5.4 Zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Werking van zenuwstelsel

In de huid worden warmtprikkels omgezet tot impulsen in de warmtezintuigcellen.

1

De impulsen worden via de zenuwen naar het centrale zenuwstelsel geleid.

2

De impulsen komen via de zenuwen in het ruggenmerg. Vanuit hier gaan ze door naar de hersenen.

3

In de hersenen komen de impulsen aan. Hier wordt je je bewust van de warmte.

4

Te vergelijken met...

Van prikkel naar respons

Prikkel =  invloeden vanuit de omgeving

Respons = een reactie (van spieren of klieren) op een prikkel

Impuls = een elektrisch signaal (kan gemaakt worden door de hersenen of zintuigcellen)

Van prikkel naar respons 

Stap 1 

Je krijgt een prikkel in een zintuigcel

Welke soorten prikkels ken jij allemaal?

Welke zintuigen ken jij allemaal?

Prikkel - zintuig -manier van waarnemen

Prikkel -Zintuig - waarneming

 

Geluid -  oren -  Je hoort wat de ander je vertelt.

Licht - ogen - Je ziet, want je leest dit.

 Smaak - tong - Je proeft wat de smaak van kaas is.

Geur - neus - Je kunt ruiken dat het eten aanbrandt.

druk, tast, warmte of kou - huid - Je kunt voelen aan een kopje of de thee heet is.

Stap 2

Een zintuigcel die de prikkel opvangt maakt direct een impuls.

Als een warmtezintuigcel in de huid een warmteprikkel opvangt maakt deze direct een elektrisch signaal (impuls).

Als de oogzintuigcellen in het netvlies een lichtstraal opvangen maken zij direct impulsen.

Stap 3

Nadat een zintuigcel een impuls maakt moet de impuls richting de hersenen. 

De impuls loopt via zenuwcellen richting het ruggenmerg.

Via het ruggenmerg komt het aan in de hersenen. 

1. prikkel - 2. zintuigcel - 3. impuls - 4. zenuw - 5. ruggenmerg

stap 4

Als een impuls eenmaal in de hersenen is aangekomen wordt het verwerkt. Je wordt je hierdoor bewust wat er is gebeurt.

Prikkel - zintuigcel - impuls - zenuw- ruggenmerg - hersenen - bewustwording

01:17

wat zijn de rode lichtjes die je ziet?

1. Prikkels
2. zenuwen
3. impulsen
4. zintuigcellen

Opdracht: 

Wat is de functie van het netvlies?

1. Het geeft bescherming aan het oog
2. Het vangt lichtprikkels op en zet deze om in impulsen
3. Het geleidt de impulsen naar de hersenen
4. Hierdoor lopen de bloedvaten van het oog

Door welke onderdelen van het oog gaat het licht? Zet ze in de goede volgorde. Maak gebruik van de volgende woorden:

Glasachtig lichaam - hoornvlies - pupil - netvlies - lens

De regelkamer met alle netwerkverbindingen

Je hersenen zijn de regelkamer van je lichaam. Je hersenen verwerken alle informatie en sturen het lichaam aan.

Het kan zijn dat de aansturingen niet de plaats bereiken door bijv. een dwarslaesie (zie afb.). 

Maar knappe koppen van TU Delft hebben een exoskelet ontworpen waardoor lopen mogelijk wordt.

Dit exoskelet neemt opdrachten van de persoon aan, waardoor iemand met een dwarslaesie weer kan bewegen. 

Zintuigen - Prikkels -  Impulsen

Een prikkel is een invloed in de omgeving.

De zintuigcellen in de zintuigen vangen die prikkels op. In de zintuigcellen ontstaan dan impulsen.

Een impuls is een elektrisch signaaltje. Dat signaaltje gaat door een zenuw naar je hersenen. De impulsen gaan ook van de hersenen via de zenuwen naar bijvoorbeeld spieren en klieren. Een aantal impulsen gaat door het ruggenmerg.

Zintuig : waarneming

- oren     : Je hoort wat de ander je vertelt.

- ogen    : Je ziet, want je leest dit.

- tong     : Je proeft wat de smaak van kaas is.

- neus     : Je kunt ruiken dat het eten aanbrandt.

- huid     : Je kunt voelen aan een kopje of de thee heet is.

De bouw van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en zenuwen.

Centrale zenuwstelsel:

Hersenen + ruggenmerg (bestaat uit zenuwen)

Zenuwen: verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

Geef de onderdelen van het centrale zenuwstelsel

1. Hersenen, ruggenmerg, zenuwen
2. Hersenen, ruggenmerg
3. Hersenen

Functies van het zenuwstelsel

Als je je bewust wordt van dingen die je waarneemt, kun je ook bewust reageren. Er ontstaan dan impulsen in je hersenen.

Er ontstaan impulsen in je hersenen.

1

De impulsen worden van de hersenen door zenuwen naar spieren in de arm geleid. Hierdoor kan de spier samentrekken (bewegen van de arm)

2

Er kunnen ook impulsen van de hersenen door zenuwen naar klieren (bijv. speekselklieren) worden geleid. Hierdoor wordt er speeksel aangemaakt.

