Deel 1 probleemgedrag en agressie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Aangeven van grenzen, probleemgedrag en agressie

Beroepscode

Ben je op je werk in een lastige situatie terechtgekomen en weet je niet hoe je hiermee om moet gaan? De Beroepscode van verpleegkundigen en verzorgenden (V&V) kan een leidraad zijn voor je handelen.

www.venvn.nl

2.4 Als verpleegkundige/verzorgende neem ik in mijn relatie met de zorgvrager (en/of zijn vertegenwoordiger) professionele grenzen in acht.

Dat betekent onder andere dat ik

• geen misbruik maak van de afhankelijke positie van de zorgvrager

• geen intieme en/of seksuele relatie aanga met de zorgvrager

• mij niet schuldig maak aan intimidatie of geweld

• geen gift in natura, geld of geschenk van de zorgvrager of diens sociale netwerk accepteer dat meer is dan een symbolisch gebaar van dank

• geen financiële banden van welke aard dan ook aanga met de zorgvrager

• aan de zorgvrager mijn eigen grenzen duidelijk maak

• mijn collega’s of leidinggevende om hulp vraag als ik merk dat de professionele grenzen dreigen te vervagen of overschreden dreigen te worden.

Doe de test "hoe goed bewaak jij jouw grenzen?"

vvn2.typeform.com

Gedragsproblemen en agressie

Komen in alle branches voor

Wat zijn gedragsproblemen?

Moeilijker te begrijpen gedrag

Vanuit niet kunnen omgaan met gevoelens

Soms gevaarlijk gedrag voor zichzelf of voor anderen

Voorbeelden:

• Automutilatie
  
• Complexe gedragsproblemen en agressie
  
• Psychische problemen die samenhangen met de persoonlijkheid
  
• Psychosen
• Stemmingsstoornissen 

Complexiteit gedragsproblemen

Voortkomend uit gedrag;

Voortkomend uit stoornis;

Behandeling moet zeer consequent zijn;

Vele betrokken partijen (multidisciplinair), bijvoorbeeld in de GHZ:

• Ouders en vertegenwoordigers;
  
• AVG-arts;
  
• Gedragsdeskundigen;
  
• Psychiater.
  

Automutilatie

Het zichzelf beschadigen en pijn hebben is een ernstige vorm van dwangmatig zelfverwondend gedrag. Het leidt tot zichtbare lichamelijk gevolgen.

voorbeelden automutilatie

denk aan:

Kale plekken op het hoofd door haren trekken

Dikke bulten en ontstekingen, door slaan en bonken

Beschadigingen van de oogbol;

Huiddefecten, door krabben en bijten.

Over automutilatie:

4,5% van de zorgvragers binnen de VGZ wordt aangeduid als automutilant.

Gedrag blijkt vaak voort te komen uit een gevoel van onbehagen of onveiligheid.

Oorzaak is soms overvragen

Af te leren is zeer moeilijk tot onmogelijk.

Begeleiding bij automutilatie

Persoonlijke aandacht

Structuur in de begeleiding

Veiligheid

Aanbieden dagbesteding

Vaste teamsamenstelling

Terugdringen vrijheidsbeperkende maatregelen

Psychische problemen voortkomend uit persoonlijkheid

Wordt een persoonlijkheidsstoornis genoemd. Gedrag komt voort uit persoonlijkheid maar is ook een wisselwerking met de omgeving.

Bij verstandelijke beperking ook de (beperkte) mate van ontwikkeling van invloed

 

Agressie

•  Bij agressief gedrag doe je bewust of onbewust een ander emotioneel en/of fysiek pijn, breng je schade toe aan anderen, aan hun eigendommen of die van jezelf.
• Verbale agressie of fysieke agressie;
  
• Veroorzaakt stress en angst bij hulpverleners -> afdwingen van gedrag vanuit de zorgvrager;

agressief gedrag kan voortkomen uit

angst;

frustratie;

machteloosheid;

onveilig voelen;

roep om hulp;

reactie op onrecht;

manier om aandacht te krijgen;

symptoom van ziektebeelden;

reactie op de zorgverlener.

Zorgvragers

Komen in zorg vanwege een ziekte, aandoening of beperking. Hierdoor zijn zij beperkt in hun mogelijkheden.

Dit leidt sneller tot onmacht, frustratie, etc.

Extra risicogroepen zijn de mensen met verslavingsproblematiek, een verstandelijke beperking, dementie of een psychiatrische stoornis.

www.pggmenco.nl

Wanneer is gedrag agressie?

Men spreekt van groen, oranje en rood gedrag

Groen

Groen gedrag is gedrag van cliënten of patiënten waar een (jeugd)zorgmedewerker zo veel mogelijk op stuurt. In deze ‘fase’ kan er goed samengewerkt en geleerd worden

Oranje

Oranje gedrag is verbaal en non-verbaal gedrag van cliënten, patiënten of derden dat vooraf kan gaan aan agressie, maar dat voorstelbaar en acceptabel is. 

Rood

Rood gedrag bestaat uit onacceptabele verbale en non-verbale (re)acties: agressie. Goed handelen bij rood gedrag is heel belangrijk, omdat het gedrag zo snel mogelijk moet worden gestopt en de medewerker in veiligheid gebracht moet worden. Niet alleen direct handelen is belangrijk, er moeten ook vervolgacties worden genomen om herhaling te voorkomen en om ervan te leren.

Ik heb regelmatig te maken met agressie

Vaak

Soms

Nooit

Ook schelden is agressie

JA

NEE

Een aandoening is een excuus voor agressie

JA

NEE

Agressie kan altijd voorkomen worden

JA

NEE

Is agressie menselijk of niet?

Ja, maar er zijn grenzen

Nee, het mag nooit.

Soms moet het.

Signaleringsplan

Opdracht:

• Ga naar de volgende website: https://www.arbocatalogusvvt.nl/duidelijk-over-agressie/ 
• Open achtereenvolgens de link naar groen, oranje en rood gedrag en lees wat de tips zijn om te doen, bespreek in duo's wat je al wel doet en wat niet. Wat neem je je voor om (meer) te gaan doen?
• Klassikaal nabespreken

www.arbocatalogusvvt.nl