4H 2.2 Geslachtelijke voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom bij Biologie

Startopdracht Zs (Zelfstandig stil)

Pak je boek

Lees basisstof 2.2 (tot plantenverdeling)

blz. 101 t/m 105 

Startopdracht Zs (Zelfstandig stil)

Maak opdracht 10a en 10b op bladzijde 99 in je boek

 

Na 5 minuten mag je zachtjes

overleggen met je buurman

of buurvrouw.

Startopdracht 

antwoorden

 

   enzovoort 

Voortplanting bacteriën uitrekenen

Een bacterie deelt zich elke 30 minuten. Hoeveel bacteriën heb je na 2 uur? Machtsverheffen!

Opdracht 10.b

Resultaten weergeven in een grafiek

Om een goede grafiek te maken, moet je aan een aantal eisen voldoen:

• Zet op de x-as; de oorzaak (datgene wat je zelf bepaald of gevarieerd hebt)
• Zet op y-as: het gevolg (datgene wat je hebt gemeten)
• Benoem beide assen (grootheden en eenheden);
• Trek een vloeiende lijn door/tussen de punten;
  
• Maak, indien van toepassing, een legenda.
  

Resultaten weergeven in een grafiek

• X-as: Tijd in minuten (oorzaak)
• Y-as: Aantal bacteriën (gevolg)

• Grootheid x-as: tijd
• Eenheid x-as: in minuten

• Grootheid y-as: bacteriën

• Eenheid y-as: aantal

Grootheid en eenheid

Enn grootheid is iets wat je kunt meten, zoals lengte of massa, een eenheid is een afgesproken hoeveelheid, zoals meter, kilogram, seconde.

Een ander voorbeeld

• X-as: Leeftijd in jaren (oorzaak)
• Y-as: Lengte in cm (gevolg)

• Grootheid x-as: leeftijd
• Eenheid x-as: in jaren

• Grootheid y-as: lengte

• Eenheid y-as: in cm

Voortplanting en seksualiteit

2.1 Ongeslachtelijke voortplanting 
2.2 Geslachtelijke voortplanting les 1
2.3 Hormonen
2.4 Zwanger
2.5 Seksualiteit
2.6 Soa's en geboorteregeling

Leerdoelen 2.2

• Je kunt uitleggen hoe door meiose geslachtscellen worden gevormd en hoe de bevruchting verloopt.
• Je kunt uitleggen hoe de geslachtelijke voortplanting bij planten met bloemen verloopt.
• Je kunt de bouw, werking en functie van de voortplantingsorganen van de mens beschrijven. 

Celfusie

Geslachtelijke voortplanting wordt gekenmerkt door het versmelten van twee (geslachts)cellen en diens genetische informatie uit de kern.

Diploïd en Haploïd

• Lichaamscellen: chromosomen in paren = diploïd (2n)

• Geslachtcellen: 1 chromosoom van een paar = haploïd (n)

• Zygote --> bevruchte eicel = 2n Want n + n = 2n (zaadcel + eicel = zygote)

2n (diploid) / n (haploid)

Lichaamscel = somatische cel

Geslachtscel = gameet

Meiose = reductiedeling  

Binastabel 76B

(Celcyclus 76A

Mitose 76B)

2n = diploïd  en  n = haploïd

Een organisme heeft 2n = 12 chromosomen, hoeveel chromosomenparen heeft dit organisme?

1. 2
2. 6
3. 12
4. 24

Hoeveel chromosomen zijn er zichtbaar op de afbeelding?
Hoeveel chromatiden zie je?

1. 1 chromosoom, 1 chromatide
2. 1 chromosoom, 2 chromatiden
3. 2 chromosomen, 1 chromatide
4. 2 chromosomen, 2 chromatiden

Geslachtelijke voortplanting bij planten

De voortplantingscellen (geslachtscellen) zitten in de bloemen:

-  Stuifmeelkorrels.

 - Eicellen.

In de bloemen vindt de bevruchting plaats. 

Nakomelingen = zaadjes

Geslachtscellen ontstaan door meiose (helft aantal chromosomen). 

Na de bevruchting (= versmelting 2 geslachtscellen) is er een nieuw genotype ontstaan. 

De bloem

Meeldraad

- helmdraad

- helmknop met stuifmeelkorrels

Stamper

- stempel

- stijl

- vruchtbeginsel met zaadbeginsels waarin eicellen zitten

Bestuiven en bevruchten

Bestuiven = stuifmeel komt (door insect of wind) op de stempel 

De stuifmeelkorrel vormt een buis door de stijl naar beneden, richting de vruchtbeginsels (met daarin de eicellen).

