tijd?

1. Praagse Lente, Cubacrisis, bouw Berlijnse muur, Hongaarse opstand
2. Praagse Lente, bouw Berlijnse muur, Cubacrisis, Hongaarse Opstand
3. Hongaarse Opstand, Praagse Lente, Cubacrisis, bouw Berlijnse muur,
4. Hongaarse opstand, bouw Berlijnse muur, Cubacrisis, Praagse Lente

Wat is het verschil tussen de Trumandoctrine en de Brezjnev doctrine?

Einde Koude Oorlog 1980-1991

• Ronald Reagan en SDI (Starwars)
• Hij moderniseerde en vergrootte het aantal kernwapens in Europa.
• Demonstraties in NL  (1981, 1983)

Glasnost en Perestrojka

Michael Gorbatsjov

4 redenen waarom SU VS niet kon bijbenen!

Welke volgorde, in tijd, van Sovjet leiders van vroeger naar later
is de juiste?

1. Chroetsjov – Stalin – Gorbatsjov.
2. Stalin – Gorbatsjov – Chroetsjov.
3. Stalin – Chroetsjov – Gorbatsjov.
4. Chroetsjov – Gorbatsjov – Stalin

Welke presidenten waren betrokken bij de Cubacrisis

1. Reagan en Stalin
2. Reagan en Gorbatsjov
3. Kennedy en Gorbatsjov
4. Kennedy en Chroestjov

Val van de muur 1989

• Door de politiek van glasnost en perestrojka voelden landen in Oost-Europa een mate van vrijheid
• Gevolg: o.a. val van de muur.
• Hereniging Duitsland 1990
• Van de SU 1991

De leider: Poetin!

Hij komt aan de macht in 2000.

Rusland moet weer belangrijk worden in de wereld.

 Krim (Oekraïne) wordt geannexeerd. (MH17)

VS: Trump

• Burgeroorlog in Syrië.
• Kernproeven in Noord-Korea
• Gevolg: DE KO IS ER WEER!!

Noem 3 dingen die je geleerd hebt over de Koude Oorlog.

Welk onderdeel is nog niet duidelijk?