Bs 4 + 5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vorige les

- Stikstofkringloop: stappen en overzicht

Deze les

1. Waar 'begin' je bij de stikstofkringloop

2. Welke 'bijzondere' routes zijn er?

3. Vervuiling: welke problemen onstaan door ons gedrag?

Gebruikelijke route

A: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

B: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

C: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen        organische stoffen.

D: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

E: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

F: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

G: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

H: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Bijzondere route

Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g). 

Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH₃ (zie afb. 29).

Gevolg: bodem voedselrijker.

!! Groenbemesten

Wortelknollen 

(tuinboon)

Veld klaver voor groenbemesting

Andere routes

'Verstorende' routes:

- NO₃-  > NH₄+    ammonificatie

- NO₃- > N_{2 (g)    denitrificatie}

Er kan stikstof (tijdelijk) verloren gaan via:

- uitspoeling in de bodem (NH₄- en NO₃-)  

- vervluchtiging (NH₃)

Bs 4: vervuiling en oplossingen

Deel 1:Broeikaseffect

Deel 2: Vervuiling water

Versterking broeikaseffect

Door uitstoot van broeikasgassen: 

Koolstofdioxide, waterdamp, methaan

Deze houden warmte op aarde vast.

Stijging vooral doordat we meer energie nodig hebben -> verbranding fossiele brandstoffen EN bomen kappen die CO2 weer kunnen omzetten.

Gevolgen versterkt broeikaseffect

Verandering van het klimaat
- zeespiegelstijging
- woestijnvorming
- extreem weer
- uitsterven (of toenemen) van planten- en diersoorten

Alternatieven

Waarbij geen CO2 wordt uitgestoten:

Zonne-energie, windenergie, waterkracht & kernenergie

Het water

Oppervlaktewater:

• water in rivieren, kanalen, meren en de zeeën

Grondwater:

• water dat zich in de grond bevind

Zelfreinigend vermogen

Zelfreinigend vermogen van water:

• water is in staat zichzelf te reinigen
• organische stoffen verontreinigen van nature het water

Mineralen

Vermesting:

• hoeveelheid mineralen in het water neemt sterk toe
• kunstmest/stalmest
• industrie, rioolwater en verzuring
• biodiversiteit neemt af

Tekst

Waterbloei

• uitbreiding van waterplanten als gevolg van vermesting
• door sterke algengroei kleurt het water groen
• veroorzaakt door overvloed aan fosfaat en nitraat 

Afvalstoffen

Afvalstoffen

Vervuiling in water door:

• chemische afvalstoffen: zware metalen: cadmium, kwik, lood, zink 
• reducenten sterven, zelfreinigend vermogen neemt af
• accumulatie in voedselketen
• Drijvend afval op rivieren, meren en zeeën
• Plastic!!

vervuiling water

Natuurlijke verontreiniging: organische stoffen komen in het oppervlaktewater terecht (denk aan dode organismen).

De reducenten in het water kunnen dit omzetten in anorganische stoffen die waterplanten weer kunnen gebruiken voor groei.

Water heeft dus een zelfreinigend vermogen.

uitspoeling mest

Eutrofiëring

=Vermesting van water. 

Voedselrijk water.

Sommige planten verdwijnen hierdoor die voorkeur hebben voor voedselarm milieu.

Sommige planten gaan woekeren (dus heel snel groeien). Dit noem je waterbloei.

waterbloei

Water wordt troebel.

Waterplanten gaan dood door minder zonlicht.

Minder zuurstof.

Dieren sterven.

Uiteindelijk een stinkende sloot met weinig leven.

Oplossing

Waterzuiveringsinstallaties.

Water kan nog wel schadelijke stoffen bevatten.

Chemische reiniging kan dat eruit halen, maar is heel duur.

Afval (rioolslib) wordt gedroogd en daarna verbrand

Maken

12, 14 en 15

Bs 5: Natuurbehoud

https:

https:

https:

Vervuiling

Ons gedrag heeft gevolgen.

Positieve en negatieve.

Vervuiling is negatief gevolg.

Maar wat is vervuiling?