H4.2 Bacteriën, virussen en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

STARTOPDRACHT
Hoeveel bacteriën kunnen er na drie uur zijn ontstaan uit deze bacterie? Leg je antwoord uit met een berekening.

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 4.2 deel 2 virussen en schimmels
• Filmpje Virus --> 1.3 minuut
• Afsluiting 

Leerdoelen 

• Je kunt kenmerken van virussen noemen.
• Je kunt kenmerken van schimmels noemen

Thema 4 Evolutie

Oriëntatie

4.1 Indeling van de levende natuur 

4.2 Bacteriën, virussen en schimmels les 2

4.3 De evolutietheorie

4.4 Evolutie in populaties

4.5 Onderzoek naar evolutie

Domeinen

Virussen

• Een virus is geen organisme -> ze kunnen geen stofwisselings-processen uitvoeren zonder een gastheer.
  
• Een virus heeft een gastheer nodig om zich voort te planten.
• Een virus bestaat uit DNA of RNA, verpakt in een eiwitmantel (capside).

Virussen zijn veel kleiner dan bacteriën

BiNaS 77A t/m77D

Bacteriofaag

• Virussoort die een bacterie gebruikt om zich voort te planten.
  
• 'Nieuwe' manier om resistente bacteriën te bestrijden

Virus replicatie

Virus replicatie in een 

gastheercel --> afhankelijk

van het virus is dat een mens, 

dier, plant, bacterie of archaea.

De cel barst open of verliest 

zijn functie.

BiNaS 77D

Onze cel als virusfabriek

BiNaS 77C

Schimmels

Schimmels

• Een schimmel is een netwerk van dunne draden: de zwamvlok
• Als de zwamvlok groot genoeg is groeien er aan de bovenkant sporenkapsels of paddenstoelen. 
• Een spore is de voortplantingscel van de schimmel.

Schimmels

Planten zich voort door sporen: cellen waaruit nieuwe schimmels kunnen ontstaan.

Paddenstoelen zijn vruchtlichamen van een meercellige schimmel

Schimmels zijn heterotroof

Schimmels en bacteriën voeden zich met delen of resten van planten en dieren.

Sporen

Gisten en schimmeldraden

Gisten zijn eencellige schimmels en zijn eivormig/rond. (Voortplanting --> knopvorming)

Meercellige schimmels bestaan uit lange draden.

Nuttige schimmels

• Voedsel --> kaas, champignons.
• Gist voor brood, bier en wijn.
• Bereiding van kaas, sojasaus
• Van schimmels maken we ook antibiotica (penicilline)

Reducenten

Bepaalde schimmels en bacteriën zorgen voor afbraak van dode organismen. 

Bijvoorbeeld --> bladeren die van de bomen vallen in de herfst.

Deze noem je reducenten

Zijn dus erg belangrijk in de voedselkringloop!

Schadelijke schimmels

Voedselinfectie: schimmels komen op voedsel terecht en zorgen ervoor dat je ziek wordt.

Conserveren: langer houdbaar maken van voedsel -> De groei van schimmels (en bacteriën) op voedsel kun je tegengaan, door ze te doden of de leefomstandigheden zo ongunstig mogelijk te maken.

Zwemmerseczeem is een schimmelinfectie

Huiswerk

Lezen 4.2

Maken opdracht 16 t/m 25

Herhalen en/of extra oefenen

Playlist uitlegvideo's

Oefenen

Effectief leren video's

Wat is een virus?

1. klein deeltje dat bestaat uit een cel zonder celkern
2. klein deeltje dat bestaat uit erfelijk materiaal, verpakt in een eiwitomhulsel
3. klein deeltje dat bestaat uit een cel met celwand en celkern
4. klein deeltje dat bestaat uit erfelijk materiaal in de cel

Wat is het verschil tussen een bacterie en een virus?

1. Een virus is gevaarlijk, een bacterie niet
2. Een bacterie is een organisme, een virus niet
3. Een virus is een organisme, een bacterie niet
4. Een bacterie is gevaarlijk, een virus niet

Hoe noemen we een virus die een bacterie infecteert?

1. Bacteriofaag
2. Macrofaag
3. Viriofaag
4. Sarcofaag

Schimmels zijn...

1. Autotroof en producenten
2. Heterotroof en producenten
3. Autotroof en reducenten
4. Heterotroof en reducenten

Vul de tekst aan met de juiste woorden.

Een schimmelcel herken je aan de volgende kenmerken:

- Wel:

- Wel:

- Geen:

Een schimmel bestaat uit: 

Schimmeldraden

Celkern

Celwand

Bladgroenkorrels

De zwarte schimmels bij Tsjernobyl maken met behulp van de energie uit radioactieve straling zelf organische stoffen.

-Hoe noem je de voedingswijze van normale schimmels?
-En hoe zou je de verkregen voedingswijze van de zwarte schimmels bij Tsjernobyl noemen?

1. Heterotroof Heterotroof
2. Heterotroof Autotroof
3. Autrotroof Heterotroof
4. Autotroof Autotroof