Enkelvoudige en samengestelde zin / voegwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Grammatica H2.7 Talent

enkelvoudige en samengestelde zinnen

onderschikkende en nevenschikkende voegwoorden

Doel

Je weet wat een enkelvoudige en samengestelde zin is.

Je weet wat onderschikkende en nevenschikkende voegwoorden zijn.

Je kan deze herkennen.

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Er zijn zinnen met één persoonsvorm en zinnen met meer persoonsvormen. 

1. Een zin met één persoonsvorm heet een enkelvoudige zin:

           vb. Evelien  werkt bij de bakker.

2. Een zin met meer dan één persoonsvorm heet 

    een samengestelde zin: 

            vb.  Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes.

            vb.  Omdat Evelien graag koekjes bakt, werkt zij bij de                                 bakker.

 

Even checken... 

Een samengestelde zin heeft altijd één persoonsvorm.

1. juist
2. onjuist

Een zin met één persoonsvorm heet een enkelvoudige zin.

1. juist
2. onjuist

Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Zes studerende kinderen kunnen een behoorlijke kostenpost vormen voor ouders.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Waarom had ze dat eigenlijk gedaan ?

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Ik zuchtte diep en liep dan weer verder.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Hij vroeg me hoe ik dat boek op de kop getikt had.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Samengestelde zinnen

In een samengestelde zin wordt vaak gebruik gemaakt van een voegwoord. Deze verbinden woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar. 

Er zijn 2 soorten voegwoorden : 

nevenschikkende  en onderschikkende voegwoorden

 Nevenschikkende voegwoorden

Een nevenschikkend voegwoord verbindt gelijkwaardige delen.

Deze delen kun je los van elkaar gebruiken zodar dat de woordvolgorde van de delen in de zin verandert.

nevenschikkende voegwoorden:  en, of, maar en want (enkel deze 4)

vb. De trein heeft vertraging want er liggen blaadjes op de rails.

Onderschikkende voegwoorden

Een onderschikkend voegwoord verbindt ongelijkwaardige delen.

Je kunt de delen niet los van het andere gebruiken zonder de woordvolgorde van de zin te veranderen.

onderschikkende voegwoorden:

als, aangezien, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, omdat, opdat, terwijl, toen, voordat, zodat, zodra, .....

vb. Morgen gaan we naar het strand tenzij het slecht weer is. 

Schrijf de voegwoorden uit de volgende zinnen op.

 

Schrijf erachter of het een nevenschikkend of onderschikkend voegwoord is.

vb. 

De opzichter baalde ontzettend nadat de fundering niet goed bleek te zijn. 

nadat = ondersch. vw

De dakdekker klimt voorzichtig naar boven, want het regent.

De overvallers hadden niet in de gaten dat ze in de val werden gelokt.

De vogels durfden niet bij de pinda’s te komen, omdat er een kat in de tuin liep.

Zijn moeder betaalt zijn huur en ze koopt elke week boodschappen voor hem.

De oude dames speelden rummikub terwijl ze wachtten op hun bezoek.

Het concert gaat door als de keelontsteking van de zanger verdwenen is.

Nevenschikkend voegwoord

Onderschikkend voegwoord

Maar

Omdat

Want

Of

Terwijl

En

Daarom

Mits