H1 Jagers worden boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H1 Jagers worden boeren

§1.1 Oriëntatie

Schrijf in je schrift;

Tijdvak:

Periode:

Jaartallen:

Kenmerkende aspecten: 

Tijd van jagers en boeren

Prehistorie

Tot 3000 vChr.

1. De leefwijze van jagers en verzamelaars

2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

§1.2 Sporen van de eerste mensen

Hoe is de wereld/de mens ontstaan?

Evolutietheorie

• Wetenschapper uit de 19de eeuw: Charles Darwin 
• Darwin beweerde dat mensen, dieren en planten zich aanpasten naarmate de tijd voorbij ging: evolutietheorie
• Mensen hebben zich door miljoenen jaren evolutie aangepast zoals we nu zijn

Ontwikkeling van de mens

• Oost-Afrika
• 2 miljoen jaar geleden
• Aanpassing apen aan nieuwe leefomgeving
• Etnische verschillen

Verspreiding van de eerste mens

Wat dachten de eerste mensen?

• geen geschreven bronnen
• magie
• grotschilderingen
• grafgiften 

Bronnen

ongeschreven bronnen, zoals pijlpunten

archeologie, een opgraving

experimentele archeologie, proberen het leven na te doen met de gevonden voorwerpen

antropologie (volkenkunde), kijken naar volken die nu nog leven op de manier van toen

geschreven bronnen

ongeschreven bronnen

Soorten bronnen

Geschreven

Ongeschreven

Primair

Secundair

Bijvoorbeeld een boek, dagboek, krant, brief

Bijvoorbeeld een schilderij, vaas, foto

ooggetuige, iemand was erbij

tussenpersoon, bijvoorbeeld een krantenartikel over een ongeluk waarbij gesproken is met een ooggetuige

§1.3 Van kamp naar kamp

Hoe leefden de eerste mensen?

Het leven van de eerste mensen 

• Kleine groepen
• Vrouwen verzamelen
• Mannen jagen en vissen
• Rondtrekken
• Werktuigen
• Geen leider
• Vrouwen gingen bij groep van hun man
• Zieken en stervenden liet men achter

§1.4 De landbouwrevolutie

Verspreiding van de landbouw

Vruchtbare halve maan

Een revolutie is een grote verandering. Geef hieronder aan wat er veranderde door de landbouwrevolutie

Jagers en verzamelaars

Boeren

Hutten van gras

Woning van leem

Geen dieren

Huisdieren

Steeds verhuizen

Op één plek wonen

Veel jagen

Graan oogsten

Grote groep

Kleine groep

Bandkeramiekers

• Zuid-Limburg: 
  

• 5300 v. Chr. tot 4400 v. Chr : bandkeramiekers

• Manier waarop ze hun aardewerk versieren  
  

Hunebedden

ijstijd

Trechterbekercultuur

Trechterbekercultuur

Hoe zijn hunebedden gebouwd?

§1.5 Machtige staten

3 seizoenen

overstroming, zaaien, oogsten

Egyptische stad

Bestuur

• 3000vC Egypte 1 staat onder Narmer.
• Farao kreeg hulp van hoge en lage ambtenaren.
• Ontwikkeling schrift 
• Taken van de farao 
  

het besturen van het land

zorgen voor goede contacten met andere landen

leger aanvoeren

waterhuishouding goed regelen

tempels laten bouwen en offers brengen aan de goden

§1.6 Priesters en mummies

Gelaagde samenleving

Slaven

Boeren, landarbeiders en bedienden

Ambachtslieden, kooplieden en opzichters

Lage ambtenaren

Hoge ambtenaren en priesters

Vizier

Farao

Goden

Opdracht

Teken zelf een god met een dierenhoofd, geef hem/haar een naam en schrijf op waarvoor deze god is. Verzin een korte mythe rondom deze god.

Graven en mummies

Het dodenboek

Dode

Rechtbank

Osiris

Isis en Nephtys

Horus

Anoebis

Maät

Verslindster van de doden

Thot

Mummificeren

Graven