3

Een klier is een orgaan dat bepaalde stoffen produceert, bijv. zweetklieren, talgklieren en speekselklieren.

Welke rol neemt het robotpak van Sjaan (begin van de les) over?

1. Het verwerken van prikkels van zintuigcellen
2. Het geleiden van impulsen naar de hersenen
3. Het aanmaken van impulsen in de hersenen
4. Het geleiden van impulsen naar de spieren

Het robotpak wat dus deels de taak van het zenuwstelsel overneemt.

Je hersenen zijn de regelkamer van je lichaam. Je hersenen verwerken alle informatie en sturen het lichaam aan.

Bij het robotpak geeft de persoon de aansturingen, waardoor de signalen door het robotpak naar de 'robotbenen' wordt verstuurd.

De robotbenen zullen dan in beweging komen, net zoals de hersenen ook spieren kunnen aansturen. 

De prikkel wordt in een zintuigcel omgezet tot een impuls.

F

De impuls wordt via een zenuw naar het ruggenmerg geleid.

C

De impuls wordt via het ruggenmerg naar de hersenen geleid.

A

De impulsen worden in de hersenen verwerkt. Je wordt je bewust van de stekende wesp.

G

In de hersenen ontstaan nieuwe impulsen om het lichaam aan te sturen.

B

De impuls wordt via het ruggenmerg naar de spier geleid.

E

De impuls komt via een zenuw aan bij een spier. De spier zal samentrekken, waardoor de arm beweegt.

D

Aan de slag met...

- Ga naar Malmberg Online (Biologie voor Jou)

- Maak opdr. 2, 3, 5, 6, 7, 8 (online)

Snap je er nog niks van?

Kun je geen antwoord geven op de onderstaande leerdoelen?

- Je kunt de bouw van het zenuwstelsel beschrijven.

- Je kunt de functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Dan kun je het volgende doen:

- Leer de slides met de onderdelen + functies van het oog

- Bekijk de uitleg van een andere biologiedocent

- Lees blz. 102 + 103 in je boek en bekijk goed de afbeeldingen

De bouw van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en zenuwen.

Centrale zenuwstelsel:

Hersenen + ruggenmerg (bestaat uit zenuwen)

Zenuwen: verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

Werking van zenuwstelsel

In de huid worden warmtprikkels omgezet tot impulsen in de warmtezintuigcellen.

1

De impulsen worden via de zenuwen naar het centrale zenuwstelsel geleid.

2

De impulsen komen via de zenuwen in het ruggenmerg. Vanuit hier gaan ze door naar de hersenen.

3

In de hersenen komen de impulsen aan. Hier wordt je je bewust van de warmte.

4

Functies van het zenuwstelsel

Als je je bewust wordt van dingen die je waarneemt, kun je ook bewust reageren. Er ontstaan dan impulsen in je hersenen.

Er ontstaan impulsen in je hersenen.

1

De impulsen worden van de hersenen door zenuwen naar spieren in de arm geleid. Hierdoor kan de spier samentrekken (bewegen van de arm)

2

Er kunnen ook impulsen van de hersenen door zenuwen naar klieren (bijv. speekselklieren) worden geleid. Hierdoor wordt er speeksel aangemaakt.

3

Een klier is een orgaan dat bepaalde stoffen produceert, bijv. zweetklieren, talgklieren en speekselklieren.

Hoe kun je beter worden?

Je kunt antwoord geven op de leerdoelen (bouw + werking van het zenuwstelsel), maar je maakt nog wel eens een fout?

Dan kun je het volgende doen:

- Leer de slides met de onderdelen + functies van het zenuwstelsel

- Bekijk de uitleg van een andere biologiedocent

Om te checken of je het dan goed hebt begrepen, maak je:
- Test jezelf van bs 3 (5.3 Oren en ogen)

De bouw van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en zenuwen.

Centrale zenuwstelsel:

Hersenen + ruggenmerg (bestaat uit zenuwen)

Zenuwen: verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

Werking van zenuwstelsel

In de huid worden warmtprikkels omgezet tot impulsen in de warmtezintuigcellen.

1

De impulsen worden via de zenuwen naar het centrale zenuwstelsel geleid.

2

De impulsen komen via de zenuwen in het ruggenmerg. Vanuit hier gaan ze door naar de hersenen.

3

In de hersenen komen de impulsen aan. Hier wordt je je bewust van de warmte.

4

Functies van het zenuwstelsel

Als je je bewust wordt van dingen die je waarneemt, kun je ook bewust reageren. Er ontstaan dan impulsen in je hersenen.

Er ontstaan impulsen in je hersenen.

1

De impulsen worden van de hersenen door zenuwen naar spieren in de arm geleid. Hierdoor kan de spier samentrekken (bewegen van de arm)

2

Er kunnen ook impulsen van de hersenen door zenuwen naar klieren (bijv. speekselklieren) worden geleid. Hierdoor wordt er speeksel aangemaakt.

3

Een klier is een orgaan dat bepaalde stoffen produceert, bijv. zweetklieren, talgklieren en speekselklieren.

Hoe kan ik nog slimmer worden?

Kun je makkelijk de leerdoelen uitleggen en heb je een goede score voor de test jezelf 5.4 Zenuwstelsel? Hieronder een interessant filmpje: