wo 18-12 theorie citeren, dubbele punt en puntkomma.

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag:

• Achterstallig werk!
  Concept M en leesautobiografie.
• Theorie opdracht 3 en 4
• Nakijken opdracht 1 en 2
• Maken opdracht 3 en 4
• Tijd voor de nieuwsquiz?

Theorie aanhalingstekens vb blz. 167

Aanhalingstekens worden gebruikt om directe rede en citaten aan te geven. Ook kun je met aanhalingstekens een woord benadrukken. 

• Je mag enkele '...' en dubbele "..." aanhalingstekens gebruiken, er bestaat geen duidelijk verschil. 
• De plaats waar aanhalingstekens staan is wel belangrijk.
• Let op: om gedachten weer te geven gebruik je géén aanhalingstekens. 

Theorie aanhalingstekens vb blz. 167

Directe rede en citaten:

• Meneer Peters zei: 'Ik weet het heel zeker'.
  (let op: na aankondiging dubbele punt en hoofdletter)
• 'Ik weet het heel zeker', zei meneer Peters.
  (let op: na de aanhaling een komma)
• 'Omdat ik de lezing saai vond', zei ze, 'heb ik de zaal verlaten.'
  (let op: komma voor en na 'zei ze'. dan een kleine letter!)

Theorie aanhalingstekens vb blz. 167

• 'Is het waar dat u altijd een schema maakt, voordat u gaat schrijven?' vroeg de journalist.(Let op: geen komma na een vraagteken of uitroepteken)
• De minister-president noemde het voorstel 'uiterst onverstandig'. 
• Op het verkeersbord stond duidelijk 'Verboden toegang'.  
  (Let op: je kunt ook alleen enkele belangrijke woorden aanhalen of geschreven tekst citeren)

'Je kunt ervan uitgaan', zegt hij, 'Dat ik niet op tijd in de les kan komen.'

1. juist
2. onjuist

Zijn de aanhalingstekens juist in de volgende zin?

"Eindelijk thuis", dacht ze tevreden.

1. Nee, bij gedachten geen leestekens gebruiken.
2. Ja, bij gedachten zijn dubbele aanhalingstekens juist.
3. Nee, bij gedachten zijn alleen enkele aanhalingstekens juist.

Dubbele punt vb blz. 166:

Je gebruikt dit leesteken om aan te kondigen dat er een: opsomming, 

een uitleg, 

verklaring of citaat volgt. 

Dubbele punt vb blz. 166:

• Opsomming:
  Mijn vakkenpakket bestaat uit: biologie, economie, Nederlands, Engels, Frans, Duits en aardrijkskunde. 
• Directe rede:
  Zij riep: 'Dat is gelogen!'

Dubbele punt vb blz. 166:

• Verduidelijking of toelichting:
  Dat betekent: elke dag een uur langer studeren en in de les beter opletten. 
  Betreft: informatie voor profielwerkstuk.
• Verklaring:
  Ik wil de toets graag later maken: donderdag heb ik een voorlichtingsdag van de Universiteit Twente.

Dubbele punt vb blz. 166:

Na een dubbele punt schrijf je een kleine letter, behalve wanneer:

• een woord volgt dat altijd met een hoofdletter geschreven wordt:
  Mijn vakkenpakket bestaat uit: Nederlands, Engels, Frans....
• een directe rede volgt:
  Zij riep: 'Dat is uitstekend gedaan'. 

Dubbele punt vb blz. 166:

• een opsomming van meerdere zinnen volgt:
  Enkele controlevragen voordat u op reis gaat: Is het gas afgesloten? Zijn alle elektrische apparaten uitgeschakeld? Hebt u geen bederfelijke etenswaren meer in huis? 

Wanneer gebruik je een dubbele punt?

1. om een opsomming aan te kondigen
2. om een verklaring aan te kondigen
3. om de directe rede aan te kondigen
4. Zowel A,B als C

In de volgende zin hoort een dubbele punt te staan.
Nadine was zichtbaar opgelucht: ze had haar scooterrijbewijs gehaald.

1. juist, want het is een verklaring
2. onjuist.

Wat kan een dubbele punt ( : ) betekenen?

1. Maar
2. En
3. Want
4. Dus

Puntkomma vb blz. 168

Een puntkomma houdt het midden tussen een punt en een komma. De zin ervoor en erna hangen nauw met elkaar samen en een punt zou een te sterke scheiding uitdrukken.

Puntkomma vb blz. 168

Puntkomma in een opsomming:

Als je een feestje organiseert is het van belang om te weten:

• hoeveel deelnemers er zijn;
• waar de feestlocatie is;
• wat de kosten zullen zijn.

In welke zin kun je een puntkomma gebruiken?

1. De auto staat bij de garage, de auto wordt gerepareerd.
2. De auto staat bij de garage, toch?
3. De auto staat bij de garage omdat hij stuk is.
4. Staat de auto bij de garage omdat hij stuk is?

Dubbele punt of puntkomma?
Hij dacht bij zichzelf ik lijk wel gek!

1. dubbele punt
2. puntkomma

Is in de volgende zin de puntkomma juist?

Dit moet je zeker meenemen; een flesje water en een hoed of pet.

1. Nee, er kan beter een komma staan.
2. Nee, er kan beter een dubbele punt staan.
3. Ja, de puntkomma is hier het best.

Is in de volgende zin de puntkomma juist?

Doe nou maar kalm aan; we hebben nog genoeg tijd.

1. Nee, de puntkomma is hier een slechte keuze.
2. Nee, in deze zin hoeven helemaal geen leestekens te staan.
3. Ja, deze zin is zo prima (ook al zijn er andere mogelijkheden).

Aan de slag!

1. Nakijken opdracht 1 en 2
   
2. Maken opdracht 3 en 4, blz. 122-123