H4.1 Kenmerken van reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H4.1 Kenmerken van reacties

Leerdoelen: Je kunt nu:

• Uitleggen wanneer een proces een chemische reactie is.
• De vier kenmerken van een chemische reactie noemen en je kunt;

1. Werken met de termen beginstof en reactieproduct.
2. Uitleggen wat wordt bedoeld met het begrip energie-effect (endotherme- en exotherme reactie)
3. Uitleggen dat een reactie niet bij elke temperatuur verloopt.
4. Werken met de wet van behoud van massa.

• Vijf factoren noemen die van invloed zijn op de snelheid van een reactie.

Stil lezen

10 Min Stil lezen H4.1 en/of opdrachten maken

Maken opdracht:

HAVO: 2 of 3 + 5(N) of 6(M) + 11 + 13 + 17 of 19(N)

VWO:  3 of 4 + 6(N) of 7(M) + 10 + 16 + 12 of 15(N) 

Instructie

We gaan samen kijken naar:

• Kijken wat een chemische reactie is.
• Kijken welke 4 kenmerken horen bij een chemische reactie

Zelf doen:

Zelf leren:

• Kijken naar de 5 factoren die van invloed zijn op de snelheid van een reactie.

Kenmerken Chemische reactie

1. Tijdens een chemische reactie verdwijnen beginstoffen en ontstaan reactieproducten.
2. Bij een chemische reactie treedt er een energie-effect op.
   Bij een endotherme reactie is er energie nodig.
   Bij een exotherme reactie komt er energie vrij.
3. Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten. 
4. Een chemische reactie verloopt pas als de temperatuur gelijk is aan, of hoger is dan de reactietemperatuur. 

H4.1 Kenmerk 1 (Beginstoffen - Reactieproducten)

Tijdens een chemische reactie verdwijnen beginstoffen en ontstaan reactieproducten.

Smelten = 

Verbranden = 

Faseovergang

Chemische reactie

H4.1 Kenmerk 1 (Beginstoffen - Reactieproducten)

Faseovergang

- Stof blijft hetzelfde

H4.1 Kenmerk 1 (Beginstoffen - Reactieproducten)

Chemische reactie: 

Tijdens een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en ontstaan er reactieproducten.  

Reactieproducten hebben andere stofeigenschappen dan de beginstoffen!   

H4.1 Kenmerk 2 (Energie-effect)

Chemische reactie: 

Bij een chemische reactie treedt een energie-effect op.

Endotherm: Er is energie nodig.

Exotherm: Er komt energie vrij

Energie: Warmte, licht of elektriciteit   

H4.1 Kenmerk 3 (Wet van behoud van massa)

Chemische reactie: 

Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.    

H4.1 Kenmerk 4 (Reactietemperatuur)

Chemische reactie: 

Een chemische reactie verloopt pas als de temperatuur gelijk is aan, of hoger is dan de reactie temperatuur.    

H4.1

Chemische reactie:  

Tijdens de reactie ontstaan vaak reactie verschijnselen

- Ontstaan van geluid (Knal, bruisen)  

- Ontstaan van licht  en/of kleurverandering

- Ontstaan van warmte/kou 

- Ontstaan van geur   

H4.1

Kenmerken Chemische reactie:  

• Beginstoffen veranderen in reactieproducten => stofeigenschappen veranderen dan dus ook.
• Er treedt altijd een energie-effect op. 
• Totale massa beginstoffen=totale massa reactieproducten
• Bepaalde reactietemperatuur nodig om de reactie te laten verlopen. 

Energie-effect

Exotherme reactie: Een reactie waarbij warmte, licht of elektrische energie vrijkomt.

Endotherme reactie: Een reactie waarin warmte, licht of elektrische energie moet worden gestopt

Volgende les:
Factoren die de snelheid van een reactie bepalen:

1. Soort stof
2. Concentratie
3. Temperatuur
4. Verdelingsgraad
5. Katalysator

1.

2.

3.

4.

5.

Huiswerk

Leren begrippen uit H4.1

Maken H4.1:

HAVO: 2 of 3 + 5(N) of 6(M) + 11 + 13 + 17 of 19(N)

VWO: 3 of 4 + 6(N) of 7(M) + 10 + 16 + 12 of 15(N) 

Lesdoelen behaald?

• Wat is een chemische reactie? 
  
  
• Welke 4 kenmerken horen bij een reactie?
  
  
• Welke 5 factoren zijn van invloed op de snelheid van een reactie?

Chemische reactie

Chemische reactie = gebeurtenis waarbij de (begin)stoffen verdwijnen en nieuwe stoffen met andere eigenschappen ontstaan (=reactieproducten) 

4 kenmerken

• Beginstoffen veranderen in reactieproducten => stofeigenschappen veranderen dan dus ook.
• Er treedt altijd een energie-effect op.
• Totale massa beginstoffen=totale massa reactieproducten
• Bepaalde reactietemperatuur nodig om de reactie te laten verlopen. 

5 factoren

1. Soort stof

2. verdelingsgraad

3. concentratie

4. Temperatuur

5. Katalysator

Opdracht 3(HAVO) / 4(VWO)

Opdracht 10(HAVO) / 9(VWO)

Opdracht 13(HAVO) / 16(VWO)

Opdracht 19(HAVO) / 15(VWO)

H5 Chemische Reacties

3 soorten chemische reacties:

        1 - Verbrandingsreacties

        2 - Ontledingsreacties

        3 - Vormingsreacties

       (4 - Aantoningsreacties)

H5.1 Verbrandingsreacties

→ Een reactie met zuurstof

→ Brandstof + zuurstof reageren met elkaar

Reactieverschijnselen:

- Vuur

- Rook 

H5.2 Ontledingsreacties

→ Het 'opknippen' van een molecuul tot niet ontleedbare stoffen

Laatste soort reactie

Vormingsreacties

→ Een nieuw stof vormt zich  

Aantoningsreacties

→ Aantonen van een bepaalde stof me een reagens

Veranderen van
stoffen

Smelten & Verbranden

Wat is de overeenkomst hiertussen?

Smelten & Verbranden

Wat is het verschil hiertussen?