H2Jagers, boeren en farao's

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H2 Jagers, boeren en farao's.

Inleiding

Schrijf in je schrift;

Tijdvak:

Periode:

Jaartallen:

Kenmerkende aspecten: 

Tijd van jagers en boeren

Prehistorie

Tot 3000 vChr.

1. De leefwijze van jagers en verzamelaars

2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

§2.1 De eerste mensen jagen en verzamelen.

Hoe is de wereld/de mens ontstaan?

Evolutietheorie

• Wetenschapper uit de 19de eeuw: Charles Darwin 
• Darwin beweerde dat mensen, dieren en planten zich aanpasten naarmate de tijd voorbij ging: evolutietheorie
• Mensen hebben zich door miljoenen jaren evolutie aangepast zoals we nu zijn

Evolutie

• Ontstaan in Oost-Afrika
• 2 miljoen jaar geleden
• Aanpassing apen aan nieuwe leefomgeving: evolutie

Verspreiding van de eerste mens

Bronnen eerste mensen

• Geen geschreven bronnen
• grotschilderingen
• grafgiften 

Bronnen

ongeschreven bronnen, zoals pijlpunten

archeologie, een opgraving

experimentele archeologie, proberen het leven na te doen met de gevonden voorwerpen

antropologie (volkenkunde), kijken naar volken die nu nog leven op de manier van toen

Zwervend bestaan 

• Kleine groepen
• Voedsel verzamelen
• Jagen en vissen
• Rondtrekken (nomaden)
• Werktuigen

Hoe leefden de eerste mensen?

Oorzaken/gevolgen

Maken

2a/2b/5/6a/6b/6c/

§2.2 De landbouwrevolutie

Verspreiding van de landbouw

Vruchtbare halve maan

Bandkeramiekers

• Zuid-Limburg: 
  

• 5300 v. Chr. tot 4400 v. Chr : bandkeramiekers

• Manier waarop ze hun aardewerk versieren  
  

Hunebedden

ijstijd

Trechterbekercultuur

Trechterbekercultuur

Hoe zijn hunebedden gebouwd?

Elite

• Sommige bewoners meer macht en invloed dan andere: Hiërarchie 
• De mensen bovenaan de Hiërarchie zijn de: Elite

§2.3 Machtige steden en staten

3 seizoenen

overstroming, zaaien, oogsten

Egyptische stad

Bestuur

• Egypte is een Hiërarchische samenleving
• Farao kreeg hulp van hoge en lage ambtenaren.
• Ontwikkeling schrift : einde prehistorie!

het besturen van het land

zorgen voor goede contacten met andere landen

leger aanvoeren

waterhuishouding goed regelen

tempels laten bouwen en offers brengen aan de goden

Gelaagde samenleving

Slaven

Boeren, landarbeiders en bedienden

Ambachtslieden, kooplieden en opzichters

Lage ambtenaren

Hoge ambtenaren en priesters

Vizier

Farao

Mesopotamië

• Mesopotamië
• Tussen Eufraat en Tigris
• Ook succesvolle Irrigatielandbouw 

ziggurat = vierkante, trapsgewijze piramiden met een heiligdom of tempel op het bovenste terras

Spijkerschrift

Logogrammen --> klanktekens

Zaken vastleggen

Opdrachten

3a/3b/4/5/6a/6b/8a

§2.4 Leven voor en na de dood

Goden

• Polytheïsme: Meerdere goden
• Egyptische goden: Half mens half dier

Opdracht

Teken zelf een god met een dierenhoofd, geef hem/haar een naam en schrijf op waarvoor deze god is. Verzin een korte mythe rondom deze god.

Graven en mummies

Het dodenboek

Dode

Rechtbank

Osiris

Isis en Nephtys

Horus

Anoebis

Maät

Verslindster van de doden

Thot

Mummificeren

Graven