grammatica (H1.7)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

• Inloggen op LessonUp
• Spreekwoord
• Lesdoel
• Uitleg over de persoonsvorm en het onderwerp
• Samen oefenen
• Aan de slag in je boek 

Het oog is groter dan de maag.

Het oog is groter dan de maag.

= meer op je bord scheppen dan je kunt opeten.

Lesdoel

BK: Aan het eind van de les kun je de persoonsvorm in de zin herkennen.

KGT: Aan het eind van de les kun je de persoonsvorm en het onderwerp in de zin benoemen.

Volg het woordje alleen...

1. Hij zei alleen dat hij van haar hield.

2. Hij zei dat hij alleen van haar hield.

Wat verandert er als je het woordje alleen verplaatst in de zin?

Hoe vind je de persoonsvorm?

Zinsdelen

Om de persoonsvorm of het onderwerp in een zin te vinden, moet je altijd eerst de zin opdelen in zinsdelen.

Zinsdelen kun je allemaal omwisselen. Zo kun je controleren of de zinsdelen kloppen. De betekenis van de zin moet hetzelfde blijven.

Hij eet een appel.

Hij / eet / een appel.

Eet / hij / een appel.

Een appel / eet / hij.

Persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

Je vindt de persoonsvorm door:

- De zin vragend te maken;

- De zin in een andere tijd te zetten;

- Verander het getal (enkelvoud-meervoud).

Even oefenen

Omar gaat met de bus naar school.

Lisa kocht vier krentenbollen in de supermarkt.

Zoek de pv: Efrin eet graag chocolade.

1. Efrin
2. eet
3. chocolade

Zoek de pv: De kat springt in de boom.

1. in de boom
2. de kat
3. springt

Opdracht: zinsdelen maken

• Elk tafelgroepje krijgt een andere zin op papier. 
• Overleg met elkaar hoe je de zin in zinsdelen verdeelt. 
• Knip de zin in de juiste zinsdelen.
• Schrijf de persoonsvorm op.

Bespreken

• Welke zinsdelen hebben jullie gemaakt?
• Wat is de persoonsvorm die jullie hebben gevonden? 
• Kun je de zinsdelen wisselen, zonder dat de betekenis verandert?

Antwoorden

Met een glazen bol / kan / zij / de toekomst / voorspellen.

 

Na de voorstelling / bleven / we / nog even / hangen.

Volgende week / ga / ik / een laptop / kopen.

Januari / was / erg koud / dit jaar.

FC Groningen / zal / de volgende ronde / halen.

BK: Aan de slag

Wat?    Opdracht 1 (1b hoeft niet), 2, 3, 4 en 5 (blz. 49 t/m 51)

Hoe?    In stilte, er wordt nog uitleg gegeven aan KGT.

Hulp:    Als de uitleg klaar is, mag je overleggen.

Tijd:      15 min.

Klaar?   Lezen in je leesboek.

KGT: Onderwerp (ow)

Het onderwerp vind je door de vraag te stellen: wie/wat + pv?

Maya loopt naar school.

Stap 1: persoonsvorm zoeken -> van tijd veranderen, een vraagzin maken of het getal veranderen.

Maya liep naar school. -> loopt verandert van tijd, dus is de persoonsvorm

pv: loopt

Stap 2: wie/wat + pv? 

Wie/Wat loopt? -> Maya

ow: Maya

Aan de slag

Wat?   BK: opdracht 1 (1b hoeft niet), 2, 3, 4 en 5 (blz. 49 t/m 51)

              KGT: opdracht 1 (1b hoeft niet), 2, 3, 4 en 5 (blz. 68 t/m 71)

Hoe?   5 min. in stilte, daarna mag je overleggen in je                                        tafelgroepje.

Hulp:   Na 5 min. je tafelgroepje.

Tijd:     10 min.

Klaar? Lezen in je leesboek.

De hond eet zijn bot in één keer op.

Wat gaan we doen?

Je moet een gegeven paard niet in de bek kijken.

Je moet een gegeven paard niet in de bek kijken.

= je moet niet kritisch zijn over iets wat je cadeau hebt gekregen.

Een gegeven paard...

Deze uitdrukking gaat terug op de paardenhandel. Wie vroeger een paard kocht keek in de bek van het paard om de leeftijd van het dier te controleren. Aan de tanden van een paard kun je namelijk zien hoe oud het is. Zo kun je nagaan of de verkoper je niet beduvelt door te zeggen dat het paard jonger is dan het in werkelijkheid is. Als je een paard cadeau krijgt, is het niet sympathiek tegenover de gever om de tanden te bekijken. Je suggereert ermee dat iemand je een oude knol gegeven zou kunnen hebben.

Lesdoel