Les 6: het verworven immuunsysteem

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 1

Les 6: het verworven immuunsysteem

Planning van vandaag

• terugblik vorige les
• instructie: verworven immuunsysteem
• opdracht 

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kan de student:

• Uitleggen wat de rol van T-lymfocyten en B-lymfocyten zijn in het verworven afweersysteem
• Uitleggen wat de primaire en secundaire immuunreactie is

Terugblik vorige les

Wat zijn de functies van de huid?

Waaruit bestaat de hoornlaag?

Wat is de functie van de kiemlaag?

Wat zit er in het onderhuidsbindweefsel?

Hoeveel 'afweerlinies' heeft het aangeboren immuunsysteem?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Is het aangeboren afweersysteem een algemene verdediger of een specifieke verdediger?

1. Algemeen
2. Specifiek

Wat is de functie van de eerste afweerlinie?

1. Ziekte verwekkers uitschakelen
2. Maken van geheugencellen
3. Voorkomen dat ziekteverwekkers het lichaam binnen dringen

Fagocytose valt onder de eerste afweerlinie

1. Juist
2. Onjuist

'Deze cel geeft porievormende blaasjes aan een geïnfecteerde lichaamscel, zodat deze poriën gaat vormen en dood gaat'. Om welke cel gaat het hier?

1. Macrofagen
2. Natural killer cellen

Het verworven afweersysteem

= het afweersysteem die gemaakt is voor specifieke ziekteverwekkers

De derde afweerlinie valt onder het verworven afweersysteem

De derde afweerlinie

Twee eigenschappen:

1. Specifiek: voor iedere ziekteverwekker een cel aanwezig is in het lichaam die een receptor heeft die deze specifieke ziekteverwekker herkent. 
2. Geheugen: Als je voor een tweede keer met dezelfde ziekteverwekker in aanraking komt, reageert het verworven afweersysteem veel sterker en veel sneller dan de eerste keer.

Derde afweerlinie

Twee soorten witte bloedcellen:

1. B-lymfocyten
2. T-lymfocyten

Zowel B-lymfocyten als T-lymfocyten herkennen ziekteverwekkers door eiwitten die cellen met zich mee dragen. Zulke eiwitten noemen we antigenen. 

Derde afweerlinie

Elke ziekteverwekkers heeft zijn eigen antigenen. B-lymfocyten en T-lymfocyten hebben herkenningseiwitten die we receptoren noemen. 

Wanneer de receptor van een B-lymfocyt 

of een T-lymfocyt zich bindt aan een antigeen, 

gaat de lymfocyt delen. Een ander deel van de

 lymfocyten dat ontstaat na deling wordt geheugencel. 

T-lymfocyten

Bepaalde T-lymfocyten kunnen net als natural-killer cellen zieke cellen doden --> cytotoxische T-lymfocyten 

Andere T-lymfocyten doden geen cellen, maar helpen of activeren andere cellen van het afweersysteem, zoals de B-lymfocyten. Deze T-lymfocyten worden T-helperlymfocyten (of T-helpercellen) genoemd. 

B-lymfocyten

Wanneer de receptor van een B-lymfocyt een bepaald deel van een antigeen herkent en wanneer de B-lymfocyt hulp krijgt van een T-helperlymfocyt, dan gaat de B-lymfocyt antistoffen produceren

Antistoffen zijn eiwitten die worden afgegeven aan het bloed en kunnen binden aan de ziekteverwekker. Een kleine ziekteverwekker, zoals een virus die omringd is door antistoffen wordt zo geneutraliseerd. 

Primaire immuunreactie 

De eerste keer dat cytotoxische T-cellen of B-lymfocyten in contact komen met een ziekteverwekker.

Bij het bestrijden van deze ziekteverwekker worden de eerste geheugencellen aangemaakt. 

Secundaire immuunreactie

Bij een volgende besmetting met dezelfde ziekteverwekker, dan komt de ziekteverwekker in contact met de geheugencellen. Deze zullen zich gaan delen waarna er veel sneller antistoffen aangemaakt worden. 

Dit is de secundaire immuunreactie. Dit betekent dat je niet ziek wordt of minder erg ziek wordt. 

Verdiepingsvraag

Na het hebben van een verkoudheidsvirus, heeft jouw lichaam geheugencellen opgebouwd. Dus wanneer jij nog een keer in aanraking komt met dit virus, wordt je niet ziek of krijg je maar milde klachten. 

Hoe komt het dat wij dan toch een paar keer per jaar verkouden zijn?

Verdiepingsvraag

Waarom krijgen wij koorts?