Betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Voornaamwoorden

Aanwijzend & Betrekkelijk

Aanwijzend voornaamwoord

Een aanwijzend voornaamwoord wijst altijd iets of iemand aan. De aanwijzende voornaamwoorden die het meest gebruikt worden : die, dit, dat, deze
Andere aanwijzende voornaamwoorden: zo'n, zulke, dergelijke.

ONTHOUD: het aanwijzend voornaamwoord staat altijd vóór een zelfstandig naamwoord.

Het aanwijzend vnw

De meest voorkomende in een schema:

	dichtbij(hier)	ver weg(daar)
de-woord	deze	die
het-woord	dit	dat
meervoud	deze	die

Een aanwijzend voornaamwoord ...

1. ... vraagt naar iets of iemand.
2. ... is vaag en verwijst naar iets of iemand maar je weet het niet precies.
3. ... wijst iets of iemand aan.
4. ... bestaat helemaal niet.

Wat is GEEN aanwijzend voornaamwoord

1. Zulke
2. Daar
3. Dit
4. Deze

Benoem het aanwijzend voornaamwoord?

Aanw vnw

Dat

meisje

dat

daar

loopt,

kijkt

naar

die

truc

die

zo'n

gek

hondje

maakt.

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug naar een woord, woordgroep of een zin die vlak daarvoor is genoemd. Dat woord is het antecedent.

die, dat, wie en wat.

1. ‘Die’ verwijst naar de-woorden.
   
2. ‘Dat’ verwijst naar het-woorden.
   
3. 'Wie' verwijst naar een persoon
4. ‘Wat’ verwijst naar een hele zin en naar woorden als alles, iets en weinig.

De bal die daar ligt, is van mij.

Uitleg: ‘die’ verwijst naar ‘de bal’.

De bal = antecedent.

Het doelpunt dat gescoord werd, bleek de winnende treffer te zijn.

Uitleg: ‘dat’ verwijst naar ‘het doelpunt’.

Het doelpunt = antecedent.

De scheidsrechter van wie hij een rode kaart kreeg, had zijn dag niet.

Uitleg: 'wie' verwijst naar de scheidsrechter.

Wij moesten vroeg naar huis, wat ik wel jammer vond.

Uitleg: ‘wat’ verwijst naar ‘wij moesten vroeg naar huis’.

Er is nog veel wat gedaan moet worden.

Uitleg: ‘wat’ verwijst naar ‘veel’.

betrekkelijk voornaamwoord in:
Gisteravond op het voetbalveld zei dat jongetje: "De bal die daar ligt is van mij!"

betrekkelijk voornaamwoord in:
Het doelpunt dat gescoord werd, bleek die winnende treffer waarmee we konden winnen.

betrekkelijk voornaamwoord in:
Wij moesten vroeg naar huis, wat ik wel jammer vond, want dat had ik niet verwacht.

betrekkelijk voornaamwoord in:
Er is nog veel wat gedaan moet worden, bijvoorbeeld dat klusje in de tuin.

Wat zijn / doen betrekkelijke voornaamwoorden?

1. verwijzen naar een eerder genoemd woord in de zin
2. woorden waar je de, het of een voor kan zetten
3. alle werkwoorden in een zin
4. ze geven informatie over het zelfstandig naamwoord

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

De opmerking ... Ronald maakt, kan ik niet plaatsen.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

De brief .... zij wil schrijven, hoef ik niet te lezen.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

Het boompje ... daar staat, hebben we gisteren geplant.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

Het aantal leerlingen .... een baantje heeft, is niet te tellen.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

Hij zei iets ... ik niet begreep.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

De fiets van dat meisje, ... was gestolen, is teruggevonden.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Stijl - Betrekkelijk voornaamwoord
Kies het juiste betrekkelijk voornaamwoord.

Op alles ... u vandaag koopt, krijgt u korting.

1. die
2. wie
3. dat
4. wat

Betr.vnw met ingesloten antecedent

Wie dat doet, heeft een probleem.

Geen antecedent genoemd, dus 'wie' verwijst naar 'degene die' dat doet.

Wie = betr.vnw m.i.a.

Wie zoet is, krijgt lekkers.

Deze zin heeft een ingesloten antecedent.

1. onjuist
2. juist

Wat Noah net zei, moet je maar niet serieus nemen.

Deze zin heeft een ingesloten antecedent

1. onjuist
2. juist

Wat is het antecedent in de zin:
Hier is het prachtige boek dat ik je beloofd heb.

1. ingesloten antecedent
2. dat
3. boek
4. beloofd

Wat is het antecedent in de zin:
Het mooie, vrijstaande huis dat wij hebben gekocht, blijkt een bouwval te zijn.

1. huis
2. ingesloten antecedent
3. bouwval
4. wij

Wat is het antecedent in de zin:
Zij verklapte mij iets wat ik niet had willen weten.

1. Zij
2. ingesloten antecedent
3. iets
4. wat

Aan het werk

1. Lezen theorie blz. 30

2. Maak opdr. 1 t/m 4