herhalen 1.1 1.2 1.3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

herhalen 1.1 /1.2 /1.3

Hoofdstuk 1 

Organisme uit de vier rijken

1.1 Organisme indelen 

1.2 Plantenrijk 

1.3 Dierenrijk 

1.4 Schimmel en bacterierijk 

1.5 Voedselkringloop 

1.6 Biotechniek 

1.1 Organismen indelen

Levenskenmerken

Een organisme (alles wat leeft) vertoont niet elk levenskenmerk op elk moment. 

1. voeden

2. groeien

3. ademen

4. uitscheiding (stoffen afgeven)

5. reageren (prikkels waarnemen en daarop reageren)

6. voortplanten

Soorten

Om organismen uit elkaar te houden geven we elke soort een naam. 

 Organismen horen bij één soort als ze vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen

Indelen in groepen

Die indeling in groepen heet ordening

Bij het indelen van organismen kijken biologen naar de cellen.

.Zo’n groep organismen noem je een rijk

Opzoeken van een soort

Een kenmerk is iets waaraan je een organisme herkent.

Determineren met zoekkaart:

Determineertabel:

1.2 Plantenrijk

.Zo’n groep organismen noem je een rijk

Onderdelen van een plant

De plantencel

In de celkern zit DNA 

DNA bepaalt de erfelijke eigenschappen van een organisme. DNA regelt alles wat er in een cel gebeurt en welke stoffen de cel maakt.

De plantencel

• De celwand is een stevige laag buiten om de cel.
• Het celmembraan is een dun vlies dat binnen tegen de celwand ligt.
• Het cytoplasma is een stroperige vloeistof.
• In de bladgroenkorrels vindt fotosynthese plaats. Daarbij wordt met energie uit zonlicht glucose (een soort suiker) gemaakt.
• De vacuole is een blaasje in het midden van de cel. 

Vacuole 

De volle vacuole drukt, via het cytoplasma, tegen de celwand. Daardoor is de cel stevig. 

Je kunt de vacuole vergelijken met de binnenband van je fiets. Volgepompt met lucht drukt die tegen de buitenband.

Kruidachtige planten

Houtachtige planten

Kruidachtige planten

Houtachtige planten

Houtachtigepanten 

Houtcellen, dat zijn cellen met dikke celwanden die gemaakt zijn van de harde houtstof.

Volgroeide houtcellen gaan dood en de inhoud van de cel verdwijnt. 

Ook verdwijnen de tussenwanden, waardoor cellen buisjes vormen 

De celwanden zijn met kleurstof rood gemaakt

Cellen houtachtige plant

Volgroeide houtcellen gaan dood en de inhoud van de cel verdwijnt.

 

Ook verdwijnen de tussenwanden, waardoor cellen buisjes vormen

1.3 Dierenrijk

Soorten cellen

• Spiercellen  

• Zenuwcellen 

• Beencellen 

Soorten cellen

• Spiercellen  zijn lang en dun en kunnen samentrekken. Spieren bestaan voor een groot deel uit spierweefsel

Soorten cellen

• Zenuwcellen kunnen heel lang zijn en sturen berichten door het lichaam. Zenuwen en hersenen bestaan voor een groot deel uit zenuwweefsel

Soorten cellen

• Beencellen zijn klein met veel uitsteeksels. Ze maken de stoffen waaruit botten bestaan en zetten die buiten de cel af. Botten bestaan voor een groot deel uit beenweefsel 

www.biologiepagina.nl

VMBO 3

Ordening (geen evolutie)

Stevigheid en beweging