8.2 Een nieuwe samenleving (deel 1 en 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Burgers en Stoommachines

8.2 Een nieuwe samenleving (deel 1 en 2)

Tijd van Burgers en Stoommachines, KA's: 

31 De industriële revolutie die in de westerse wereld die de basis legde voor een industriële samenleving

32 Discussies over de sociale kwestie

34 De opkomst van emancipatiebewegingen

35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces

36 Opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, socialisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme. 

www.npostart.nl

Leerdoelen 

Je kunt de levensomstandigheden van arbeiders beschrijven en verklaren. 

Je begrijpt waarom de midden- en hogere klassen zich zorgen maakten over de sociale kwestie en je kunt uitleggen welke rol de overheid hierin ging spelen. 

____________________________________________________________________________

Je weet welke groepen zich inzetten voor de emancipatie van arbeiders en hoe zij dit deden.

Je begrijpt de theorie van Marx en je kunt uitleggen in welk opzicht de sociaal-democraten afwijken van Marx' ideeën. 

Door de snelle industrialisatie groeiden industriesteden 

als kool. Eindhoven had in 1820 bijvoorbeeld 2300 inwoners. Dit aantal inwoners was in 1920 ruim twintig keer zoveel: 48.000! 

Woningen voor mensen die naar de stad verhuisden, waren er niet! Deze werden vaak haastig gebouwd met weinig aandacht voor comfort, hygiëne en bewegingsruimte. 

Arbeidersgezinnen brachten avonden en nachten door in gehorige, vochtige en verkrotte woningen, dicht op elkaar in kleine ruimten waar ouders en kinderen samen in een kamer sliepen. 

Daarnaast waren de werkomstandigheden erg zwaar: lage lonen, lange werkdagen en de gezondheids- en veiligheidssituatie in de grote, lawaaiige, slecht geventileerde fabriekshallen was beroerd. 

Door deze slechte leefomstandigheden (dus woon- en werkomstandigheden) was de gezondheidstoestand van arbeiders slecht. Ze werden gemiddeld tussen 40 en 55 jaar oud. 

Er ontstonden ook vele sociale problemen. Mensen dronken hun ellende weg door alcohol waar kinderen thuis weer last van kregen. Kinderen gingen niet naar school: het arbeidersbestaan ging van vader op zoon. 

De overheid deed niets aan de problemen van arbeiders. Zij vond dat ondernemers alle ruimte moesten krijgen om zoveel mogelijk winst te maken. Hierdoor zou de economie groeien -> economisch liberalisme.

Vanuit de samenleving begon men zich zorgen te maken over deze arbeiders. Ook waren de arbeiders door hun slechte leefomstandigheden verspreiders van ziektes en waren ze vaak in het openbaar dronken of deden aan prostitutie. Dit was in strijd met de christelijke fatsoensnormen. 

De 'neergang van de beschaving' moest worden aangepakt! Er kwamen opvoedkampen, campagnes werden opgestart maar niets hielp. De arbeiders moesten voor zichzelf zien op te komen en zich verenigen .. ! 

De sociale kwestie: Het maatschappelijke vraagstuk van de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeidersklasse en hoe dit moest worden opgelost. 

Beeldmateriaal

Tijd van Burgers en Stoommachines

8.2 Een nieuwe samenleving (deel 2)

Leerdoelen 

-Je weet welke groepen zich inzetten voor de emanicpatie van arbeiders en hoe zij dit deden. 

- Je begrijpt de theorie van Marx en je kunt uitleggen in welk opzicht sociaaldemocraten afwijken van Marx' ideeen. 

De arbeiders moesten voor zichzelf zien op te komen en zich verenigen. Dit moest omdat de overheid zich er niet mee wilde bemoeien. Waarom niet? 

Er waren meer werkzoekenden dan banen dus wie ook maar een beetje protesteerde, werd meteen ontslagen. 

Om toch samen sterk te staan werden vakbonden opgericht. 

Vakbonden zijn organisaties die groepen arbeiders vertegenwoordigen en zich hiervoor inzetten. Zij werden vaak verboden omdat ze werden gezien als een belemmering van de vrije economie. 

Toch vond er in de 19e eeuw een omwenteling plaats: vakbonden kregen steeds meer invloed. De positie van de arbeiders werd geleidelijk iets beter. 

Door de sociale kwestie ontstond er bovendien een nieuwe politiek-maatschappelijke stroming: het socialisme. 

Het socialisme stond voor het verbeteren van de leef- en werkomstandigheden voor arbeiders en het aanvechten van maatschappelijke ongelijkheid. 

Het socialisme werd net als het liberalisme, confessionalisme en feminisme een emancipatiebeweging. 

Emanicpatiebeweging: Dit is wanneer een beweging zich inzet voor verbetering van de maatschappelijke positie van een groep. 

Beeldmateriaal

Sociale woningbouw

IJzeren Eeuw

Twente op stoom

IJzeren eeuw

Land zonder paupers

Leerdoelen 8.2

Je kunt de levensomtandigheden van arbeiders beschrijven en verklaren. 

Je begrijpt waarom de midden-hogere klassen zich zorgen maakten over de sociale kwestie en je kunt uitleggen welke rol de overheid hierin ging spelen. 

___________________________________________________________________________

Je weet welke groepen zich inzetten voor de emancipatie van arbeiders en hoe zij dit deden. 

Je begrijpt de theorie van Marx en je kunt uitleggen in welk opzicht sociaal-democraten afwijken van de ideeën van Marx. 

Tijd van Burgers en Stoommachines, KA's: 

31 De industriële revolutie die in de westerse wereld die de basis legde voor een industriële samenleving

32 Discussies over de sociale kwestie

34 De opkomst van emancipatiebewegingen

35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces

36 Opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, socialisme, nationalisme, confessionalisme en feminisme.