BVJ Th 11 Planten intro & bs. 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 11: Planten

Intro & bs. 1 Bouw, groei & ontwikkeling

Leerdoel

Je kunt beschrijven hoe lengte- en diktegroei bij kruid- en houtachtige planten plaatsvindt en dat stamcellen hiervoor verantwoordelijk zijn. 

Zijn planten intelligent?

Ja

Nee

Geen idee

Intro: Planten

• Zonder planten geen leven mogelijk!
• Planten hebben zintuigen en reageren op hun omgeving! 

     - Verweren

     - Communiceren 

     - Samenwerken

     - Leren? 

Kruidje-roer-me-niet

To do 

• Presentatie biotechnologie per groep mailen naar ons!
• Inzichtsvragen Th 10 af!
• Aan de slag met Th 11 Planten bs 1. 
• Voor volgende les: neem bs 1. en bs. 2 door en schrijf de dikgedrukte woorden (begrippen) op in je schrift met de betekenis

Ordening: indelen van organismen in groepen aan de hand van hun kenmerken

• Organismen indelen aan de hand van kenmerken

Indeling plantenrijk

• Focus op de vaatplanten: 

    - Paardenstaarten

    - Varens

    - Zaadplanten

Bouw

• Dekweefsel: beschermt tegen waterverlies en infecties
• Vaatweefsel: bestaat uit hout- en bastvaten. Houtvaten in jaarringen houtachtige planten. Transportvaten in vaatbundels kruidachtige planten.
• Vulweefsel: fotosynthese, opslag en stevigheid

Meristeem

Deelweefsel

Primaire groei (lengte)

• top stengel/wortel
• okselknop

Secundaire groei (dikte)

• Vlak onder stengeloppervlak

Meristeem

• Stamcel deelt
• 2 dochtercellen
• 1 blijft, 1 weggeduwd
• differentiatie
• groter door celstrekking

Houtvaten en bastvaten

• Houtcellen maken secundaire celwanden van cellulose en lignine, dwarswanden verdwijnen
• Bastvaten krijgen openingen tussen cellen, celkernen verdwijnen

Cambium

• Houtcellen:

Groot, dikke wand

water en mineralen omhoog

• Bastcellen:

Klein, dunne wand

water en assimilatieproducten vanuit bladeren

Opdracht 4

Met behulp van een houtboor werd een kern geboord uit een nog levende boom. Van deze kern is een schematische tekening gemaakt (zie afbeelding 10).

Samenvatting Groei

• Delingen in meristeem toppen van stengels en wortels (groeipunten) zorgen voor lengtegroei en plastiden
• Diktegroei: cambium
• Celstrekking en celspecialisatie één van twee dochtercellen stamcel in meristeem

Plastiden

• Ontstaan in meristeem
• Etioplasten in donker gevormd, in licht ontstaan chloro- en chromoplasten -> kleur
• Leukoplasten slaan zetmeel (amylo), olie (elaio) of eiwitten (proteïno) op
• Plastiden kunnen in elkaar overgaan

Vormt de buitenzijde van een plant en beschermt tegen waterverlies en infecties.

1. Vaatweefsel
2. Dekweefsel
3. Vulweefsel
4. Grondweefsel

Komt in alle organen voor en bestaat voornamelijk uit transportvaten (hout- en bastvaten)

1. Dekweefsel
2. Vaatweefsel
3. Vulweefsel
4. Grondweefsel

In welke richting ligt
het midden van de
stengel in de afbeelding?

1. links
2. rechts
3. boven
4. onder

Houtvaten zorgen voor vervoer van water en mineralen

1. van wortel naar boven
2. vanuit blad naar wortel
3. vanuit blad naar bloem
4. zowel omhoog als omlaag in plant

Bastvaten zorgen voor vervoer van water en assimilatie producten

1. van wortel naar boven
2. vanuit blad naar alle delen van de plant
3. vanuit blad naar wortel
4. zowel omhoog als omlaag in plant

Delingen in meristeem vinden plaats in....

1. de zijkanten van de stengel
2. toppen van wortels en stengels
3. in de bastvaten
4. in de houtvaten

Bij celstrekking worden cellen heel snel groter door...

1. deling
2. opname van water
3. bijmaken van cytoplasma