Bevruchten = kern van stuifmeelkorrel en eicel smelten samen --> bevruchte eicel

Een veredelaar doet dit kunstmatig na selectie van de stuifmeelkorrels en eicellen = veredeling. 

Zo selecteert hij de beste eigenschappen.

De volgorde waarin het voortplantingsproces bij zaadplanten plaatsvindt, is:

1. bevruchting > bestuiving > ontstaan stuifmeelbuis
2. bevruchting > ontstaan stuifmeelbuis > bestuiving
3. bestuiving > bevruchting > ontstaan stuifmeelbuis
4. bestuiving > ontstaan stuifmeelbuis > bevruchting

Hoe ontstaan zaden en vruchten?

Na de bevruchting begint alles te groeien:

1. het vruchtbeginsel van de stamper groeit uit tot een vrucht

2. binnenin het vruchtbeginsel groeien alle zaadbeginsels waarbij de eicel is bevrucht uit tot een zaadje

Oefenen - 10 min

Lezen: 2.2 t/m plantenveredeling

Maken opdracht 13 t/m 15 

Klaar?

Controleer je antwoorden 

Lees blz. 107 t/m 110

Animatie

Animatie

Celfusie

Geslachtelijke voortplanting = door het versmelten van twee (geslachts)cellen en diens genetische informatie uit de kern.

De nieuwe cel bevat dus een dubbel aantal chromosomen.

Voortplantingsstelsel van de man (1)

1. Zwellichaam: stroomt vol met bloed bij seksuele opwinding met een erectie als gevolg.

2. Urinebuis: afvoeren van urine.

3. Eikel: bevat veel zenuwuiteinden en is daardoor erg gevoelig.

4. Voorhuid: bedekt de eikel en beschermt deze tegen frictie en vuil.

5. Urineblaas: opslag van urine

Voortplantingsstelsel van de man (2)

6. Zaadblaasjes: geeft vocht af aan de zaadcellen.
7. Prostaat: voegt vocht toe aan zaadcellen. (vocht + zaadcellen is sperma) 
8. Zaadleiders: vervoeren zaadcellen.
9. Bijbal: opslag van zaadcellen.
10. Teelbal (testes): produceert zaadcellen.
11. Balzak: de temperatuur ligt lager dan in de buikholte. Dit is gunstig voor de zaadcellen.

Zaadcellen 86A

Spermatogenese

Zaadcel

Sperma bestaat uit:

• zaadcellen (spermacellen) uit de teelballen
• basisch vocht uit de zaadblaasjes dat de zaadcellen actief maakt.
• vocht met voedingsstoffen afkomstig uit de prostaat

Tijdens een zaadlozing verlaten 300 tot 400 miljoen zaadcellen het lichaam

Voortplantingsstelsel vrouw (uitwendig)

Het vrouwelijk geslachtsorgaan en de eicellen

Bevruchting

Bij de bevruchting fuseren twee gameten. De gameten bevatten de helft van de genetische informatie (n).

Dit levert een bevruchte cel op met een normale hoeveelheid genetische informatie (2n).

bevruchting

Bevruchting

Bevruchting = het versmelten van de kernen van de zaadcel en eicel

Binas 86E

De bevruchting vindt plaats in de eileiders, na de ovulatie (eisprong).

Na de bevruchting:

• Delen
  
• Naar baarmoeder
  
• Innesteling in baarmoederslijmvlies
  

Huiswerk

Lezen: 2.2 t/m plantenveredeling

Maken opdracht 13 t/m 22 + begrippenlijst 

Herhalen en/of extra oefenen

Playlist uitlegvideo's

Oefentoets geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting

oefentoetsje over mitose 

https://biologiepagina.nl/Havo4/N3Cellen/Proeftoetsmitose/mitosetoets.htm

Leerdoelen 2.2

• Je kunt uitleggen hoe door meiose geslachtscellen worden gevormd en hoe de bevruchting verloopt.
• Je kunt uitleggen hoe de geslachtelijke voortplanting bij planten met bloemen verloopt.
• Je kunt de bouw, werking en functie van de voortplantingsorganen van de mens beschrijven. 

Wat is GEEN functie van mitose?

1. Reparatie
2. Groei
3. Voortplanting
4. Celstrekking

Aan het einde van de mitose heb ik

1. 2 cellen met 23 chromosomen
2. 2 cellen met 46 chromosomen
3. 4 cellen met 23 chromosomen
4. 4 cellen met 46 chromosomen

Mitose

Zet de fasen van de mitose in de juiste volgorde.

biologiepagina.nl