Gezonde voeding

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Gezonde voeding

Leerdoelen

• Je kunt adviezen geven over gezonde voeding op basis van de schijf van vijf
• Je weet wat een gezond gewicht is en welke keuzes daaraan bijdragen
• Je kunt mogelijke oorzaken en gevolgen van eetstoornissen noemen en voorbeelden geven

Deze les

Uitleg

Je eigen eetdagboek beoordelen

Eventueel je BMI berekenen

Waar zitten meer voedingsvezels in?

1. dierlijke voedingsmiddelen
2. plantaardige voedingsmiddelen

Glycogeen is een lange keten van welke voedingsstof?

1. Vet
2. Eiwit
3. Koolhydraat
4. Vitamine

Gezonde voeding

5 adviezen:

1. Eet gevarieerd -> voldoende van elke voedingsstof
2. Eet niet te veel en beweeg voldoende -> gewicht op orde
3. Denk om verzadigd vet -> verhoogd kans hart- en vaatziekten
4. Eet veel groente, fruit en vezels (200 gram/dag) -> vitaminen + vol gevoel
5. Ga veilig om met voedsel -> ziekteverwekkers en chemische stoffen

voedingsstoffen

Energie

Hoeveelheid energie nodig afhankelijk van: 

• Je geslacht
• Je leeftijd,
• Je lichaamsgrootte
• Hoeveelheid lichamelijke inspanning
• Het klimaat en seizoen  

Hoe warmer het is, hoe minder je hoeft te verbranden om op temperatuur te blijven bijvoorbeeld.

Energie

Energie komt vrij bij verbranding

Hiervoor heb je brandstoffen nodig

De maat voor energie is joule (J) of calorie (cal).

Omrekenen: 1kcal = 4,2 kJ

De kJ staat voor kilo Joule (1000 Joule)

De hoeveelheid energie inname moet gelijk zijn aan het energieverbruik

BMI berekenen

Om te kijken of je een gezond gewicht hebt, kun je de Body Mass Index (BMI) berekenen. Daarvoor gebruik je deze formule:

BMI: wat betekent het?

Berekenen met formule

of

Aflezen in de tabel

• <20: ondergewicht
• 20-25: gezond gewicht
• 25-30: overgewicht
• >30: obesitas

Opdrachten 2.4

Bereken je eigen BMI (je hoeft het niet te delen)

Gezonde voeding

Leerdoelen

• Je kunt adviezen geven over gezonde voeding op basis van de schijf van vijf
• Je weet wat een gezond gewicht is en welke keuzes daaraan bijdragen
• Je kunt mogelijke oorzaken en gevolgen van eetstoornissen noemen en voorbeelden geven

Deze les

Uitleg

film over eetstoornissen

opdrachten maken

Hoe bereken je het bmi?

1. gewicht in kg / lichaamslengte x lichaamslengte
2. lichaamslengte / gewicht in kg x gewicht in kg
3. gewicht in kg / lichaamslengte x gewicht in kg

Afvallen...  50% van de Nederlanders is te zwaar

Je valt af als je minder "energie" eet dan je gebruikt. Dan worden de reservestoffen in je lichaam gebruikt en verlies je gewicht. Je kunt dit op verschillende manieren doen. 

Niet gezond: 

• Maaltijden minder maken dan de aanbevolen hoeveelheid. 
• Maaltijden overslaan.

Wel gezond: 

• Normale hoeveelheden eten en meer bewegen.
• Tussendoortjes met weinig vet en koolhydraten eten. 
• Alleen aanbevolen hoeveelheden eten. Vaak: meer groente, fruit, brood. Minder vlees, kaas.
• Eet de kleinste aanbevolen hoeveelheid.
• Eet helemaal geen tussendoortjes, maar drink wel voldoende water (geen frisdrank!)

Welke eetstoornissen ken je?

Waardoor ontstaat een eetstoornis volgens jou?

Mensen met een eetstoornis:

- proberen dit te verbergen

- zullen dit zo lang mogelijk ontkennen

- zullen niet (snel) om hulp vragen

-voelen zich vaak schuldig

-stellen vaak hoge eisen aan zichzelf

-hebben mogelijk een trauma

-hebben graag controle

-zien dit als hun (enige) talent

-kiezen hier niet voor

-hebben het gevoel dat er geen weg meer terug is

Jongens hebben nooit een eetstoornis. Juist / Onjuist

In welke leeftijdscategorie kunnen met name meisjes een eetstoornis ontwikkelen?

1. Peuter en kleuter
2. Puber
3. Schoolkind
4. Volwassenen

Verschillende eetstoornissen

*Anorexia nervosa (voelt zich te dik)

*Binge Eating Disorder/BED (eetbuien)

*Orthorexia (gefixeerd op gezond eten)

*Boulimia nervosa (braken na eetbuien)

* Eetbuistoornis 

Wat zijn de gevaren van een eetstoornis?

Gevaren van overgewicht

*Door vet eten ontstaat een vetlaagje aan de binnenkant van bloedvat --> doorgang bloedvat wordt kleiner --> hoge bloeddruk à deel van de hartspier sterft af --> hartinfarct

*Diabetes/suikerziekte --> teveel aan glucose (suiker) in het bloed doordat insuline zijn werk niet meer goed kan doen

Gevaren van ondergewicht:

•Onvoldoende brandstoffen/energie en vetreserves worden opgebruikt

•Lichaamsfuncties vallen (bijv. hartstilstand) uit doordat deze te weinig energie krijgen

•Onvoldoende
brandstoffen/energie à
vetreserves worden opgebruikt

•

•Lichaamsfuncties
vallen
(bijv. hartstilstand) uit doordat deze te weinig energie krijgen

Vragen?

Je kunt met vragen of zorgen terecht bij de huisarts, GGD of Bureau jeugdzorg (https://www.jeugdzorgnederland.nl) 

leerlingen enquête: 

https://www.formdesk.nl/carmel/Leerling-enquete_IPB

of: It's learning, leerlingenplein en enquête ipb

opdrachten 2.4