*Werkwoordspelling H1, 3, 4, 5 en 6 Havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

HAVO 2

WERKWOORDSPELLING

Werkwoordspelling H1, 3, 4, 5 en 6

- Gebiedende wijs

- Lastige werkwoordsvormen (-d of -dt)

- Meer lastige werkwoordsvormen

- Pv in samengestelde zinnen

- Pvtt of vd?

Lesdoel

Aan het eind van de lessenserie kun je werkwoorden foutloos vervoegen.

H1: Gebiedende wijs

In zinnen met een gebiedende wijs geef je een bevel. In deze zinnen zit geen onderwerp. Je weet niet precies wie het zegt of doet. De gebiedende wijs schrijf je als de ik-vorm van het werkwoord.

Voorbeeld:

Ruim je kamer op!

Geef dat boek terug!

Anderhalf (vanaf 2:40)

- Wat zijn de vormen van gebiedende wijs die in Anderhalf zitten? 

-antwoorden via chat-

H3: Lastige werkwoordsvormen: -d of -dt

Bij de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (pvtt) hoor je vaak niet of je het werkwoord met een -d of met -dt schrijft. Het klinkt immers hetzelfde. De regel is als volgt:

Bij ik of jij achter het ww schrijf je alleen de stam

Bij jij voor het ww en hij, zij, u en het schrijf je stam + t:

Ik raad - hij raadt

vind jij - zij vindt

Tip: Vul het werkwoord 'lopen' in op de plaats van het oorspronkelijke ww en je hoort of je een -t moet schrijven.

Vervoeging werkwoord lopen

ik loop

jij loopt

hij loopt

wij lopen

jullie lopen

zij lopen

Dus: let op!

gebruik -d: 

-> als onderwerp 'ik' is: ik laad mijn laptop op.

-> als jij/ je achter de persoonsvorm staat: 

Laad jij mijn laptop op?

gebruik -dt: in alle andere gevallen 

de fout is natuurlijk geen fout

Het moet zijn vind je

H4: Werkwoordsvormen -de(n), -dde(n), te(n), -tte(n)

Sommige werkwoorden kun je op verschillende manieren schrijven, maar ze klinken dan wel hetzelfde.

Wachten - wachtten

verbranden - verbrandden

Welke vorm je nodig hebt, heeft te maken met de werkwoordsvorm. Het kan pvtt, pvvt of infinitief (hele werkwoord) zijn.

Persoonsvorm verleden tijd (pvvt)

Enkelvoud schrijf je met -dde / -tte

Meervoud schrijf je met -dden/ -tten

Hoe laat landde je op Schiphol gisteren?

Infinitief

Het hele werkwoord

Let op!

Van een voltooid deelwoord kun je een bijvoeglijk naamwoord maken. 

Eindigt het voltooid deelwoord op -d of -t?

Schrijf het bijvoeglijk naamwoord zo kort mogelijk.

Testen -> getest -> Het uitvoerig geteste vuurwerk.

Soms voor uitspraak wel -dde of -tte:

De geredde vluchteling.

H5: Persoonsvorm in de samengestelde zin

Als een zin uit meerdere zinnen bestaat, dan heeft de zin ook meerdere persoonsvormen. Om erachter te komen welke persoonsvormen er in de zin zitten, zet je de zin in een andere tijd.

Voorbeeld:

De gemeenteraad heeft/had besloten dat de school opgeheven wordt/werd als het leerlingenaantal nog verder zal/zou teruglopen.

Deze zin bevat 3 persoonsvormen --> heeft, wordt en zal. Deze werkwoorden veranderen als je ze in een andere tijd zet.

Dus

Door de zin van tijd te veranderen kun je achterhalen of een zin:

-enkelvoudig is (1 persoonvorm)

- of samengesteld (meerdere persoonsvormen).

H6: Pvtt of voltooid deelwoord?

Soms klinken de werkwoorden in de pvtt en het voltooid deelwoord hetzelfde. Toch schrijf je ze anders.

Voorbeeld:

Gelooft - geloofd

verwijdert - verwijderd

Kijk dus goed met welke werkwoordsvorm je te maken hebt.

Hoe spel je de pv 2e en 3e persoon enkelvoud en het voltooid deelwoord correct ? 

stap 1

Zet de zin in een andere tijd.

Een persoonsvorm verandert,

 een voltooid deelwoord niet

Stap 2

Bepaal de juiste spelwijze:

- Bij pvtt 2e en 3e persoon enkelvoud -> ik-vorm + t 

! tenzij jij/jij achter de pv staat

- gebruik pvvt om de laatste letter van het voltooid deelwoord te bepalen:

betalen -> betaalde -> Heb jij deze rekening al betaald? 

Opdracht

Maak de werkwoordspelling van H6.

Het onvoltooid deelwoord

Gebruik je om aan te geven dat je iets aan het doen bent, terwijl je ook iets anders aan het toen bent. 

Herken je aan de vorm:

hele werkwoord + d / hele werkwoord + de (minder voorkomend)

Voorbeeld:  Huilend rende ze de klas uit.

Extra oefenen

Via de volgende slide kom je op een pagina waar je extra kunt oefenen. Kijk voor jezelf waar je extra mee wil oefenen.

Oefenen vandaag (11-05) met: Oefening spelling alle werkwoordsvormen door elkaar (niveau brugklas havo/vwo – 2 havo/vwo, 2F) -> je komt hier door op de volgende slide te klikken, en dan naar deze titel te zoeken.

https: