Pre- en postoperatieve zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Pre- en post operatieve zorg

Doelen van de les

• Je kunt benoemen wat pre- en postoperatieve zorg is.
• Je kunt benoemen wat de verpleegkundige zorg is tijdens deze fases. 
• Je  kunt de verschillende anesthesie herkennen.
•  Je kunt de complicaties benoemen die postoperatief kunnen optreden na een operatie.

Voorbereidende opdracht 

1) Wat is preoperatief?

2 Welke gegevens heb je nodig in de anamnese?

3 Welke controles voer je uit als VPK?

4) wat is de ASA schaal?

Wat is preoperatief?

Voor operatie (pre = voor)

 

Voorzorgsmaatregelen treffen

Reden: veilig en juiste manier operatie ingaan/opereren

Preoperatieve zorg

Doel van de preoperatieve zorg is de

operatie zo snel en probleemloos te laten

verlopen, waarbij de kans op complicaties

voor de patiënt zo gering mogelijk moet zijn.

Preoperatief

Vier fasen van de landelijke richtlijn preoperatief traject:

• spreekuur operateur
  
• anesthesiologisch onderzoek en verpleegkundige intake
  
• planning van de operatie
  
• opname en voorbereiding op de operatie

Anesthesist:

• Anamnese door de anesthesist (risico’s, soort en vorm toediening anesthesie)
• Lichamelijke controle. 
• ASA schaal invullen.
• Anesthesist vraagt zo nodig nog aanvullend onderzoek aan. 

ASA schaal

• De ASA schaal voor preoperatief onderzoek worden wereldwijd gebruikt als een soort inschatting van de gezondheid en de risico's bij patiënten die geopereerd moeten worden.

• Anesthesisten stemmen hun screenend onderzoek af op de ASA klasse.

ASA-classificatie

ASA-klasse II :bv matige hypertensie onder controle met medicatie 

ASA-klasse III :bv: longziekten, morbide obesitas).

Preoperatieve onderzoeken

• Afhankelijk voorgeschiedenis en soort operatie.
• Bloedonderzoek
• Urine onderzoek
• ECG
• Thoraxfoto

Welke preoperatieve zorg moet altijd gebeuren?

Anamnese:

Voorgeschiedenis, medicatie, allergieën, infecties?, wonden?

Voorlichting pre- en postoperatief, nazorg

Controles: AH, pols, RR, Temp, lengte, gewicht

Risico screening (Decubitus, must, depressie, delier)

Medicatie uitzetten

Eventueel pre operatieve medicatie toedienen (bij diabetes en stollingsziekte)

Visite lopen met de arts

Pre operatieve screening bij de anesthesie checken

*Bloedonderzoek

*Scheren

*Patiënt nuchter houden/ licht ontbijt

*ECG maken

*Aanmelden x-thorax

*Opmeten kuitmaat

*Urine kweek

*Neuskweek + neuszalf

OK dag: jasje, medicatie, schoon bed, markeren operatie gebied, verwijderen prothese, bril en gehoorapparaat gaan mee naar holding

Veiligheidscontrole

Wie zijn er allemaal betrokken bij een operatie?

Medewerkers

1. Chirurg --> Hoofdverantwoordelijk 
2. Operatieassistenten (Instrumenteren, Assisteren, Omloop)
3. Anesthesist --> Verantwoordelijk voor narcose
4. Anesthesieverpleegkundige
5. Recovery verpleegkundige (Uitslaapkamer)
   

Welke soorten anesthesie ken je?

Opdracht

Maak een overzicht van de verschillende soorten anesthesie.

Wat - Werking- Wanneer

Mag in tweetallen

10 minuten de tijd

Klassikaal nabespreken 

Anesthesie 

• lokale anesthesie (plaatselijke verdoving)
  
• blokkade-anesthesie
  
• algehele anesthesie (narcose)
  
• (loco)regionale anesthesie:

epiduraal en spinaal 

Lokaal: verdoving en adrenaline (vernauwt bloedvaten)

Blokkade:  depot verdovend middel rondom de zenuw wordt geïnjecteerd.

