8.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

   Welkom!

Tijdvak 8

Tijd van burgers en stoommachines

1800-1900 

Moderne tijd

1800-heden 

Herhaling 8.1

Oorzaak of gevolg van industriële revolutie?

1. De huisnijverheid werd weggeconcurreerd.
2. Door nieuwe technieken en werktuigen werd de landbouw efficiënter.
3. Koloniën leverden veel grondstoffen en plantageproducten op.
   
4. Landbouwgrond kwam in handen van grootgrondbezitters.
5. Nieuwe uitvindingen waarmee het productieproces werd versneld.
6. Productie verplaatst naar fabrieken en kwam in handen van economische                                  elite.
7. Succes van het handelskapitalisme veroorzaakte extra aandacht voor                       experimenten en uitvindingen.
8. Urbanisatie.

Herhaling 8.1

Oorzaak of gevolg van industriële revolutie?

1. De huisnijverheid werd weggeconcurreerd. gevolg
2. Door nieuwe technieken en werktuigen werd de landbouw efficiënter. oorzaak
3. Koloniën leverden veel grondstoffen en plantageproducten op. oorzaak
4. Landbouwgrond kwam in handen van grootgrondbezitters. oorzaak
5. Nieuwe uitvindingen waarmee het productieproces werd versneld. gevolg
6. Productie verplaatst naar fabrieken en kwam in handen van economische                                    elite. gevolg
7. Succes van het handelskapitalisme veroorzaakte extra aandacht voor                    experimenten en uitvindingen. oorzaak
8. Urbanisatie. gevolg

Programma

• Herhaling 8.1
• Leerdoelen 8.2
  
• Video
• Uitleg 8.1 leerdoelen 1-2 en 4
  
• Opdracht leerdoel 5
• Zelfstandig werken
  
• Afsluiting

8.2 Een nieuwe samenleving

32 Discussies over de 'sociale kwestie'.

34 De opkomst van emancipatiebewegingen.

36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Leerdoelen

8.2 Een nieuwe samenleving

1) Ik kan de levensomstandigheden van arbeiders beschrijven en verklaren.

2a) Ik kan verklaren waarom de midden- en hogere klassen zich zorgen maakten over de sociale kwestie.

2b) Ik kan uitleggen welke rol de overheid in de sociale kwestie speelde.

3) Ik kan uitleggen welke motieven de chartisten hadden om zich in te zetten voor de

invoering van een People’s Charter.

4) Ik kan uitleggen welke groepen zich op politiek en maatschappelijk gebied inzetten voor de emancipatie van de arbeiders en hoe zij dit deden.

5) Ik kan de theorie van Marx beschrijven en uitleggen in welk opzicht sociaaldemocraten afwijken van Marx’ ideeën.

https://schooltv.nl/video/het-verhaal-van-nederland-in-de-klas-pioniers-en-paupers/#q=verhaal%20van%20nederland

tot 06:05

8.2 Een nieuwe samenleving

Levensomstandigheden arbeiders:

• slechte huisvesting (door snelle urbanisatie)
• sociale problemen (alcoholisme en huiselijk geweld)
  
• slechte hygiëne en gezondheidsproblemen
  
• laag percentage schoolgaande kinderen

Werkomstandigheden arbeiders:

• lange werkdagen en lage lonen
• kinderarbeid
• slechte gezondheids- en veiligheidssituatie in de fabrieken

8.2 Een nieuwe samenleving

Rol overheid (wilde vrije economie niet belemmeren)

• verbod op vakbonden
• terughoudend m.b.t. sociale wetgeving

Sociale kwestie

• besmettelijke ziekten bedreiging volksgezondheid
• 'neergang van de beschaving'

Motieven en initiatieven emancipatie arbeiders

• christelijk (wees- en werkhuizen)
• nationalistisch (bedreiging van trots en kracht volk)
• socialistisch (communistische - revolutie en sociaaldemocratische partijen - kiesrecht)

8.2 Een nieuwe samenleving

Aan de slag 

Maak een schema o.b.v. de deelparagraaf 'Klassenstrijd van Marx' op p168 over het ontstaan van het socialisme. Klaar? Lees 8.2. door.

Wie?

Wat?

Waar?

Wanneer?

Waarom/ waardoor?

Gevolgen?

8.2 Een nieuwe samenleving

Maak een schema o.b.v. de deelparagraaf 'Klassenstrijd van Marx' over het ontstaan van het socialisme.

Wie? arbeiders/ Karl Marx

Wat? verbetering levens- en werkomstandigheden en gelijke rechten arbeiders

Waar? geïndustrialiseerde landen

Wanneer? rond 1848

Waarom/ waardoor?  Marx voorspelde dat ongelijkheid zou leiden tot gewelddadige revolutie waarna productiemiddelen collectief bezit van het proletariaat zouden worden.

Gevolgen? ontstaan communisme en sociaaldemocratie

Leerdoelen

8.2 Een nieuwe samenleving

1) Ik kan de levensomstandigheden van arbeiders beschrijven en verklaren.

2a) Ik kan verklaren waarom de midden- en hogere klassen zich zorgen maakten over de sociale kwestie.

2b) Ik kan uitleggen welke rol de overheid in de sociale kwestie speelde.

3) Ik kan uitleggen welke motieven de chartisten hadden om zich in te zetten voor de

invoering van een People’s Charter.

4) Ik kan uitleggen welke groepen zich op politiek en maatschappelijk gebied inzetten voor de emancipatie van de arbeiders en hoe zij dit deden.

5) Ik kan de theorie van Marx beschrijven en uitleggen in welk opzicht sociaaldemocraten afwijken van Marx’ ideeën.

Aan de slag

- Wat? Weektaak.

- Hoe? Alleen en in stilte.

Na 10 min. samen overleggen.

- Hulp? Docent en klasgenoot (fluisteren).

- Klaar? Herhaal stof.