Werkwoordspelling

Werkwoordspelling

Aan het eind van deze les

• Weet je welke soorten werkwoorden er zijn
• Heb je de spellingregels van de verschillende soorten werkwoorden opgefrist

Welke soorten werkwoorden ken je?

Verschillende verschijningsvormen van werkwoorden

• persoonsvorm
• voltooid deelwoord
• onvoltooid deelwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• infinitief (hele werkwoord)

Persoonsvorm

Hoe vind je die en hoe spel je het?

Noteer de persoonsvorm uit deze zin:
We hebben gisteren gewandeld.

Noteer de persoonsvorm uit deze zin:
Judith wil graag zwemmen.

Hoe heb je de persoonsvorm gevonden?

De persoonsvorm is...

• ... het werkwoord dat meeverandert als de tijd of het aantal verandert:
  We hadden gisteren gewandeld.
  Judit wilde graag zwemmen.
• ... het woord dat vooraan staat als je er een vraagzin van maakt:
  Hebben we gisteren gewandeld?
  Wil Judith graag zwemmen?
  

Noteer de persoonsvorm uit deze zin:
Judith wil graag zwemmen als het mooi weer is.

De persoonsvorm is...

• ... het werkwoord dat meeverandert als de tijd of het aantal verandert:
  We hadden gisteren gewandeld.
  Judit wilde graag zwemmen.
• ... het woord dat vooraan staat als je er een vraagzin van maakt:
  Hebben we gisteren gewandeld?
  Wil Judith graag zwemmen als het mooi weer is?
  -> werkt niet bij samengestelde zinnen!
  

Noteer de persoonsvorm uit deze zin:
Er wordt van je verwacht dat je altijd je huiswerk maakt.

Regels voor vervoegen persoonsvorm

Tegenwoordige tijd?

• ik: ik-vorm                                             fiets                     vind
  
• jij/hij/zij/het: ik-vorm + t                 fietst                   vindt
  
• meervoud: hele ww                          fietsen               vinden
  

Intermezzo: verschil ik-vorm en stam

hele werkwoord:                                    zingen   lopen     verhuizen

ik-vorm = ik-vorm:                                 zing         loop         verhuis

stam = hele ww zonder '-en':            zing         lop           verhuiz

Regels voor vervoegen persoonsvorm

Verleden tijd?                                            zwak                   sterk

• ik: ik-vorm                                            fietste                 vond
  
• jij/hij/zij/het: ik-vorm + t                fietste                 vond
  
• meervoud: hele ww                         fietsten              vonden

Zwak ww in de verleden tijd?
laaste letter stam in tkfschp -> ik-vorm + te(n)

Leg uit waarom de verleden tijd van 'blozen' geschreven wordt als 'bloosden'.

Noteer de verleden tijd meervoud van de volgende werkwoorden:
spelen, klappen, reizen, helpen

Verschillende verschijningsvormen van werkwoorden

• persoonsvorm
• voltooid deelwoord
• onvoltooid deelwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• infinitief (hele werkwoord)

Vanaf deze slide

Alle volgende werkwoordsvormen veranderen niet als de tijd of het aantal verandert

Voltooid deelwoord

Hoe vind en hoe spel je het?

Voltooid deelwoord

Iets is af, gebeurd:

• Ik heb gezwommen.
• Ik heb betaald.
• Ze is verhuisd.
• Hij is ontdekt.

Begint meestal met ge-, maar kan ook met be-, ver-, ont-, of her- beginnen

Spelling sterk ww: eindigt meestal op -en

Spelling zwak ww: laaste letter stam in tkfschp -> ik-vorm + te(n)

Noteer het voltooid deelwoord van de volgende werkwoorden:
spelen, klappen, reizen, helpen

Verschillende verschijningsvormen van werkwoorden

• persoonsvorm
• voltooid deelwoord
• onvoltooid deelwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• infinitief (hele werkwoord)

Onvoltooid deelwoord

Hoe vind en hoe spel je het?

Weet je het nog? Type een zin met een onvoltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Gebruik je om aan te geven dat je iets aan het doen bent, terwijl je ook iets anders aan het doen bent:

• Huilend rende ze de klas uit.
• Lachend rende ze de klas uit.
• Niezend rende ze de klas uit.

Spelling: hele ww + d

Noteer het onvoltooid deelwoord van de volgende werkwoorden:
spelen, klappen, reizen, helpen

Verschillende verschijningsvormen van werkwoorden

• persoonsvorm
• voltooid deelwoord
• onvoltooid deelwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• infinitief (hele werkwoord)

Bijvoeglijk naamwoord

Hoe spel je het?

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Bijvoeglijk naamwoord

• Zegt iets over het zelfstandig naamwoord
• Is dus eigenlijk geen werkwoord!

De verlichte (bn) straten zagen (pv) er gezellig uit.

De door jou beantwoorde vraag

Spelling: zo kort mogelijk!

Noteer het bijvoeglijk naamwoord van de volgende werkwoorden:
het [spelen] spel, de [klappen] ballon, de [helpen] hand

Verschillende verschijningsvormen van werkwoorden

• persoonsvorm
• voltooid deelwoord
• onvoltooid deelwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• infinitief (hele werkwoord)

Infinitief

Hoe vind je het?

Infinitief

Het hele werkwoord

Judith wilde graag zwemmen.

Zij wil niet horen dat haar plan mislukt is.

Benoem elk werkwoord in de onderstaande zin

Ik had dit boek geschreven willen hebben.

Benoem elk werkwoord in de onderstaande zin

Ik had dit boek geschreven willen hebben.

had = persoonsvorm

geschreven = voltooid deelwoord

willen = infinitief

hebben = infinitief

Spel de werkwoorden correct
De te [verlichten] straten [zien] er nog wat somber uit.

Benoem elk werkwoord in de onderstaande zin
en schrijf het correct op

De te verlichte straten zien er nog wat somber uit.

verlichten = bijvoeglijk naamwoord, en dus zo kort mogelijk!

zien (uit) = persoonsvorm

Spel de werkwoorden correct
De storm [leiden] gisteren tot lange files.

Spel de werkwoorden correct
We denken dat u daar veel kosten mee [besparen].

Spel de werkwoorden correct
We denken dat u daar veel kosten mee heeft [besparen].

Benoem elk werkwoord in de onderstaande zinnen
en vul de juiste letter(s) in

1. De storm leidde gisteren tot lange files.
   
2. We denken dat u daar veel kosten mee bespaart.
3. We denken dat u daar veel kosten mee heeft bespaard.