Algehele: slaap, analgesie en relaxatie

Locoregionaal: 

spinaal: lendewervelniveau, voorbij de dura, onderlichaam verlamt, soms blaas ook, max 4 tot 6 uur, 10 keer sterker dan epiduraal. Na 1,5 tot 5 uur uitgewerkt. Tintelingen kan voorkomen

epiduraal: voor de dura, kan later bijgespoten worden

Opdracht 

1) Wat is postoperatief?

2) Wat is de post operatie verpleegkundige zorg?

3) Wat zou je willen weten als je de patiënt ophaalt vanuit de verkoever?

3 Wat is de  ABCDE methode en EWS/SBAR?

Postoperatieve zorg

                     Post = Na

Voorkomen en vroegtijdig herkennen

van complicaties na de ingreep

Observeren!

Verkoeverkamer/recovery

• Mondelinge/schriftelijke overdracht naar afdeling of IC.
• Observeren middels de ABCDE methode
• Observeren pijn, misselijkheid en nabloedingen
  
• Observeren vochtbalans
• Wanneer naar de afdeling?
• PAR score van 8 of 9, Pijnscore <5

 PAR-score (post anesthesia recovery). Een PAR-score van 8 of 9 is meestal voldoende voor overplaatsing naar een verpleegafdeling, mits de pijnscore voldoende is. De PAR-score is een methode waarbij de belangrijkste vitale functies worden gecontroleerd en gescoord, zoals:

motoriek (reflexen van de zorgvrager)

bewustzijn (is de zorgvrager aanspreekbaar)

ademhaling: voor deze zorgvrager normale waarden

circulatie: bloeddruk en hartfrequentie stabiel

kleur: roze goed doorbloed, niet cyanotisch

Welke vpk aandachtspunten bij post operatieve zorg?

Postoperatieve zorg

Vitale functies meten (ABCDE/EWS/SBAR inzetten)​

Aansluiten infuus, O2, drains enz  

Observeren misselijkheid​, pijnklachten en verwardheid

Urineproductie​ controleren

Wondcontrole​ (nabloeden en infectie)

Controle gevoel in extremiteiten​

Controle drainproductie of bloedverlies elders

Post operatieve zorg VPK

Algehele conditie: observeren!

Familie inlichten (1e contact persoon)

Eigen kleding aan en gebit in

Pijnbestrijding

- Pijnprikkel

- Pijngewaarwording

- Pijnbeleving

- Pijngedrag

Nociceptie: reactie zintuigcellen op een pijnprikkel

Pijngewaarwording: pijnprikkel overschrijdt een bepaalde drempel

Pijnbeleving: door de registratie komt er een pijnbeleving

Pijngedrag: wisselwerking tussen de pijnlijder en zijn of haar omgeving

Welke vragen stel je bij de pijnanamnese?

Benoem vormen van pijnbestrijding

Soorten pijnbestrijding

• Oraal
  
• Pleisters
  
• Injecties
  
• PCA pomp
  

Analgetische ladder

Post operatieve complicaties

• Verschilt per operatie (thoraxchirurgie, darmchirurgie, orthopedie enz)
• POWI = post operatieve wondinfectie --> infectie binnen 30 dagen na operatie

Pneumonie

Pneumothorax

Longembolie

Trombose

Bloeding

Ileus

Obstipatie

Naadlekkage

Misselijkheid

Pijn

Vertraagde wondgenezing

Infectie

Peritonitis

Delier

Dehydratie

Ureterlekkage

Urine retentie

CVA

Myocardinfarct

Decubitus

Post operatieve complicaties voorkomen

• Werken volgens voorschrift/protocol
• Volgen preoperatieve zorg (bijv. voorlichting stoppen met roken, premedicatie)
• zsm mobiliseren
• voedingstoestand monitoren 

Doelen behaald?

• Je kunt benoemen wat pre- en postoperatieve zorg is.
• Je kunt benoemen wat de verpleegkundige zorg is tijdens deze fases. 
• Je  kunt de verschillende anesthesie herkennen.
• Je kunt de complicaties benoemen die postoperatief kunnen optreden na een operatie.

Vul de exit ticket in..