HAVO 3 - NN Spelling H1 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Spelling H1 + H2

trema, apostrof, accent, cedille

zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden

doelen H1

• Ik weet wanneer ik trema's, apostrofs, accenten en cedilles moet gebruiken.

koppelteken

De meeste samenstellingen schrijf je aan elkaar:

kassameisje, wijkagent, politiebureau, schoolkantine

Bij een klinkerbotsing gebruik je een koppelteken:

auto-ongeluk, lente-ui, video-opname

trema

• om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen   worden uitgesproken: kopiëren (maar: gekopieerd), creëren,   beëindigen
• in sommige leenwoorden: fröbelen, conciërge 

Let op: in samenstellingen geen trema, maar een koppelteken

apostrof

• als weglatingsteken: 's nachts, 's morgens, Lars' scooter
• om uitspraakproblemen te voorkomen bij: ik hou van ys   baby's, Hanna's, accu's
• in verkleinwoorden en meervouden van cijfer- en letterwoorden: A4'tje, pc's, dvd'tje
• in verkleinwoorden op-y, voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje

accenten

• accent aigu: logé, soirée, café
• accent grave: barrière, crèche, fin de siècle
• accent circonflexe: enquête, crêpe

om klemtoon aan te geven, accent aigu: dé manier om rijk te worden, een héél mooie auto

cedille

• het 'kronkeltje' onder de c: ç 
• zorgt ervoor dat de c als s klinkt voor een a, o of u: Curaçao, garçon
• in alle andere gevallen klinkt de c als k: caravan, decor

Wat is de juiste vorm?

1. buggytje
2. buggy'tje

Wat is de juiste vorm?

1. tv-s
2. tv's

Wat is de juiste vorm?

1. cafees
2. cafés

doelen H2

• Ik weet wanneer ik een meervouds-n moet gebruiken bij bijvoeglijke naamwoorden en zelfstandig gebruikte telwoorden.

doelen

• Ik weet wanneer ik een meervouds-n moet gebruiken bij bijvoeglijke naamwoorden en zelfstandig gebruikte telwoorden.

Laten we het filmpje eens samenvatten en de regels op een rij zetten.....

GEEN -N

bijvoeglijk gebruikt

Enkele kopjes koffie
De aanwezige pers

GEEN -N

Wanneer betrekking op zaken en dieren

de aapjes waren alle verzwakt door de reis
van die krentenbollen eet ik meerdere op

WEL een -N

1. Gaat het om personen?
2. Is het telwoord zelfstandig gebruikt? (kun je er de of het voor zetten en staat er GEEN zelfst nw. direct achter)

Als het antwoord op beide vragen 'ja' is, zetten we er een -n achter

Sommige(n) van die leerlingen ken ik heel goed.

1. - het gaat om een persoon
2. - het is zelfstandig gebruikt

dus wel een -n er achter.

WEL een -EN

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden die personen aanduiden:

doven en slechthorenden,
ouderen

Uitzondering

Als een woord al eerder in de zin is gebruikt komt er GEEN -N

De leerlingen zaten in de klas, sommige (leerlingen) waren te laat

--> controleer dit altijd door het eerder gebruikte woord er achter te zetten kan dit niet? Dan wel een -N. 

Uitzondering

Telwoorden als tientallen, honderden, (tien)duizenden en miljoenen hebben ALTIJD een -n

Met of zonder -n?
Enkele(n) leerlingen hebben het huiswerk niet gemaakt.

1. met
2. zonder

Met of zonder -n?
Mijn oma kijkt altijd naar het nieuws voor dove(n) en slechthorende(n)

1. eerste met, tweede zonder
2. eerste zonder, tweede met
3. allebei met
4. allebei zonder

Met of zonder -n?
Van die schattige puppies wil ik er wel enkele(n) hebben.

1. met
2. zonder

Met of zonder -n?
Van die talentvolle voetballertjes zullen sommige(n) Oranje halen.

1. met
2. zonder

Aan de slag

Hoofdstuk 1 > maken: opdracht 1 t/m 3, blz. 35

Hoofdstuk 2 > maken opdr 1 t/m 3, blz. 66 + 67

Huiswerk voor de volgende les