Samenvatting

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Paragraaf 1

Geschiedenis 

in 24 uur...

Ontstaan en verspreiding van de eerste mensen.

Ontstaan en verspreiding van de eerste mensen.

De eerste mensen

Vergelijkbaar klimaat

Te koud

Boten uitgevonden

Natuurlijke brug

Ontstaan beschaving

Bekijk de afbeeldingen

Ontdek zo veel mogelijk kenmerken van J&V!

Levenswijze van jagers en verzamelaars.

(PRE)HISTORIE

• Prehistorie: de tijd zonder geschreven bronnen.
• Historie: de tijd vanaf dat er geschreven bronnen zijn.  

Overgang van prehistorie naar historie.

Paragraaf 2

Verklaren overgang van jagen-verz. naar landbouw.

Verklaren overgang van jagen-verz. naar landbouw.

STAP 1: Het klimaat verandert, de temperatuur stijgt. 

Verklaren overgang van jagen-verz. naar landbouw.

STAP 2: Smeltend ijs zorgt voor veel rivierwater, rivieren nemen slib mee. 

STAP 3: In de natuur groeit en leeft meer voedsel, mensen kunnen op één plek blijven.

Verklaren overgang van jagen-verz. naar landbouw.

AGRARISCHE REVOLUTIE

AGRARISCHE SAMENLEVING

• akkerbouw: tarwe, gerst, druiven...
• veeteelt: tamme dieren (schaap, kip...)

• Landbouw = akkerbouw + veeteelt

Verloop overgang van jagen-verz. naar landbouw.

OORZAAK <-> GEVOLG

Gevolgen ontstaan landbouw

• Mensen blijven op een plek.
• Er ontstaat een machtsverhouding.
• Nijverheid ontstaat.
• Gezondheid wordt slechter. 

Paragraaf 3

• In China, India, Egypte en Mesopotamië ontstaan landbouwbeschavingen.
• Dit zijn stroomculturen.
• Deze culturen heten zo omdat ze zijn ontstaan bij de grote rivieren in deze gebieden.

STROOMCULTUREN

Uitleggen werking irrigatielandbouw langs de Nijl.

Irrigatielandbouw

• Elk jaar overstroomt de Nijl op dezelfde tijd en op dezelfde manier!
• Dit zorgt voor water en slib.
  
• Door gebruik te maken van de overstroming, groeien gewassen beter.
  
• Het beheersen van het water met kanalen en dijken noemen we irrigatielandbouw.

Uitleggen werking irrigatielandbouw langs de Nijl.

Irrigatielandbouw langs de Nijl

Zwarte periode

De rivier overstroomt. Mensen kunnen nu niet op het land werken, dus gaan ze vaak (tijdelijk) andere beroepen doen.

Groene periode

De hoogte van de rivier daalt weer. Het slib blijft achter op de grond en er wordt gezaaid. 

Gele periode

Na een tijd kan er geoogst worden. 

Uitleggen werking irrigatielandbouw langs de Nijl.

Agrarisch-urbane Samenleving: 

Samenleving waarin de landbouw het allerbelangrijkst is,

maar waarin ook steden bestaan. 

Gevolgen irrigatielandbouw voor de samenleving.

Economische veranderingen

Handel

-Mensen hebben andere beroepen.
-Zij ruilden hun arbeid of producten voor andere spullen.
-Door te ruilen ontstond er veel handel.

Beroepen

-Hoge landbouwopbrengsten.
-Niet iedereen hoeft boer te zijn. 
-Ander beroep doen, de meeste in de nijverheid.
grondstof>handwerk>product
-Mensen gaan zich specialiseren.

Steden

-Door veel voedsel groeiden dorpen naar steden. 
-In steden vond je iedereen zoals handelaren, priesters, vissers, boeren, -bestuurders... 
-Zij vormden samen een stedelijke gemeenschap.

Technologie

-Irrigatielandbouw en specialisatie leiden tot meer uitvindingen. 
-Niet altijd bezig met voedsel verbouowen.
-Meer tijd voor specifieke problemen en ontdekkingen.
ploegen, het wiel en brons

Gevolgen irrigatielandbouw voor de samenleving.

Sociale lagen

Door economische veranderingen in Egypte kregen 

sommige mensen meer macht en meer bezit dan anderen.

Gevolgen:

• In Egypte was bezit en macht ongelijk verdeeld.
• Mensen kwamen in verschillende sociale lagen terecht.

Ontstaan gelaagde samenleving in Egypte.

Ontstaan gelaagde samenleving in Egypte.

Paragraaf 4

• Monotheïsme

• MONO
• = EEN

• ééngodendom 
• = Geloof één god.

• Polytheïsme

• POLY
• = VEEL

• véélgodendom
• = Geloof véél goden.

Hoe en waarom Egyptenaren goden vereren.

Eerst worden de organen verwijderd. 

Deze worden in speciale vazen gedaan: canopen.

Ook de hersenen worden verwijderd.

Vervolgens wordt er een berg zout over het lichaam gelegd om al het vocht te verwijderen.

Beschrijven geloof in leven na de dood.

Het lichaam wordt na ongeveer 70-90 dagen schoongemaakt en gebalsemd met geurige olie.

Alle lichaamsholten worden gevuld met 

doeken, stro, klei en kruiden.

Beschrijven geloof in leven na de dood.

ALS LAATSTE  wordt het lichaam in doeken gewikkeld, zodat er een mummie ontstaat.

Het hart is teruggeplaatst, onder een 

amulet van een scarabee, maar alle andere organen worden bewaard in canopen.

Beschrijven geloof in leven na de dood.

Lever

Maag

Longen

Darmen

Heb jij nog een vraag voor de toets?