2.8 Brandstof uit de diepte (2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2.8 Brandstof uit de diepte

H2 Aarde

20 April

Lesplanning

- toetsbespreking?

- ingeleverde Powerpoints?

- wat weten we nog van de vorige les?

- zelfstandig lezen

- uitleg 

- zelfstandig werken

Wat weten we nog?

Hoe weten wetenschappers dat een meteoriet waarschijnlijk de oorzaak is van een massale uitsterving?

Het krijt kenmerkt zich door ...

1. wit kalksteen.
2. rood gesteente.
3. gletsjerijs.
4. woestijnen.

Wanneer kwamen de eerste planten op het land?

1. Krijt
2. Precambrium
3. Siluur
4. Tertiar

De Cambrische explosie was:

1. de grootste uitsterving ooit
2. een periode met extreem veel vulkanisme
3. een plotselinge stijging aan biodiversiteit

In welke periode vond de grootste uitsterving plaats?

De periode met de grootste uitsterving:

1. Ordovicium
2. Perm/Trias
3. Krijt
4. Devoon

Lesdoel

Aan het eind kan je 

• uitleggen hoe steenkool en aardgas zijn ontstaan.
  
• beschrijven hoe deze delfstoffen gewonnen worden. 
  

Lees zelfstandig: 

Par. 2.8

Ook in deze paragraaf gaat het weer om organisch materiaal wat omgezet wordt in iets anders, kun jij schatten waar de de organische overblijfselen horen te staan in de tijbalk?

Bekijk de fossielen

Hoe oud is elk fossiel denk je? (absolute ouderdom)

Welk hoort boven de ander? (relatieve ouderdom)

Om welke organismen gaat het volgens jou?

Vanaf welk punt hebben we het volgens jou over fossielen?

Oplossing?

Fossiel blad/steenkool 300 miljoen jaar geleden (carboon)

416,0 - 443,7 miljoen jaar geleden Ammoniet

Megaloceros (kwartair) 20.000-30.000 jaar oud

Herhaling + uitleg

Wat zijn delfstoffen?

Delfstoffen

Stoffen die uit de aarde worden gehaald omdat ze nuttig zijn voor de mens

Welke delfstoffen hebben we in Nederland?

En hoe zijn die hier gekomen?

Klimaat  →  tropisch klimaat 

Carboon: 350 tot 290 miljoen

 jaar gelede

Ligging →  rond de evenaar

→ Tropisch moeras

Planten → veen → bruinkool → steenkool

                                                                                                   3 fases:

2

2. Door sedimentatie komt het veen steeds dieper te liggen. Met de diepte stijgt de temperatuur. Daardoor kan het pakket veen omgezet worden in bruinkool.

3

3. Wordt de druk en vooral temperatuur nog hoger, dan zal bruinkool veranderen in steenkool en gaat het laatste water en gas eruit. Deze 3 fases samen worden het inkolingsproces genoemd.

1

1. Afgestorven planten komen onder water te liggen, in een moeras. Door zuurstof te kort, verteren de planten niet. Er ontstaat veen.

Bij de vorming van Steenkool komt aardgas vrij, dit stijgt op door de bodem

Hoe kan in Groningen dan toch aardgas in de bodem zitten?

0

Moedergesteente: steenkool; het gesteente waarin aardgas ontstaat.

Reservoirgesteente: poreuze gesteente waarin aardgas zit opgeslagen.

Zandsteen

Zoutsteen

Waarom waren de omstandigheden ideaal in Nederland voor de vorming van Steenkool?

Hoe halen ze die delfstoffen nu uit de aarde?

Dagbouw

Schachtbouw

Mijnbouw

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 2

§8

Opdr. 1, 2, 4, 5, 6, 7