Bronnen en betrouwbaarheid

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Bronnen en betrouwbaarheid

Stel: je moet een tekst schrijven over depressiviteit bij jongeren. Waar haal je je informatie vandaan?

Soorten informatie

Er zijn veel manieren om aan informatie te komen. Onder andere via:

• Kranten 
• Tijdschriften
  
• Boeken 
• Internet
  

Betrouwbare bronnen

De inhoud van kranten, tijdschriften en boeken wordt vaak door een deskundige redactie bekeken en is daarom meestal betrouwbaar.

Informatie op internet is minder betrouwbaar, omdat iedereen daar alles kan plaatsen.

Het is daarom belangrijk dat je informatie op internet eerst controleert, voordat je het
overneemt.

Betrouwbare bronnen:

Voorbeelden:

• de Volkskrant
• Trouw
• NRC Handelsblad
• Elsevier
• De Groene Amsterdammer
• Google Scholar
• Nederlands Dagblad
• Het Parool

Bronnen

• Zoekmachines: Google --> Google Scholar voor wetenschappelijke teksten:
• Encyclopedieën (bijvoorbeeld Wikipedia, let op! geen garantie dan het juist is)
• Online kranten / tijdschriften 
• Documentaires / podcasts / interviews

Documenteren

Voor je voordracht ga je op zoek naar informatie, artikelen uit bronnen die je gaat verwerken. 

Hoe ga je slim te werk?

Stel: Je houdt je voordracht over dierproeven.
Je weet nog niet precies hoe je stelling luidt.
Wat wil je weten?

Wat wil je weten over dierproeven?

- Feiten en cijfers

- Soorten dierproeven, kenmerken

- Het probleem rond dierproeven

- Oorzaak van dit probleem

- Gevolgen van dit probleem

Wat wil je weten over dierproeven?

- Argumenten voor en tegen

- Goede voorbeelden

Wat wordt er bedoeld met 'betrouwbaarheid van de bron'?

Bronnen beoordelen

Het is belangrijk om je bronnen te controleren:

het komt je geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van je voordracht of tekst ten goede.

Bronnen beoordelen

Je bronnen moeten geschreven zijn door onpartijdige, professionele experts, en niet door personen of instellingen met een commercieel belang.

Documentatievragen

• Gerichter zoeken door het formuleren van specifieke documentatievragen. 
• Voorbeelden bij het onderwerp 'dierproeven':

- Welke soorten dierproeven zijn er?

- Wat zijn de argumenten om dierproeven uit te voeren?

- Wat zijn de argumenten tegen dierproeven?

- Welke alternatieven zijn er voor dierproeven?

Welke documentatievragen zou je kunnen bedenken bij het onderwerp 'depressiviteit onder jongeren'?

De betrouwbaarheid van een tekst is afhankelijk van...

1. Auteur / organisatie
2. Doel
3. Inhoud
4. Actualiteit

1. Auteur / organisatie

• Een boekverslag van een 16-jarige op scholieren.com is minder betrouwbaar dan een analyse van een letterkundige op DBNL. 
• Forums zijn minder betrouwbaar, hier kan iedereen zomaar iets plaatsen. 

2. Doel

• Vraag je altijd af of de schrijver zelf baat heeft bij het verstrekken van bepaalde informatie; 

Als een vape-fabrikant schrijft dat vapen na nader onderzoek toch niet zo schadelijk is als wordt gedacht, doet hij dat om ervoor te zorgen dat zijn verkoopcijfers minder hard dalen. 

3. Inhoud

• Teksten waarin veel op de emotie wordt ingespeeld, zijn over het algemeen minder betrouwbaar. 
• Controleer in andere bronnen of de informatie klopt. Let op! Ook in nepnieuws zijn sommige feiten wèl echt. Prik hier doorheen! 

4. Actualiteit

• Vraag je af of het onderwerp achterhaald kan zijn. 

Over onderwerpen als 'vapen' en 'het coronavirus' wordt steeds meer bekend. Oude bronnen zijn dus vaak minder betrouwbaar dan nieuwe bronnen. Dit geldt echter niet voor elk onderwerp.

Pas op voor éénzijdigheid!

Zoekmachines en sociale media gebruiken algoritmes om te bepalen welke zoekresultaten je krijgt en welk nieuws je ziet. Ze creëren voor iedereen een eigen filter bubble.

Door je kijk- en zoekgedrag wordt bepaald wat je te zien krijgt en wat niet. Je krijgt dus steeds bevestigd wat je al dacht.