Meewerkend voorwerp en lijdend voorwerp

• Nederlands
• Basisschool
• Groep 7

Iets met ontleden

Je kunt...

• persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp vinden in een zin
•  

Persoonsvorm

De persoonsvorm is altijd een werkwoord. Werkwoorden zijn dingen die je kunt doen: fietsen, lopen, spelen, kruipen, slapen.

Persoonsvorm

Je kunt de persoonsvorm (pv) op drie manieren vinden:

1. Maak de zin vragend: de pv komt vooraan

2. Zet de zin in een andere tijd: het woord dat verandert, is de pv

3. Verander het aantal in de zin: het woord dat verandert, is de pv

De prooi werd verslonden door het roofdier.

Bevend van angst kwam hij tevoorschijn.

Gezegde

Alle (delen van) werkwoorden samen vormen het werkwoordelijk gezegde.

Ook 'te' en 'aan het' horen bij het gezegde, maar alleen als ze voor een werkwoord staan. 

Kim zou het boek gelezen hebben.

Onderwerp

Het onderwerp van een zin hangt samen met de persoonsvorm. Een zin geeft weer wat er met het onderwerp aan de hand is, wat het onderwerp overkomt of doet.

Onderwerp

Het onderwerp kan uit meerdere woorden bestaan.

1.  Zoek de persoonsvorm 

2. Zet Wie of Wat voor de persoonsvorm

3. In een zin zit altijd maar één onderwerp

4. Het onderwerp kan uit meerdere woorden bestaan

Het blije kind hinkelt.

In de zomer is het zwembad door mijn moeder gekocht voor Joan.

Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp

Onderwerp = Wie?

Gezegde = Alle werkwoorden

Lijdend voorwerp = Wat/wie + gezegde + onderwerp

Meewerkend voorwerp = (Aan/voor) wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Zij geeft hem een envelop

Ik geef de kinderen een snoepje

 

Wat is het lijdend voorwerp (LV) in de zin:

Mag ik u een kopje koffie aanbieden?

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Mag ik u een kopje koffie aanbieden?

Wat is het lijdend voorwerp (LV) in de zin:

Het verlegen jongetje gaf ik een schouderklopje.

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Het verlegen jongetje gaf ik een schouderklopje.

Wat is het lijdend voorwerp?

Sophie doet jou de groeten

1. Geen lijdend voorwerp
2. jou
3. Sophie
4. de groeten

Wat is het meewerkend voorwerp?

Sophie doet jou de groeten

1. Geen meewerkend voorwerp
2. jou
3. Sophie
4. de groeten

Maak een zin met 'de vis' als lijdend voorwerp.

Maak een zin met 'de vis' als meewerkend voorwerp.

Noteer het meewerkend voorwerp.

Zal ik een kopje koffie voor je zetten?

Het meewerkend voorwerp is:
De ober heeft eindelijk een glas cola voor Meindert ingeschonken.

Wat is het lijdend voorwerp?

Hij geeft zijn zus een knuffel.

Wat is het meewerkend voorwerp?

Hij geeft zijn zus een knuffel.

Wat is het lijdend voorwerp in de volgende zin:
De politieagent gaf de foutparkeerder een flinke boete.

Wat is het meewerkend voorwerp in de volgende zin:
De politieagent gaf de foutparkeerder een flinke boete.

De lerares geeft alle leerlingen een toets.

persoonsvorm

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

gezegde

Zoë en stan slaan de boom met een stok

persoonsvorm

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

gezegde

De meester moet haar de taalles uitleggen

persoonsvorm

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

gezegde

Ik heb het ... gisteren nog verteld.

1. hun
2. hen
3. zij

Gisteren hadden ... nog niks voor Jan gekocht.

1. hun
2. hen
3. zij

Weet je waar ... spullen zijn?

1. hun
2. hen
3. zij

Voor ... moeder wilden Ria en Willemijn wel een bloemetje kopen.

1. hun
2. hen
3. zij

... spraken af dat het een grote, fleurige bos moest worden.

1. hun
2. hen
3. zij

Ik heb het aan ... verteld.

1. hun
2. hen
3. zij