2.4 Het verteringsstelsel

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Ga naar LessonUp

LessonUp.app

Log in met je e-mailadres en password 

Doe mee met de les

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Terugblik

Deze voedingstoffen behoren tot de:

1. Koolhydraten
2. Vetten
3. Eiwitten
4. Water

Tekst

Voedingsstof

Voedingsmiddel

chips

vis

Vit C

Brood

broccoli

koolhydraat

kalkzouten

Yoghurt

eiwitten

kroket

Sleep het voedingsmiddel naar de juiste voedingsstof

eiwit

koolhydraat

Vet

water

Deze voedingstoffen behoren tot de:

1. Koolhydraten
2. Vetten
3. Eiwitten
4. Water

Deze voedingstoffen behoren tot de:

1. Koolhydraten
2. Vetten
3. Eiwitten
4. Water

Deze voedingstoffen behoren tot:

1. Koolhydraten
2. Vetten
3. Eiwitten
4. Water

Klaar

Laptop dicht of met het scherm naar mij toe draaien!

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

2.3 Het verteringstelsel

Leerdoelen

 Je kunt de bouw en werking van de darmen beschrijven.

0

Verteringsappen

De vertering gebeurt met behulp van verteringssappen. Speeksel en maagsap zijn voorbeelden van verteringssappen. Verteringssappen worden gemaakt door verteringsklieren. De verteringsklieren bij de mens zijn:

• de speekselklieren

• de maagsapklieren

• de lever

• de alvleesklier

• de darmsapklieren

Verteringssappen

Verteringssappen breken de stoffen in je voedsel af tot steeds kleinere stoffen (verteringsproducten). Deze afbraak van voedingsstoffen is een scheikundige reactie (stoffen worden omgezet in andere stoffen). Veel verteringssappen bevatten enzymen. Enzymen zijn stoffen die scheikundige reacties versnellen . De enzymen in verteringssappen zorgen er dus voor dat voedingsstoffen sneller worden afgebroken.

Mond

Door kauwen wordt het voedselbrok verkleind  en wordt het oppervlak van het voedsel groter door deze oppervlaktevergroting kunnen de  verteringssappen er goed bij. 

Speeksel: een verteringssap die zetmeel verteert.

De tong duwt het voedsel naar de keel. Door te slikken wordt het in de slokdarm geduwd. Tijdens het slikken zijn de neusholte en luchtpijp afgesloten (huig en strotklepje). 

Start koolhydraatvertering

In de mond, door het speeksel

1

Onderkaakspeekselklier

Ondertongspeekselklier

Oorspeekselklier

Gebit functie

- afhappen  

-doorslikken

 - mengen met speeksel

 - oppervlakte vergroten

01:08-01:30

Strotklepje

Luchtpijp

Slokdarm

Strottenhoofd

Slikken: huig en strotklep

Strotklepje

Slokdarm

Luchtpijp

Slikken: huig en strotklep

Slokdarm en maag

Maag

In de maagwand zitten ook kringspieren en lengtespieren. Je maag is bijna altijd in beweging. Het voedsel wordt gekneed en gemengd met maagsap. Maagsap bevat zoutzuur. Dit zuur doodt bacteriën die met je voedsel zijn meegekomen.

Aan het eind van je maag zit een kringspier: de maagportier. De maagportier laat telkens maar kleine hoeveelheden voedsel door naar de twaalfvingerige darm, in de maag wordt dus voedsel opgeslagen. 

Dunne darm

De dunne darm is bij mensen ongeveer zes meter lang. In de wand liggen darmsapklieren die darmsap maken.

In het darmkanaal zijn verschillende verteringssappen bij het voedsel gekomen. Die verteringssappen bevatten veel water. Daardoor bevat de voedselbrij in de dunne darm veel water. In dat water zijn de voedingsstoffen en verteringsproducten opgelost. In de dunne darm worden de voedingsstoffen en verteringsproducten opgenomen in het bloed. 

Blindedarm

De dunne darm sluit aan op de dikke darm. Vlak onder de overgang ligt de blindedarm. De blindedarm heeft geen eigen functie bij de vertering. Aan de onderkant van de blindedarm zit een uitstulping: het wormvormig aanhangsel of de appendix. Bij een ‘blindedarmontsteking’ is dit aanhangsel ontstoken. Het wordt dan verwijderd met een operatie. De blindedarm zelf blijft zitten.

Dikke darm

De dikke darm is ongeveer anderhalve meter lang. Vanuit de dunne darm komen de onverteerde voedselresten in de dikke darm. Deze brij bevat nog veel water. Via de wand van de dikke darm wordt bijna al dit water opgenomen in het bloed. Daardoor wordt de brij van voedselresten ingedikt. Als dat niet voldoende gebeurt, krijg je diarree. Je verliest dan te veel vocht en kunt daardoor uitdrogen.

Endeldarm

Door de darmperistaltiek gaan de ingedikte, onverteerde voedselresten naar de endeldarm. Daar worden ze tijdelijk opgeslagen. Het darmkanaal wordt afgesloten door een kringspier: de anus. Af en toe ontspant deze kringspier zich en wordt de endeldarm geleegd. Dat noem je ontlasting (poepen).

Peristaltiek

Deze bewegingen van kring en lengtespieren die de voedselbrij voortduwen vinden plaats in slokdarm, maag en darmen. 

1: kringspieren zijn samengetrokken

2: kringspieren zijn ontspannen

Darmperistaltiek

Kringspieren

en Lengtespieren

Die zich afwisselend samentrekken en zo het voedsel voortduwen. 

Voedingsvezel

Voedingsvezel (of vezels) is een verzamelnaam voor stoffen uit planten die je lichaam niet kan verteren. Vezels zitten vooral in groente, fruit, aardappelen, volkorenbrood, peulvruchten, noten en ontbijtgranen . Ze zorgen voor een verzadigd gevoel (verzadigd = het gevoel dat je genoeg hebt gegeten). Voedingsvezel is nodig voor een goede darmwerking.

Samenvatting:

Aan het werk!

Wat? 2.4 Verteringsstelsel - opdrachten 1 t/m 8.

Opdracht 3 maak je in je mapje

Waar? In Magister.me in de studiewijzer mens en natuur. 

Hoe? Als het bord op rood staat werk je alleen en in stilte.

Als het bord op groen staat mag je fluisterend overleggen met je buurman. 

Heb je vragen? Steek je hand op en ik kom bij je. 

Klaar? Kijk het dan na!

Niet af? Dan is het Huiswerk!!!