1E Insulae 2.1 HSX

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

H2 Stoffen 

paragraaf 1

Stofeigenschappen

Lesdoelen 

•  Je kent het verschil tussen een mengsel en een zuivere stof.
• Je weet dat je een stof kunt herkennen aan stofeigenschappen en kunt daarvan een paar voorbeelden noemen.
  
• Je kent de verschillende fasen waarin stoffen kunnen verkeren en weet hoe het heet als een stof overgaat naar een andere fase.
  
• Je weet wat er op moleculair niveau aan de hand is bij de verschillende fasen.
• Je weet welke temperatuur we bedoelen met kamertemperatuur. 

Wat zijn 'stoffen' nou eigenlijk?

Plastic, katoen, ijzer, koper, water, zuurstof, enz.

Er zijn zuivere stoffen en mengsels. 

Zuivere stof

Dit is waar we het in dit hoofdstuk over gaan hebben. Het is 1 pure stof met vaste eigenschappen. Deze stof komt ofwel in deze vorm voor in de natuur, ofwel is het resultaat van een chemische reactie waarin verschillende stoffen zich met elkaar verbonden hebben en zo een nieuwe stof gevormd hebben.

Duur gezegd: het is een vorm van materie die een gelijke chemische samenstelling heeft, een chemisch zuivere stof. 

Een voorbeeld hiervan is plastic.

Mengsel

Een mengsel bestaat uit 2 of meer verschillende stoffen. Er vindt geen chemische reactie plaats, dus het blijven separate stoffen.

Op moleculair niveau zie je dus verschillen.

Een voorbeeld is zeewater.

Alle eigenschappen waaraan we een stof kunnen herkennen noemen we stofeigenschappen.

Stofeigenschappen

• geur
  
• kleur
  
• smaak
• brandbaarheid
• dichtheid
• smeltpunt
• kookpunt

stofeigenschappen

• Massa en vorm zijn geen stofeigenschappen
  

• een suikerklontje of een theelepel suiker. De vorm en massa zijn anders, maar de stof blijft nog steeds hetzelfde

GEEN stofeigenschappen

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

Is dit een verstandige jongen?

i

1/2 Wist je dat...

Iedere stof een ander kookpunt heeft?

Water: 100 graden celsius

Benzine: 46 graden celsius (licht ontvlambaar dus!)

2/2 Wist je dat..

De wetenschappelijke term voor ijs 'vast water' is?

Fasen

Alle stoffen kunnen in 3 verschillende fasen voorkomen:

Vast, vloeibaar of gas.

Het is afhankelijk van de temperatuur van de stof in welke fase het zich bevindt. 

De fase van een stof bij een temperatuur van 20°C noemen we de fase bij kamertemperatuur.

(g)

(l)

(s)

Fasen

In vaste stoffen zijn de moleculen stevig aan elkaar gebonden. Er is niet echt beweging mogelijk, daarom heeft de stof een eigen vorm. 

Bij vloeistoffen zijn de bindingen tussen de moleculen wat losser. Hierdoor is er wel beweging mogelijk, maar de vloeistof blijft wel bij elkaar. Vloeistof neemt de vorm aan van datgene waarin het wordt gegoten.

In gassen zijn de bindingen tussen de moleculen erg zwak. De moleculen kunnen in alle richtingen bewegen en zullen zich ook verspreiden.

Vraag 

Hoe noemen we water in de drie fasen? 

Antwoord

Water in de 3 fasen:

Vast: ijs

Vloeibaar: water

Gas: waterdamp

Vraag

Bij welke temperatuur bevriest benzine?

Antwoord: tussen de -30 en -50 graden celsius.

Omgekeerd is dezelfde temperatuur dan ook weer het smeltpunt.

In benzine is een antistollingsmiddel toegevoegd om klonteren bij lage temperaturen te voorkomen.

Noem zoveel mogelijk stofeigenschappen

https:

verdampen

condenseren

stollen

smelten

rijpen

sublimeren

gas

vloeibaar

vast

Wat is de fase van broom bij een temperatuur van 20 °C?

A. Gas

B. Vast

C. Vloeibaar

Resumerend

De lesdoelen waren:

• Je kent het verschil tussen een mengsel en een zuivere stof.
•  Je weet dat je een stof kunt herkennen aan stofeigenschappen en kunt daarvan een paar voorbeelden noemen. 
• Je kent de verschillende fasen waarin stoffen kunnen verkeren en weet hoe het heet als een stof overgaat naar een andere fase.
• Je weet wat er op moleculair niveau aan de hand is bij de verschillende fasen.
• Je weet welke temperatuur we bedoelen met kamertemperatuur. 

Doelen bereikt?

EINDE

Wat is het smeltpunt van kamfer?

1. 452 K
2. 179 °C
3. 477 °C
4. 204 K

Wat is het kookpunt van aceton?

1. 100 °C
2. 178,2 °C
3. 477 °C
4. 329 K

Wat is de fase van zwavelzuur bij een temperatuur van 200 °C?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas
4. weet ik niet

Wat is de fase van propaan bij een temperatuur van -20 °C?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas
4. weet ik niet

Wat is de fase van krypton bij kamertemperatuur?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas
4. weet ik niet