4.4

• Mentorles
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

4.4: De opkomst van het christendom

In deze paragraaf leer je:

• hoe joden in het hele Romeinse rijk terechtkwamen
• hoe het christendom ontstond.
• hoe het christendom werd verspreid en bestreden.
• hoe het christendom de Romeinse staatsgodsdienst werd.
  
  

Kenmerkend aspect: het christendom in het Romeinse rijk, van verboden tot enig toegestane godsdienst

Het ontstaan van het christendom:

• 63 v.Chr. Romeinen veroveren Judea (Palestina)
• Hier wonen Joden, zij geloven in één god en niet zoals de Romeinen in meerdere goden.
• Monotheïsme:  een godsdienst met maar één god

Opstanden onder de Joden:

gevolgen:

• opstanden en oorlogen
• Joden worden vermoord, weggejaagd of als slaaf afgevoerd.
• hoop op de messias, verlosser groeit

Opstanden onder de Joden:

oorzaken: 

• Judea wordt een provincie en de joden moeten hoge belastingen betalen.
• Joden worden beledigd.
• de tempel wordt verwoest.

Het begin van het christendom

• Rond 30 n.C. trok Jezus van Nazareth als joodse prediker door Judea 

• Volgens de Romeinen was Jezus een opstandeling en kruisigden hem

• De volgelingen van Jezus geloofden dat hij was gestorven om mensen te verlossen van hun zonden

Heeft Jezus echt bestaan?

• Historici vermoeden van wel, hoewel er over het leven van Jezus geen directe (geschreven) bronnen zijn. 
• Ook de Romeinen hebben niets opgeschreven over deze persoon. 
• Alles wat wij van hem weten is (ongeveer 50 jaar) later opgeschreven, bijvoorbeeld in de Bijbel (Nieuwe Testament).
  

 De Bijbel: Het Boek van Lukas

(LEES VOOR OF LUISTER MEE)

In de Bijbel wordt verteld hoe Jezus na de kruisiging in een grafkamer werd begraven. Drie dagen later zou hij zijn opgestaan uit de dood. 

Een van Jezus trouwe volgelingen (Lukas, ongeveer 100 n.C.)  vertelt daarover het volgende:

Lukas 23: 33-38 

Jezus aan het kruis 

Ze kwamen bij de plek die 'Schedelplaats' werd genoemd. Daar kruisigden ze Jezus. Ook de twee misdadigers werden gekruisigd. De één links en de ander rechts van Hem. Jezus zei: "Vader, vergeef het hun. Want ze weten niet wat ze doen!" En de soldaten dobbelden erom hoe ze zijn kleren zouden verdelen.

De mensen stonden toe te kijken. Ook de leiders stonden daar. Ze maakten Jezus belachelijk en zeiden: "Andere mensen heeft Hij gered. Laat Hij dan nu Zichzelf redden, als Hij de Messias van God is, de Man die door God is uitgekozen!" 

 Ook de soldaten kwamen Hem belachelijk maken. Ze brachten Hem zure wijn en zeiden: "Als Jij de koning van de Joden bent, red Jezelf dan!" Boven zijn hoofd hing een bord waarop stond: 'Dit is de koning van de Joden.' Het stond er in het Grieks, het Romeins en het Hebreeuws.

Lukas 24: 1-9 

Het lege graf

En op de eerste dag van de week gingen ze al vroeg in de morgen naar het graf. Ze namen de zalf-olie mee die ze hadden klaargemaakt. Er gingen nog een paar vrouwen mee. Toen ze bij het graf kwamen, zagen ze dat de steen die voor het graf had gelegen, was weggerold. Toen ze het graf in gingen, zagen ze dat het lichaam van de Heer Jezus er niet in lag. 

Ze wisten niet wat ze ervan moesten denken. Op dat moment stonden er opeens twee mannen in stralend witte kleren bij hen. Ze schrokken hevig en durfden niet te kijken. 

Toen zeiden de mannen tegen hen: "Waarom zoeken jullie Hem bij de doden? Hij leeft! Hij is hier niet. Hij is uit de dood opgestaan. Denk aan wat Hij tegen jullie heeft gezegd toen Hij nog in Galilea was. 

 Toen heeft Hij gezegd dat de Mensenzoon door slechte mensen gevangen genomen en gekruisigd zou worden. Maar ook dat Hij op de derde dag weer uit de dood zou opstaan."

Toen herinnerden ze zich die woorden weer. Ze gingen weg  van het graf en vertelden alles wat er was gebeurd aan de elf leerlingen en aan alle anderen.

De boodschap:

God beloont goede mensen en straft slechte mensen. De goede boodschap (evangelie) geldt voor iedereen. Voor God is iedereen gelijk, of je nu slaaf of meester, rijk of arm, man of vrouw bent.

Een verboden godsdienst

• Christelijke predikers reisden door het Romeinse rijk om mensen tot het christendom te bekeren.

• Omdat christenen weigerden de Romeinse staatsgoden  en de keizer te vereren, verboden keizers vanaf de 3e eeuw het christendom.

Rond het jaar 100 schreef de Romeinse historicus Tacitus:

‘In 64 was er een grote brand: de helft van Rome 

brandde af.  Al gauw werd verteld dat keizer Nero 

de brand had laten aansteken, omdat hij ruimte nodig 

had voor een nieuw paleis. Daarom gaf Nero de 

christenen de schuld. Hij liet hen zwaar straffen.

Zo kregen zij beestenvellen aangetrokken om door 

wilde honden verscheurd te worden, of ze werden 

gekruisigd, of ze werden door vuur gedood: aan het 

eind van de dag werden ze aangestoken om te dienen 

als straatverlichting.’

Een nieuwe staatsgodsdienst

• Keizer Constantijn gaf de christenen in 313 n.C. godsdienstvrijheid: het recht om openlijk met een godsdienst bezig te zijn.

• In 380 n.C. werd het christendom de Romeinse staatsgodsdienst. Later werden andere godsdiensten verboden.
  

En nu?

• Paus: de hoogste leider van de katholieke kerk

• Bisschoppen: leiders van een katholieke kerkprovincie

• Rooms-katholiek: een christelijke katholieke stroming gebaseerd in Rome

• Heilige: persoon die vereerd wordt om zijn goede christelijke daden

Kijk de opdr.  2-4-5 en 7 par 4.2 na.

Hoe heette het gebied waar de joden woonden toen zij werden ingelijfd bij het Romeinse Rijk?

1. Israël
2. Judea
3. Jeruzalem
4. Betlehem

De leerlingen / volgelingen van Jezus heetten

1. Joden
2. Christenen

Hoe wordt een Joods gebedshuis genoemd?

1. moskee
2. tempel
3. kathedraal
4. synagoge

Welke religie is monotheïstisch: christendom, jodendom of allebei?

1. Christendom
2. Jodendom
3. Allebei

Welke godsdienst is ouder?

1. Christendom
2. Jodendom
3. Allebei

Welke keizer vervolgde de christenen?

1. Constantijn
2. Theodosius
3. Nero
4. Augustus

Een Messias is volgens gelovigen

1. een voetballer bij FC Barcelona
2. een bestuurder van de kerk
3. een verlosser
4. een bisschop

Heeft Jezus echt bestaan?

Ja

Nee

Misschien

Los de rebus op.

Maak zelf een rebus die past bij de paragraaf via de link en voeg een foto toe.

https://rebus.club/nl